हाम्रो मुलुक विद्यमान छ विश्व इतिहासको त्यो अपरिचित अनिश्चयको संघारमा । बाँकि संसार प्रतिशतमा आर्थिक वृद्दिदर आँकलन गरेर मानवता र मानव विकासको स्तर मापन गरिरहँदा हामी गास , बास र कपासका कमण्डलु भित्र राजनीतिक स्वार्थका मुद्रा गनेर आफ्नो थैलीको मोटोपन मापनमा रमाइरहेका छौँ । विचित्र छ हाम्रो स्व-उन्नयनको परिभाषा ! आँफूलाई उम्दा साबित गर्नु अनि अरूलाई गरिने निषेधमा मात्र हाम्रो राजनीति र जीवन व्यवहारका गणितहरू सकृय रहनाले , हामी सदावहार घाटामा छौँ । हाम्रो बिचलन, बिघटन र विनिर्माणका श्रृंखलाहरूको अन्त्य हुन हो कि भन्ने हाम्रो अपेक्षा समयको व्यतिति संगै अर्को बिकराल संस्करण बनेर पुनर्जीवित बनेको छ र हामीलाई अर्को दु:स्वप्न बनेर खेदिरहेको देखिन्छ ।
नेपालको बारेमा सोच्दा ,विचार गर्दा अनि चर्चामा सहभागी हुँदा ग्लानि महशुश हुने स्थिति बनेको छ । हामी एशियामा युद्ध प्रताडित अफगानिस्तानभन्दा मात्र माथि छौँ , जीवनस्तर र विकासको मापदण्डमा । हाम्रो मुलुकको पहिचान अदक्ष कामदारलाई मलेशिया र खाडीका मुलुकमा पठाउने श्रमिकहरू र तिनै श्रमिकहरूको रगत र पसिनाले आर्जित रेमिटेन्समा अस्तित्वरत मुलुकको रूपमा रहिसक्यो । हाम्रो परिचय सांस्कृतिक क्रान्तिकालीन चीन र तत्कालीन कम्बोडियाका बर्बर मानवहत्याका इतिहासका पानाहरूसंग दाँजिने बनिसक्यो । यिनै दूर्नाम परिचयको छाप बोकेर हामी , संसारभर भड्किरहेका छौँ । यो आत्मग्लानिपूर्ण परिचयलाई बोकेर , सदावहार क्रान्ति, आन्दोलन, बन्द, हड्ताल, हिंसात्मक रोमाञ्चकतालाई सडकदेखि सरकारसम्म मञ्चन गरेर तमासा बनाउँदै हाम्रो जात्रा विश्व सामू प्रदर्शन गर्नुमा हामि लागिरहेछौँ । सर्वाङ्ग नाङ्गो मान्छे सडकमा दौडिँदा , तमाशेहरूले हेरेर ताली पड्काउँदा , हामी हाम्रो वीरोचित कृत्यमा मखलेल खुशी छौँ । जब हामी हाम्रो नाङ्गोपनमा अरूले लिएको मनोरञ्जनलाई उपलब्धी ठानेर रमाइरहेछौँ भने , हाम्रो वर्तमान कति निरिह छ बुझ्न सकिन्छ ।
के हुन्थ्यो होला हामीले पनि अरूलाई बाँच्न दिएर हामी बाँच्न पाउने अवसरको खोजी गर्ने प्रयास गरेमा ? के हुन्थ्यो होला बाँच र बचाऊको मन्त्रलाई पुज्य ठानेर मानवाताको उद्बोधनमा रमाउन हामीले जानेको भए ? के हुन्थ्यो होला हाम्रो मानसमा केवल अर्कोलाई दोष लगाएर अरूलाई गरिने घृणामा आफ्नो सफलताको राज खोज्ने प्रवृत्ति नभैदिएको भए ? किन हामी आफ्नै कर्तूतको आरोप अरूलाई लगाएर , हामी त्यहि गर्न उद्यत छौँ ?
आडम्बर अनि दुष्ट्याईँले पनि लाज मान्नु पर्ने हो । राम्रोको लागि झगडा र द्वेष , घृणा र प्रतिशोध नहनु पर्ने हो । सबैले चाहेको राम्रो नै हो भने त झन त्यहाँ मनमुटाव रहनु पर्ने परिस्थिति नै नहुनु पर्ने हो । तर किन यो सब भैरहेछ अनि हाम्रा सुन्दर र सुशान्त कल्पनाको पलपल हत्या हुँदैछ ?
कामनाहरूको पनि कुनै अर्थ छैन । मुलुकका लागि सोचेका छौँ भन्नेहरूको संख्या धेरै भएर हो कि , आज मुलुक यिनै सोच्नेहरूका कारण आक्रान्त बनेको ? अब व्यक्तिले , अरूलाई हानी नगरी आँफ्नै लागि सोच्ने हो कि ? भीडबाट व्यक्ति वा झुण्डकलागि स्वार्थको खेति खोज्न छाडेर , इमान्दार वैयक्तिक उपलव्धिका लागि हाम्रो समष्टिले अग्रता पाउँथ्यो कि ? तर कामना नगरी पनि सुखै छैन , सबै कमसल र नराम्रा कुराहरू अतित बनून र नया वर्ष मुलुक र मुलुकवासीका लागि सुखदायी बनोस् ।
