म दीपेन्द्र वीर बिक्रम शाह

मृदुल
अचानक आज राती मेरा राजकुमार आए
आफुलाइ लागेको सवै कुरा मलाइ बताए
भन्छन मैले नै मेरो परिवार मारें रे
भन्छन आफै मेरा हजुर बुवा मरे रे
त्यो कदापी होइन हुदै होइन
यो त मति भ्रष्ट आफन्तकै खेल हो
त्यस्मा छिमेकीको स्वार्थको मेल हो
मेरा हजुर बुबा महेन्द्र सच्चा देश भक्त थिए।
मित्र राष्ट चीनको अत्यन्त मित्र बन्दै गए।
त्यो मित्रतालाइ देखी नसहने अर्को मित्रले
एकाएक मेरो देशमा नंग्रा गाडन थाल्यो।
राजसंस्थाको बिरुद्धमा नेता भाड्न थाल्यो।
एक बिरो पानमा बिक्री हुने नेताहरु
एकाएक प्रजातन्त्रबादी र गणतन्त्रबादी भए
देशको अमुल्य सम्पदा सुम्पिदै गए।
गान्धीका अबशेषहरुले घ्रृणीत खेल खेले
नेपालीले असैहय दुख दर्द मात्र भुले
मेरा हुजर बुबालाइ सिकार खेल्ने भने
सुनौलीबाट हत्याराहरु चितावनमा हुले।
काठमान्डौमा अशम्भव देखेर तराइमा झारे
त्यही गोली हानी जंगल भित्र महेन्द्रलाइ मारे।
घरकै दुष्टलाइ आफनो बहसमा पारे
मुटुको ब्याथाले मरेको भनेर प्रचार प्रशार गरे
त्यो होइन र का एजेन्टले मारेका थिए।
नेपालको अस्तित्व संकटमा पारेका थिए।
किनकी आफनो माटोमा आंच आउन दिएनन्
सर्वभौकिताको रक्षा गर्ने स्वार्थमा बिकेनन्
अनी मेरा बाबाले पनि त्यही स्वाभीमान अंगाले
कालापानी र सूस्ताको बिरुद्धमा बोले।
त्यही भएर मेरी आमालाइ पम्फा देवी बनाए
हुने नहुने लान्छना लगाएर भ्रम सृजना गरे।
एक कौडीका नेतलाइ प्रशिक्षण दिए
रामराजा प्रशादलाइ बम बोकाएर आक्रमण गरे
त्यति बेला देखी मेरा बाबालाइ मार्न खोजे
किन कि बाबाले पनि चीनसंग समधुर सम्बन्ध बढाए।
त्यही कारण आपसमा नेता लडाए ।
मलाइ थाहा छ हामीलाइ कस्ले मारेका
त्यो बेलाको प्रधानमन्त्रिको अनुमति लिएर
दरबारमा राती प्रवेश गरेका थिए।
देशमा कालो माकुरको जालो बुने
मेरा आफन्त भनाउदाले साथ दिए
हत्याराहरु राती हेलिकप्टरमा आए
मेरो मुहारसंग मिल्ने मुकुन्डो लगाए
अनी पहिले मलाइ मेरो कोठामा मारे।
अनी भटाभट मेरै परिवारलाइ मात्र छानी छानी मारे।
कस्तो अचम्म म मरे पछि पनि मेरो परिवार मार्न सक्छु
सव सरासर सनियोजित षडेन्त्र हो।
हामी त सिद्धियौ हाम्रो राजसंस्था पनि सिद्धयो
तर मलाइ पिर छ कतै देश पनि सिद्धिन्छ की भनेर
किन की नेताहरु दरबार जानु भन्दा त
आजकाल लैनचौर जान बढी रुचाउछन।
स्वयत्त राज्यको माग गर्दै कुरिल्न्छन इसारामा
दिमाग र मन पनि उतैबाट भरेर सदन पुग्छन।
देशमा अस्थिरता भए पछि सिमा च्यापिदै आएकोछ।
पुर्वको टिस्टा देखी पस्चिम किल्ला काकडा
क्वाप्प खाएको स्याद अझै बाकी छ उस्मा
नेताहरु दिल्ली ढौडनु त्यसैको पुर्व अभ्यास हो।
सिक्किमीकरणको यो आन्तरिक सूरुयात हो।
पिसाव फेर्दा पनि उसैलाइ सोध्न जान्छन
राष्टियता त के होर जनता क ेहुन र
यि चोर नेता भन्दा त मरिचमान देश भक्त हुन।
छिमेकीले नुन तेल नदिदा पनी हार खाएनन।
तर उसैको साहारामा पन्चायत पनी ढाले।
खै त सुनौलो प्रजातन्त्र देशमा आएको
शत्ताको खिचातानी र जनताको बिजोग हो
मात्र जनयुद्ध आयो हतियार पठायो
तर उसैका लठैतहरु जनयुद्ध लडेर हजारौ मारे
देशमा शान्तीको लिलामी गरे।
समभावनाका ढोकाहरु बन्द गरे।
अनी हिमाल देखी नदी नाला
लुम्बिनीका इतिहासिक इटाहरु चडाए
बुद्धका अमुल्य सम्मपदा पनि चोर्न दिए
तर दोस राजसंस्थालाइ लगाए
किनकी बुद्धलाइ बिक्री गरे नेताले
सम्मपदा बन्दगीमा राखे नेताले
नेता र बेश्यको भर हुन्न भन्थे
तर बेश्य भन्दा नेता मुन गद्धार भए
हेर जनताहरु बिगतलाइ केलाउ
भाइ भाइमा काटमार गराउने को हो
निस्वार्थमा स्वार्थ मिलाउने पापी को हो
चिन चाहे गान्धीका अनुयायी हुन।
चाहे लेलिनका अनुयायी हन।
चाहे माओका अनुयाही हुन
यी सव देशको सर्वभौक्तिको
बिला लागाउनेहरु मात्र हुन।
अन्तमा जनतालाइ गुमराहमा पारी
शहिद बनाउनेहरु हुन।
अहिले देशले भोगेको संकट हुदा
हेर त कस्को चलखेल बढेको छ।
को उस्को भत्ता भएर को कुर्लेको छ।
जाती जातीमा लडाउनेहरु
पार्टी पार्टीमा फुटाउनेहरु
यी कुतत्वले देश खाइ सके
अरुले सवै सार पाइ सके
ए जनता हो म मरे पनि हामी मरिए पनि
र एतिहासिक राजसंस्था ओझेल परे पिन
म अझै तिम्रै दिलको सिहांसनमा छु।
तिमीले हामीलाइ माया गर या नगर
तर यि दही चिउरेनेतालाइ चिन।
सुन्दर भबिस्यको भागबन्डा लगाउनेलाइ चिन
गुरु दक्षिणामा देश भेटि चढाएर
दिल्लीलाइ काठमान्डौ सम्म झिकाउने छन।
त्यतिखेर तिम्रो अस्तित्व थाहा हुन्छ।
किन छिमेकीहरुलाइ कम्जोर बनाउदैछ।
श्रीलंक्का युद्धको आगोमा जलेका छ।
भुटान अपहरणमा परिसकेको छ।
सिक्किम आफैमा गाभी सकेको छ।
त्यही भएर नेताहरु को भर नपर
आफनो देशको रक्षा आफैले गर
यि गनतन्त्रबादीहरु पनि उसैको मानो खाएका छन
यि प्रजातन्त्रबादीहरु पनि उसैको इसारामा नाच्छन।
देश दशगजामा मिचिदै जंगे पिलरहरु हराउदाको
पिंजडामा आर्तनाद गरि रहेको छ।
देश बचाउ सान्ती स्थापना गर
दक्षिणी सिमानामा आफै जंगे पिलर बन
आफैले आफनो थैली बन्द गर
आज कयौ देशबासी विस्तापित भए
तर दक्षिणबाट आएर उनै स्थापित भए
हामीले हाम्रो देश बचाउनु पर्छ
हामीले हाम्रो अस्तित्व बचाउनु पर्छ
नेताहरुलाइ खुलामन्चमा मुन्डयाउ
म दीपेन्द्र वीर बिक्रम शाह
फेरी आउने छ तिम्रो राजा हुन।
कसैको दास हुनु भन्दा रैती हुनू जाती
किनकी रैती हुदा देश पनी संगै हुन्छ।
तर दास हुदा देशको इतिहास मात्र रहन्छ।

ब्लग गफ गाफ ब्लगर दिलिप आचार्य संग

ब्लगर दिलिप आचार्य आफ्नो ब्लगलाइ साझा चौतारी मान्नुहुन्छ। उहां करिब २ बर्षबाट ब्लगिगं गर्दै आउनु भएको छ। प्रस्तुत गर्दैछु उहां संगको ब्लग गफ गाफ यस पटकको ब्लग भित्र ब्लगको स्तम्भमा।

१) http://dacharya.blogspot.com कसरी साझा चौतारी बनाउदै हुनुहुन्छ?

ब्लग लेख्‍न थालेको करिव २ बर्ष हुन लाग्यो र यो मेरो बिचार र अभिव्यक्ति बिसाउने चौतारी हो। कुनै पनि बिचारमा राखेपछि त्यसमा समहमती वा असहमती त भै हाल्छन । त्यसपछि सो बिचारमा अरु सहयात्री ब्लगर र पाठक साथिहरु संग मिलेर विचार आदान-प्रदान गरीन्छ । बिचार आदान-प्रदान भए पछि मेरो ब्लग व्यक्तिगत बिचार संप्रेषण गर्ने थलो मात्रै रहंदैन र साझा चौतारी बन्छ ।

२) तपाइको ब्लग बास्तुको साधनमा के के मिल्यो बताइदिनुहुन्छ?

हुन त, फाट्ट फुट्ट लेख्‍ने बानी पहिलै देखि नै थियो तर ब्लग संचालन पश्‍चात बिचार मंथन गर्ने र आफ्नो बिचार प्रति आएका नकारातम्क धारणलाई पनि ‘सकारात्मक’ अर्थमा लिन सकिने सोचको बिकास भएको छ । कुनै पनि घटना वा स्थितिलाई एक-दुई कोणबाट मात्रै नहेरी लंगुर-बुर्जाको गोट्टी जस्तै, छ नै वटा कोण वा सतहबाट हेर्न ब्लग भन्दा अर्को उत्तम माध्यम नै छैन जस्तो लाग्छ मलाई ।

३) तपाइको ब्लग स्पष्ट रुपमा भन्नुपर्दा के मा केन्द्रित छ ?

कुनै एक बिषयलाई मात्रै केन्द्रीत गरेर लेख्दा, लेख्‍न पनि सजिलो हुँदैन र पढ्नेलाई पनि एक तमासको लाग्न सक्छ । यस अर्थमा मेरो ब्लगलाई सकेसम्म विविधता दिने कोशिष गर्छु म । संख्याकै हिसाबले हेर्दा सायद लघुकथा बढी होलान तर कम्प्युटर र ब्लगिङ टिप्स देखी आफूले जानेको अन्य कुरा सेयर गर्ने र देशको समसामयीक घटनाका बारेमा पनि लेख्‍ने गर्छु । त्यसैले ब्लगको सब टाईटल वा Description मा मैले ‘Anything..., Everything...’ पनि लेखेको छु ।

४) ब्लगमा काम गर्दा जिबनमा के फरक भेट्टाउनु भयो ?

नढाँटीकन र ईमान्दार भएर भन्नु पर्दा ब्लगीङ शुरु गरेपछि धेरै कुराहरु सिक्ने र जान्ने मौका पाएको छु । आफ्नो बिचारमा विमति आएपछि त्यसलाई स्विकार्ने र मुख्‍य कुरा भनेको अरुको बिचारको सम्मान गर्ने सोचको बिकास भएको छ। कोहि पनि मानिस आफैंमा पूर्ण हुँदैन तर हरेक मानिसमा आ‍-आफ्नै बिशेषता हुन्छन । यस हिसाबमा धेरै सहयात्री साथीहरुबाट विविध क्षेत्रसंग सम्बन्धित निकै कुरा सिक्न पाएको छु ।

५) तपाइका छिमेकी ब्लगका रमाइला नरमाइला कुरा के के छन ?

मैले माथि भने जस्तै मेरो छिमेकी ब्लगमा सबैको आ-आफ्नै सोच, बिचार र आफ्नोपन छन। सबैमा मेरो सहमती नहुन सक्छ तर मेरो बिचारसंग सहमत नहुँदैमा त्यसलाई नरामाईलो रुपमा म लिन्न। समष्टीमा सबै नै रमाईला छन (नरमाईला केहि छैनन्) ।

६) तपाइको ब्लग मध्य सबैभन्दा मन पराइएको कुन हो?

यो कुरामा मैले पनि कहिल्यै ध्यान दिएको थीईन, तपाईको प्रश्‍न आएपछि एकचोटी Google Analytics हेरें । कमेण्ट बढि आएको हिसाबमा हेर्दा त अरुनै पोष्ट आउँछन तर बढि ‘क्लिक’ गरीएको तीनवटा पोष्ट चाहिँ केहि उटपट्याङ मुक्तकहरु, ब्लगोमेनीया-कारण, लक्षण र निदान र Harmless Hacks. रहेछन ।

७) तपाइको ब्लगमा लघुकथा निकै रहेछन, एउटा २ मिनेटको लघुकथा सुनाउनुहोस न त हामीलाइ?

लघुकथा मलाई मनपर्ने बिधा हो, सायद अरु भन्दा संख्यात्मक हिसाबले लघुकथा नै बढि होलान मेरो ब्लगमा। यहाँ कथा राख्दा कुराकानी लामो हुन्छ, त्यसैले आधा मिनेटको लघुकथा चाहि यो राखौं है त:

“यौटा भेडा पानीमा हामफाल्दा सय वटा भेडा पछि पछि हामफाल्ने कथा बिद्यार्थीलाई पढाएर शिक्षक कक्षाकोठा बाट बाहिर निस्केका मात्रै थिए । बाहिर बाटोमा ५-७ जना अगुवाको पछाडी हजारौंका संख्यामा झण्डा बोकेका मानिसहरु यन्त्रबत् 'जिन्दाबाद!' र "मुर्दाबाद" को नारा लगाएर हिडदै गरेको देखीयो ।”

८) ब्लग लेखन र प्रतिक्रिया लेखनमा कत्तिको सहमती असमती ब्यहोर्नु गर्नुभएको छ?

सहमती र असहमती त आउँछन नै, तर सायद एकदमै बिबादित बिषयमा त्यत्ती धेरै नलेखेकोले होला खासै ‘कडा’ असहमतीहरु भने धेरै आउँदैनन् भन्दा पनि हुन्छ ।

९) तपाइको ब्लगमा अरुको ब्लगमा भन्दा नितान्त फरक पाइने कुरा के होला ?

खासै त्यस्तो अहम भिन्नता त छैन होला, तर सकेसम्म विविधता दिने प्रयास भने जारी छ। (तपाहरुले केहि देख्‍नु भएको छ की :))

१०) 浅谈汉语里的梵语词语 पढ्न त यस्तो गार्हो लेख्न कती गार्हो भयो? बुझ्न त झनै गार्हो भयो कसो गर्ने होला?

हा हा हा, म चिनियाँ भाषा-संस्कृतिको बिद्यार्थी रहेको र एउटा सानो अध्ययनको क्रममा संसारको सबैभन्दा गाह्रो भनेर मानीएको भाषाभित्र पनि धेरैको संख्यामा संस्कृत शब्द भेटेपछि कसैको आग्रहमा मैले त्यो लेख तयार गरेको थीएँ । पछि त्यसको नेपालीकरण पनि मेरै ब्लगमा चिनियाँ भाषा भित्रका संस्कृत शव्द को नाममा राखेको छु । के गर्ने आजकल त जनवादी शिक्षाको नारा छ, र बुझ्दै नबुझी संस्कृत भाषालाई मृत भाषा भन्छन् ।

११) ब्लगिगं ट्याम्पेलेटमा निकै दक्षता हासिल गर्नुभएछ दौतरीको झ्याल ढोकाको लिपपोतमा के गर्दा राम्रो होला?

यो क्षेत्रमा म पनि सिक्ने क्रममा नै छु । हुन त, सबैको आ-आफ्नै पहिचान हुन्छ तैपनि म भने उपलब्ध स्रोत, साधनको (समस्या उत्पन्न नहुने हदसम्ममा) अधिकतम उपयोग लिने कुरामा विश्‍वास गर्छु । दौंतरीको कुरा गर्दा, पेज खोल्ने बित्तिक्कै अधिकतम जानकारी मिल्ने हिसाबले जान ३ कोलममा जाँदा यसका ‘कम्पाउण्डमा रहेका खाली जग्गा’ त्यत्तीकै खेर जाँदैनन् जस्तो लाग्छ । साथै पाठकहरुसंगको अन्तरक्रिया अझ सशक्त गर्न सिधा संबादका केहि अनुप्रयोगहरु पनि राख्दा राम्रै होला ।

१२) अहिलेको नेपाल भोलि कता पुग्ला?

सोधि हाल्नु भयो, मनकै कुरा गर्ने हो भने, अहिलेको नेपाल भोली कता पुग्ला भन्दा पनि यीनै नेताहरुको नेतृत्व र यहि भाँडभैलोको स्थिति रह्‍यो भने भोली नेपाल पनि हुन्छ कि हुँदैन भन्ने चिन्ता लाग्न थालेको छ ।

१३) अहिलेका प्रचण्ड तपाइका कुन कथाका पात्रसंग मिल्दा जुल्दा छन?

व्यक्तिलाई बिषय बनाएर लेख्दीन, तर प्रचण्ड मात्रै हैन नेपालका हुत्तिहारा, भातमारा र नालयक नेताहरुको झलक मेरो धेरै कथामा भेटिन सक्छन।

१४) तपाइले दौंतरीलाइ के सुझाब दिनुहुन्छ?

दौंतरी धेरै अघि देखी पछ्‍याउँदै आएको छु । सायद नेपाली भाषामा यसरी धेरैजना मिलेर लेखीने ‘टिम ब्लग’मा यो नै एउटा गतीलो र स्वतन्त्र ब्लगको रुपमा उदियमान र उदाहरण भएको जस्तो लाग्छ । सुझाव भन्दा पनि निरन्तरता र उत्तरोत्तर प्रगतीकोलागी शुभकामना दिन चाहन्छु।

१५) तपाइलाइ भन्न मन लागेको तथा मैले सोध्न छुटाएको त्यस्तो केही कुरा छन कि?

नेपाली ब्लगहरु अझै पनि स्वतन्त्रताको उपभोग मात्रै गर्ने तर जिम्मेबारी चाहि नलिने हिसाबमा चलेका देखीन्छन् । यसलाई बाहिरबाट आएर कसैले सुधार्ने हैन, त्यसैले यसलाई हामीले नै व्यबस्थित गर्नुपर्छ। यस मानेमा दौंतरीका लेखहरु सन्तुलीत लाग्छन आशा गरौं सबैले यसको अनुशरण गर्नेछन ।

ब्लगहरु सशक्त भएमा यसले मूलधारका पत्र-पत्रिकालाई पनि प्रतिस्पर्धि र जिम्मेबार बनाउन मद्दत गर्छ, त्यसैले बढि भन्दा बढि ब्लगहरु सञ्चालनमा आउनु पर्छ र ब्लगरहरु बिच पनि बैचारीक आदान-प्रदान र भिन्न मतका बीचमा पनि सामुहिक एकता हुनु पर्छ जस्तो लाग्छ। मलाई आफ्नो कुरा राख्‍ने र मौका दिनु भएकोमा धन्यवाद्।

गाउँखाने कथा - १३ (Nepali Gau Khane Katha)

अपडेट: यस पटक दिलीप जी ले सुरुमै उत्तर मिलाउनु भएको छ। यस्सो सही उत्तर हो तमाखु खाएको हो। उत्तर मिलाउने दिलीप जी लाइ धेरै धेरै बधाइ, सहभागीलाइ धेरै धेरै धन्यबाद। दिलीप जि मन पर्ने गाउं माग्नुहोला।
----------------------------
पेट मेरो गडबड रोगी नभने,
निधारमा बिगुत जोगी नभने।
न रोगी र न जोगी हुने को होला,उत्तर पत्ता लागानुहोस। उत्तर थाहा पाउनको लागी दौतरी चियाउदै गर्नुहोला।

बिदेशी सामु नझुक्ने कामरेडको भारतसंगको यो याचना

प्रस्तुत अन्तर्वाताको कथात्मक रिपोर्टिङ आजको द हिन्दुको वेब संसकरणमा छापिएको छ । द हिन्दू स्वयं कम्युनिष्ट समर्थक छापा भएकाले यहाँ माओवादी प्रतिको हमदर्दी पनि देख्न पाइन्छ । तर बिदेशी सामु घुँडा नटेक्ने बताउने कामरेड प्रचण्डको बहादुरीको किस्सा र भारतले चुनाबका कारण एउटा विशेष दूत नपठाएर आँफूलाई ऐन मौकामा सहयोग नगरिदिएको रोदन रोएर यहाँ पनि राष्ट्रवाद नराम्ररी रोएको हो कि भन्ने देख्न सकिन्छ ।

Prachanda
Kathmandu: As the Maoist-led government in Nepal moved towards dismissing Army chief Rookmangad Katawal in the beginning of May, Prime Minister Prachanda sent an urgent message to India seeking the presence here of a high-level envoy to help forge an eleventh hour political consensus affirming civilian supremacy over the military.( कमरेड प्रचण्डले विशेष दूत चाहियो भनेर भारतलाई गुहार्नु भएछ )।

Revealing this in an interview to The Hindu at his official Baluwatar residence on Sunday, Mr. Prachanda said he asked Ambassador Rakesh Sood to request New Delhi to send Foreign Secretary Shiv Shankar Menon or some other senior official for talks on the increasingly tense standoff over the Army chief. With quiet encouragement from India, parties like the United Marxist-Leninist were changing their stand and siding with the general. “We knew some confusion is there between the Maoist-led government and India on this question,” said the Prime Minister.

“I wanted to settle this issue through interaction and discussion with high-level officials from Delhi. But unfortunately, the ambassador informed me that this cannot happen now because the election campaign is going on, that nobody is there, that it is very difficult.”

Mr. Prachanda also said he believed the long election season in India meant the country’s security and bureaucratic establishment were now calling the shots on Nepal policy and that a “mechanical and subjective analysis” of the situation “especially on the question of Nepal’s so-called tilt to China” had coloured South Block’s perception of the civil-military issue.

The Nepalese Prime Minister acknowledged that several Chinese officials had visited Nepal in recent months but said “not a single delegation” had come on his invitation. “The initiative for these visits came solely from the Chinese side,” mainly because of the Tibet crisis.

He said his government had no intention of concluding a new friendship treaty with China without discussions among all Nepali political parties as well as with New Delhi.( चीनसंग नया सन्धी गर्ने पटक्कै नियत थिएन नि हाम्रो !)

Giving a glimpse of the strategy the Maoists will adopt in the face of the attempts by other parties to form a new government, Mr. Prachanda said his party would sit in opposition if President Ram Baran Yadav’s “extraconstitutional instruction” reinstating Gen. Katawal was not withdrawn.

साभार आजको 'द हिन्दू'
http://www.hindu.com/2009/05/11/stories/2009051157230100.htm

हेर्नूस न कटवाल काण्डमा स्वदेश भित्रका राजनैतिक दलहरूसंग मिलेर सहकार्य गरी एउटा बिन्दु पहिलाउन नसकिएकोमा पछुताउ गर्न छाडेर, हाम्रा कामरेड भन्दै हुनुहुन्छ भारतले हाम्रा कुरा सुन्दिएन र एउटा जाबो दुत नपठाएर हामीलाई धोका दियो । यही हो बिदेशी सामू नझुकेको पराक्रम ?

हे भगवान, नेपाल र नेपालीको रक्षा गर !

झरेको पात

मदन बराल
०५-१०-०९

निद्राबाट उठी हेर्दा
आफुलाइ एक्लो पाएं
पहिलो दिनमा यात्रा टुट्दा
पात झरे सरी भएं

मुटू भित्र बस्छू भन्दा
थाहै नपाइ पराइ भए
पथ्थर बिच माया खोज्दा
काडा बिच हराइ गएं

पहरामा रुख हुंदा
सधै दुख झेलीरहे
बसन्तमा पात आउदा
पहेंलिदै हराइ गएं

हावासंग चुम्छु भन्दा
रुखबाट झरी गएं
पूर्व घाम नउदाउंदै
साझ परी अस्ताइ गएं
(कसैको जिबनसंग मेल खाए संयोग मात्र हुनेछ)

वर्तमान परिस्थितीलाई औल्याउँदा

विजयकुमार श्रेष्ठ
ईराकबाट

नेपालमा नागरिक सर्र्वोच्चता खलबलियो भनेर देशलाई सङ्ग्रामको मुखमा धकेल्न कम्मर कसेर केही समुह लागु परेका छन । केहि सर्वोच्च पदका हकवालाहरुको सवालमा भन्नु पर्दा देशमा अहिलेको परिस्थितीलाई हेर्दा लोकतन्त्रको जग नबसेको भान हुन जान्छ किन की हाल भए गरेका सरकार समालेका र हामी देशको शान्ति भंङ्ग हुन दिन्न भनेर विगुल फुक्नेहरुबाट नै देशमा शंकटको स्थिती सृर्जना गर्ने तर्फ लागि रहेछ । नागरिकको रक्षा गर्न भनेर स्थापना गरेको नागरिक समाज भन्ने गरिमामय सँस्था समेत बलि रहेको आगोमा ध्यू थप्न पछि परेका छैनन् । देशमा भएको नागरिकको हक हितको लागी रक्षार्थ सृर्जना गरिएको सँस्थाले कहाँ र कुन समयमा नागरिकको हकहित गरेका छन् त भन्ने प्रश्न चिन्ह खडा भएको छ ।

के लोकतन्त्रमा अरु पार्टिले बोल्न र बाच्न पाउने अधिकार नभएको हो त？， के गल्ती एक पक्षको मात्र हो त， लोकतान्त्रिक प्रथम प्रधानमन्त्रीको केही गल्ती नभएको हो त नागरिक सर्वोच्चताको बिषयमा देशमा एक मात्र पार्टिको सर्वेसर्वा भएको हो त नागरिक सर्वोच्चता भङ्ग गर्ने सवालमा केवल राष्ट्रपतीको मात्र कर्तव्य भएको हो त प्रधानमन्त्रीको कुनै कर्तव्य नभएको हो त अहिले हाम्रा सामु यि प्रश्नहरुले मनमा बास लिन पुगेका छन् । दिन डहादै नागरिकले बाच्न पाउने अधिकारको उलङधन गई रहेको छ प्रत्यक्ष रुपमा नै सर्वसाधारणलाई लालईत बनाई रहेको छ के त्यो नागरिक माथि गरेको सर्वसत्ताबाद चाहि नागरिक सर्वोच्चतामा पर्दैन । दिन प्रति दिन नागरिकले हिड डुल गर्न र आफनो नैसर्गिक अधिकार उपभोग गर्नबाट बिाचत हुनु चाहि नागरिक सर्वोच्चताको कुरा भएन के हेरेर बसेका छन् ति नागरिक समाजको नाम धारणा गरेर बसेका पदाधिकारिहरु के हो उनिहरुको काम कर्तव्य र क्षेत्राधिकार । देशको बुद्धि जिवीको सर्कलमा आफनो नाम दर्ता गराएर न्याय र निसाबको कसि निस्पक्ष तरिकाले गरेको यहि हो त के गल्ति भन्ने कुरा एक पक्षीय मनो भावनामा मात्र हुने गर्दछ वादि र प्रतिवादि नहुने हो त । कहाँको शिक्षा हासिल गरेका हुन त ति नागरिक समाजका बुद्धि जिवी वर्गले कुनै पनि काम हुदा सहि र गलत के हो भन्ने पक्ष विपक्ष नभई एक तर्फि गल्ती भएको अहिलेसम्म कहि कतै कुनै देशको एन नियममा उल्लेख भएको पाएको छ ।

हो राष्ट्रपतीले गल्ती गरेको होलान, तर उसले पनि आफनो एकल मनसायबाट त्यस्तो रणनिती अपनाएको हो त र प्रधानमन्त्रीको चाहि कुनै गल्ती नभएको हो नागरिक सर्वोच्चतामा । विधिको विधानलाई मध्य नजर राखेर निष्पक्ष रुपमा हेर्ने हो भने नागरिक सर्वोच्चताको हनन्को विषयमा पहिला गल्ती प्रधानमन्त्रीको तरफबाट हुन गएको हो किन की प्रधानमन्त्रीले आफनो मातहतका मन्त्री परिषद्को विना समझदारी र सहमति विना केवल आफनो पार्टिको एकोहोरो र बल जफती मुढेबल देखाएर निर्णय गर्नु नै उहाँको प्रथम अधिनायकबाद देखिन्छ । कहाँ लेखिएको छ आफनो सरकारमा भएको मन्त्री परिषदको सहमति बिना देशलाई खलल पर्ने खालको कुनै पनि निर्णय गर्नलाई के त्यो एकल पार्टिको बहुमतले बनाएको सरकार हो र प्रधानसेनापती हटाउनलाई प्रधानमन्त्रीले मन्त्री परिषदबाट सर्वसहमतिबाट निर्णय पारित गराएर राष्ट्रपतीले पदबाट मुक्त गर्न सहमति जनाउने हो यहाँ त प्रधानमन्त्रीले फोनको भरमा मैले प्रधानसेनापतिलाई पदबाट निकालीएको खबर मात्र दिएको थियो र नयाँ प्रधानसेनापतिलाई राष्ट्रपतीको जानकारी र परिपत्र बिना प्रधानमन्त्रीले आफनो स्वोविवेक लाद्नु भएको छ अनि कसरी हुन गयो त राष्ट्रपतीको मात्र "कु" गर्ने मनसाय र को बाट सुरु भएको रहेछ "कु" को थालनी ।

यदि नागरिक सर्वोच्चताको हकहितमा नारा धनकाउने हो भने एकल निर्णयको परिपाटिलाई त्यागेर दुवै जनालाई सजायको भागिदार बनाउन सक्ने खुवी हुनु पर्दछ ति मानवअधिकार कर्मी र नागरिक समाजलाई के उनिहरुले सडक तताउन गएको कृर्याकलाप सुहाउदो छ त राजनितीक पार्टिका भातृसँगठनले जसरि कुराको तारतम्बे नठहराईकन लहैलहेैमा लागेर सडकमा परेड खेल्नको लागी हो नागरिक समाज र मानव अधिकारको गठन गरेको नेपालमा । बिभिन्न जिल्लामा बाहुबलको माध्यमले सर्वसाधारणलाई गाउँ निकाला गर्ने जिउ ज्यानको सुरक्षासम्म नभएको बेलामा किन यस्तो हुन गयो भनेर समस्याको समाधान खोज्नु पर्ने बेलामा बलेको आगोमा ध्यू थप्ने काममा सहभागी भएको देख्दा कस्तो खाले बुद्धि जिबीको पाठ हासिल गरेको भन्ने लाग्दछ । नागरिकको नैसर्गीक हकअधिकारको कुरा उठाएर के हेरेर बसेको छ त । ठाउँ ठाउँमा मानिसले बाच्न पाउने अधिकारसम्म हनन् भई रहेको छ । लोकतन्त्रमा अरु मानिसले आफुले रोजेको पार्टिमा लाग्नु कु हो । यो कस्तो नागरिक स्वातन्त्रता र लोकतन्त्र हो? । अरु पार्टिमा लाग्ने मानिसले गाउ समाजमा हिस्सा जमाउन नपाउने भए किन लोकतन्त्र भनेर भन्नु पर् यो त निरङकुश तन्त्र भने भई हाल्यो । अनि के हेरेर बसेका छन नागरिक समाज के को लागी गठन भएको हो । कि नागरिक समाज र मानव अधिकार बादि भनेको देशमा जसको बोल वाला छ उसैको अण्डरमा चल्ने हो भने के को लागी चाहियो । त्यसैले सच्चा देश भक्त हो भने न्याय भनेको समान दिनलाई कदम चाल्नु पर्छ नकि बलेको आगोमा ध्यू थप्ने काम नगरिकन अनि मात्र नागरिक सर्वोच्चताको र मानव अधिकारको कदर गर्न सकिने छ । विभिन्न जिल्लामा हुन गई रहेको त्रासिदय अहङकार र हुङकार बनाएर गर्जनेलाई मत्तथर पार्न सक्नु पर्छ । नेपालमा भएका नागरिकले समान तरिकाले बाच्न पाउने अधिकार हुनु पर्छ । लोकतन्त्रको सहि सदुपयोग गर्न विभिन्न पार्टिका नेतृत्वलाई सजक बनाउन कम्मर कसेर लाग्नु पर्दछ नत्र भने अन्धो र अपाङ्ग मानव अधिकार र नागरिक समाजको किन आवश्यकता पर् यो ।