गजल एक संक्षिप्त परिचय

आयुष चौधरी "सम्मोहन"
रझेना ५ कृष्णनगर बाँके
हाल नेपालगञ्ज

उर्दु भाषामा अत्यन्त विकसित , लोकप्रिय र चर्चित भए पनि गजलको जननी भने अरबी भाषा हो र यसको उद्गम भुमी अरब । विस्तारै विस्तारै यो विधाको प्रभाव फारसी , उर्दु, हिन्दी हुंदै नेपाली र अन्य भाषामा विकसित हुदै गएको धेरै सोधकर्ताहरुको एक मत रहेको पाइन्छ । गजलले लगभग आठ नौ सय वर्षो इतिहाँस बोकेको देखिन्छ । यस्तै नेपाली गजल परम्पराको इतिहाँसले सय वर्षपार गरिसकेको छ । मोतीराम भट्टले गजललाई नेपाल प्रवेश गराएको विश्लेशकहरु बताउछन् । मोतीराम
 भट्टकालिन समयमा हिन्दीबाट नेपाल प्रवेश गरेको गजल त्यस समयमा मोतीमण्डलीका सदस्यहरु भीमनिधि तिवारी, शम्भुप्रसाद ढुङ्गेल हुँदै उपेन्द्रबहादुर जिगरसम्म आईपुगेर वि.सं. २००७ को

बिना शिर्षक

- प्रयास

मोहोनजोदोरो
र हरप्पा को कुरा गर
या सिन्धु घाटीको कुरा,
आज पर्यन्त साथ छुटेकै छैन
सभ्यताको मुहान उत्खनन मा
भेटिएका हाम्रा हात संगै थिए रे,

सुन्दर फूल

शिव प्रकाश

बगैंचामा सुन्दर फूल, एउटा फुलेको थियो
कलेजीमा कतै उनकै, तस्वीर डुलेको थियो

दिन बित्थे पर्खाइमा, तृष्णा पाली मनभरी
मादक बन्थे रातहरु, जुनतारा खुलेको थियो

वर्षातको रात थियो, मीठो मात थियो रातको

सस्तो र सजिलो उपचार

नरेन्द्र रौले

पेशाले पर्यटन ब्यबसायि कुपण्डोल, ललितपुरका सरोज निरौला (नाम परिवर्तन) ३८ प्रोस्टेटाइटिस रोगबाट नराम्ररी ग्रसित बने । प्रोस्टेट ग्रन्थि सुन्निने समस्याले चार बर्ष सम्म उनी यो रोगबाट थलिए । अन्डकोष दुख्ने,

ढाड दुख्ने, पिसाव पोल्ने, पिसाव गर्न गाह्रो हुने समस्याले बेस्सरी सता

इएका उनी उपचारका लागी कहा मात्र धाएनन् ? काठमाडौ देखि दिल्ली, मद्रासका अस्पताल सबैतिर चहारे । निको हुने आशामा पाच लाख रुपिया भन्दा धेरै खर्चिएका निरौलाले जीवन देखि हार खाइसकेका थिए । संयोगले होमियोप्याथिक उपचार पद्धति बारे थाह पाए । एक डाक्टर मार्फत भक्तपुर इन्टरनेशनल होमियोप्याथिक क्लीनिकको सम्पर्कमा पुगेका निरौलाले क्लासिक होमियोप्याथिक उपचार गराएको चार महिनामै ठीक भए । त्यसपछि उनलाइ कहिल्यै यो रोगले च्यापेन । जम्मा पाच हजार रुपियामै उनको सम्पुर्ण उपचार सम्पन्न भयो ।

अन्धविश्वास माथिको विश्वास ।

“Superstition is a credulous belief or notion, not based on reason or knowledge.”

अन्धविश्वास के हो ? भनेर विकिपेडिया हेर्ने हो भने सुरुमै यही वाक्य भेटिने छ । तर कुनै कारण वा ज्ञानमा आधारित नभएपनि यो अन्धविश्वासको जालो भने संसारभर नै फैलिएको छ।

बेलावखत अविकसित देश, गाँउघरका बासिन्दा वा कम शिक्षितवर्गलाई यसको ‘अनुयाई’ भनिने गरे पनि विश्वका अत्यन्तै विकसित देश, अन्तन्तै साक्षर वा विद्वत वर्ग वा प्रसीद्धि पाएका व्यक्ति विशेषहरु समेत कुनै न कुनै रुपमा केही न केही अन्धविश्वासको पकडमा आएको कुरा सुनिएको छ र सायद सुनिई रहने नै छ ।

कतै सानो अनुपातमा त कतै ठूलो अनुपातमा हुने मात्रै हो, तर खोजी गर्दै हिँडेमा धर्मभिरु राजाले खुर्सानीको धुप हालेर सत्ता जोगाउन खोजेको देखि धर्मै नमान्ने आधुनिक कम्युनिष्टहरु समेत भैंसी दोहन र यज्ञ यज्ञादी गरेर आ-आफ्नो परिचय दिएको हामीले देखेको धेरै भएको छैन ।

भौगोलिक आधारमा हेर्ने हो भने पनि लमजुङ देखि लण्डन सम्म, सींगापुर देखि जनकपुरसम्म सबैतिर यसको जड मज्जाले विस्तार भएको छ। भन्नलाइ गाउँले, निरक्षर वा साधारण मानिसहरु बढी अन्धविश्वासी हुने भनिए पनि प्राय: सहरमा बस्ने, विद्वान र विश्वकै चर्चित नेताहरू झनै यस मामिलामा बढी संलग्न रहेको समेत पाइएको छ । नेपालका जोगी र सन्यासीका पछिलाग्ने र हातमा नानाथरि औठीं धारण गरेर हिँड्ने आत्मविश्वासहिन नेताहरु मात्रै हैन्, हिटलर देखि रोनाल्ड रेगन जस्ता नेताहरु समेत आ-आफ्ना ज्योतिषहरुसंग सल्लाह गरेर मात्रै कुनै काम गर्थे भन्ने कुरा धेरै अगाडि नै प्रकाशीत भैसकेका छन् ।

माओवादीहरू , नागरिक पार्टी बन र सरकारको नेतृत्व गर ।

-एकलव्य

देशमा गणतन्त्र स्थापित भइसक्यो र शान्ति प्रकृयाले चौथो वर्ष पुरा गरिसक्न थाल्यो , अब पनि हिजोको हिंसात्मक क्रान्ति पक्षधर पार्टीले आफ्ना निजि सेना राखेर त्यसैको भरमा शक्तिको बार्गेनिङ गरिरहनु बलमिचाहा प्रवृत्ति हो र यसले नारा जे सुकै लगाएर उफ्रिए पनि माओवादीको दूरगामी नियतमाति अरूलाई शंका गरिरहने बनाउँछ ।

माधव नेपाल दुई ठाउँबाट चुनाब हारेकाले सरकारको नेतृत्व गर्दा लोकतन्त्रको उपहास भएको थियो भन्नेहरूले, सरकारमा बसेर पनि आफ्नो दलको निजि सेनाको परमाधिपति समेत रहेका पूर्व प्रधानमन्त्री पुष्प कमल दाहालको सैनिकतान्त्रिक अप्ठ्यारोमा दुःखित हुन सक्नु पर्छ । लोकतन्त्रमा
 जनताले छनोट गरेका प्रतिनिधिहरूको सरकार हुनुपर्छ र ती बहुमतद्वारा प्रतिनिधित्व गरिनुपर्छ भन्ने कुरा जति जरूरी हो त्यत्ति नै यो पनि जरुरी छ कि सरकारले लोकतान्त्रिक मान्यताहरूको
 अभिभावकत्व गरोस्, । हिजो माओवादीको नेतृत्व सरकारमा रहँदा , त्यो लोकतान्त्रिक मान्यता र