दौतरी विनाका १२ दिन

जुलाई २१ सम्म ठिक ठाक चलेको दौतरीको पानो मेरो कम्प्युटरमा ठ्याक्कै त्यसको भोलि पल्ट अर्थात २२ जुलाई देखि खुल्न छोड्यो । कति कोशिस गरें, क्षणिक रोकावट होला भन्दै फेरि पनि पटक पटक गरेर दौंतरी पेज खोल्ने कोशिस गरें, अहं खुलेन । मैले सोचे कतै रजिष्टर गरेको कम्पनीले दौतरीले डोमेनको भाडा समयमा तिरेन भनेर त वेब साइटमा ताला लगाइदिएन ! दौतरीका एडमिनिस्ट्रेटरलाई पनि सधैं यो बोझ सम्हालिरहंदा दिक्क पो लाग्यो वा फुर्सद नभएर पो कतै हराएको र डोमेन गायब भएको पनि पत्तो नलागेको हो कि ! यस्तै कुराहरु खेलिराखे मेरो मनमा केहि दिन । लामो समय सम्म पनि केहि उपाय नलागे पछि खत्र्याक खुत्रुक यता उता गर्दै गुगलको ब्लग एकाउण्टबाट पसेर हेर्दा एकलव्यको डायरिको “काम कुरो एकातिर “ र ब्रिलियन्टमेनको “ के अरु दलहरु मात्र “ भन्ने लेखमा आंखा पुग्यो अनि बल्ल शंका लाग्यो दौंतरीको गाडी गुडिरहेको रहेछ बरु प्यासेन्जरको रुपमा म नै छुटेको रहेछु ! अनि मैले एक जना साथिलाई अनलाइन भेंटे र उनलाई एक पटक उनको कम्प्युटरमा दौतरी खुल्छ कि खुल्दैन भनेर सोधे, उनकोमा खुल्छ भन्ने जवाफ पाएं, त्यस्तै नेपालियनजीलाई इ-मेलमा सोध्दा पनि कुनै परिवर्तन गरेको छैन भनी केहि बैकल्पिक लिंकहरु समेत दिनु भयो । अहं त्यसबाट पनि खुल्दैन । कुकीहरु डिसएबल्ड भएर डेस्कटपबाट नखुलेको हो कि भनी ल्याप टप बाट पनि कोशिस गरें अहं खुल्दैन । अन्य सबै साइटहरु, ब्लगहरु सबै खुल्छन दौतरीमात्र नखुल्ने ! अफिसमा प्रोक्सी सर्भर प्रयोग हुने र कडा इन्टरनेट सुरक्षा अपनाइएकोले यस्तो भयो होला भन्ने मनमा लाग्यो , र नेट डिपार्टमेन्टबाट नै कुनै दिन यो समस्या हल गरुंला भनेर कुरेर बसें ।

यस बिचमा मैले दौंतरीको लागि लेखेका केहि लेखहरु “शहिद” भए , किनकि पोष्ट गर्न सकिन र दुई हप्ता पछि तिनिहरुको सान्दर्भिकता पनि हरायो ।

अनि आज अर्कै स्थानबाट दौंतरीको बस भेट्टाउन आइपुगे , साथिहरु देख्दा दंग पर्दै ! तर यो बिचमा मलाई लाग्यो एउटा साइट चलाउन धेरै मेहनत लाग्दो रहेछ । प्राविधिक र साज सज्जाका अनि यस्ता नियमित समस्याहरु कसरि समाधान गर्ने भन्ने खुबी नभएको म जस्तो प्राणीलाई बल्ल हाम्रा दौंतरीका एडमिनिस्ट्रेटर “नेपालीयन” जीले गरेको श्रमदानको हेक्का भयो ।

छाडा व्यापारिक ब्लग वा साइटहरु भन्दा भिन्दै रुपले देशको माया गर्नेहरुको बिचारलाई प्रस्तुत गर्ने जमर्को सहित अगाडि बढ्दै गरेको हाम्रो प्रयास जारी राख्न चाने चुने छैन । दैनिक २०० को हाराहारीमा क्लिक हुने साइटलाई कुनै आर्थिक र प्राविधिक सहयोग बिना अथक संचालन गर्ने नेपालियनजीको परिश्रमलाई चानेचुने मान्न सकिंदैन ।

“म” भन्ने व्यक्तिबादी जुगमा, अझ हामी नेपालीहरुको हकमा यो “म”-पनत्व अझ बढी लागु हुन्छ , तर दौंतरी “हामी” बनेर अगाडि बढिरहेको छ । त्यसैले यसले “इगो” र भावनात्मक कनफ्लिक्टलाई एकातिर पन्छाउन सफल छ र यसरी नै अगाडी बढ्न सफल हुनेछ । छिट्टै यो इन्टरनेट समस्या समाधान गरेर म पनि पुन नियमित दौंतरीहरुसंग यात्रामा सहभागी हुनेनै छु ।

एक्स्ट्राट भएछु

- अशोक ''खलानको मान्छे ''
ड्रामस्टाड जर्मनी

हिजो एक युवाले आफु तेश्रो तेस्रो लिंगी भएको घोषणा गर्‍यो
छापाहरुले उस्का दर्द र व्यदनाका कथाहरु दारुणताका साथ सुनाए
हिजो एक युवतीले नामी हत्यारा चाल्स शोभराज कि प्रेमिका भनि
सबै छापाका माध्यम उन्को पछि दौडिए
साच्चैनै शंकर दाइ संसार एक्स्ट्राट् नै रहेछ
हिजो दिन दहाडै एक राष्ट्रवादी मारियो
छापामा खबर भएन
किनकी बिगत बर्षहरु मा दैनिक १० मारिन्थे
हिजो एक कविले मदन पुरस्कार पाए
छापाहरु मा त्यो खबर आएन
किनकी च्याउ उम्रिए सरि पुरस्कार छ रे नेपालमा
शंकर दाइ ,
हिजो एक पुलिशले एक किडनि तस्कर समात्यो
उस्को साहसि र कर्तब्य परायणको कथा लेखिएन
चाल्सलाइ समात्ने प्रहरि ले स्याबासी पनि पाएन
तर एकाएक छापामा गर्मि छाएको छ
एक नव योवनाको प्रेम चर्चाले
तपाइको युगको मुनरोजहरु
आजकल नेपाली सडक भरि देखिन्छन
एक्स्ट्राट हुने रहरमा
झुम्कि बुलाकि र सिरबन्दि होइन
किल्ला जस्तो चुचो परेको फलाम लगाइन्छ
चौबन्दि फरिया र खास्टो होइन
अर्ध नग्न हुने विदेशि पोशाक लगाइन्छ
आजकल शंकर दाइ नेपाली सडकले यस्तै देख्ने गरेको छ
नेपाली छापा यास्तै को चर्चामा व्यस्त छ
शंकर दाइ
हाम्रो संस्क्रीति रितिरिवाज
डिस्को र टेबुल डान्स सँग साटिएछ
पाहडको निस्चल चिसो पानीको साटो
दुषित पानीलाइ मिनरल वाटर भनि बेचिएछ
शंकर दाइ
राष्ट्रले धर्म छाडेदेखि
सबै एक्स्ट्राट भइ रहेछ
एक्स्ट्राटको भिडमा म
हाँसको हुलमा बकुल्लो भएर
खेदिइ रहेछु,खेदिइ रहेछु
- शंकर लामिछानेको सम्झनामा

एउटा बुढो जो बच्चैमा मर् यो

-शेखर ढुङ्गेल

समयले कहिले काहीं अनौठो भ्रान्ति दिन्छ । जसले अस्वाभाविक हुनै नसक्ने अकल्पनीय अशोभनीय अमर्यादित असंवैधानिक अपरिपक्वजस्ता सैयौं अस्वीकृत छालको सम्भावना देख्दादेख्दै पनि अस्वीकृतिलाई बेवास्ता गर्दै अगाडि बढ्ने इच्छा जागृत हुने मनमा प्रोत्साहन छाउने आफैमा गर्व हुने दम्भित हुने र निधार टल्कने घाम पनि चन्द्रको शीतल छायाँको भानमा पर्ने हुँदोरैछ । अनि म को हुँ मेरो दायित्व के हो भनी सोच्ने सार्थकभन्दा टाढा पुगी आत्मरतिमा रमाउने दुस्प्रयास गर्न उत्साहित हुँदो रहेछ ।

देशको बदलिदो दैनिकी ुसौताको रिसले पोइको ओछ्यानमा मुत्ने नियतिबाट गुर्जिराखेको देखिन्छ र यसलाई जायजता दिने संस्कारको श्रीबृद्धि भैराखेको छ । विष रोपेर अमृत फलाउने दुस्प्रयास देखिन्छ । नयाँ नेपालको नाममा गणतन्त्रको नाममा लोकतन्त्रको नाममा राष्ट्रको सौदा गिरंदैछ । व्यक्ति वा दल विशेषको सफलताको नाममा राष्ट्रको शिर झुकाइँदै लिगंदै छ । विषाक्त हावा फैलाइँदै छ आत्मसम्मानमा चोट पुर् याइदैछ । राष्ट्र विखण्डन गिरंदैछ नयाँ नेपालको नाममा ।

वर्तमानमा जन्मेका र जन्मिने अपाङ्ग अन्धा दुई टाउके दुई जिब्रे चार खुट्टे शिशुको विरोधमा शंखनाद गर्ने मुख्र्याइँ पनि देखिदैछ जसलाई स्वाभाविक मान्ने पक्षमा पंक्तिकार छैन किनकि मेरो सामान्य दिमागमा जन्मने शिशुको के दोष जब कि जन्माउने बर्णगत नस्लमै खराबी छ भने खोजी र विरोध अनि उपचार पहिले त्यसको हुनुपर् यो जसले वर्तमान र उसका लठैत अंशियार जन्माएको छ । अस्वीकृत उपराष्ट्रपति झाकै सन्दर्भमा कुरा गर्दा संविधानको पालना एवं संरक्षणको कसम खाएका राष्ट्रपति प्रधानमन्त्री र प्रधानन्यायाधीशको सामुन्ने भएको त्यो दुस्साहसको प्रोत्साहक स्वयं राष्ट्रपति र प्रधानन्यायाधीश अनि पछाडिबाट आप बोलिए भन्ने प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद के दोषका भागिदार छैनन् जसरी एउटा प्रहरीको अगाडि अपराध घट्दा प्रहरीप्रति औंला ठड्याइन्छ । झा त एउटा संक्रमण रोगबाट पीडित आमाको कोखबाट जन्मेका संक्रमित शिशु मात्र हुन् ।

नयाँको इच्छा राख्नु खराब होइन तर कस्तो नयाँ स्पष्ट नभै पुरानो फ्याक्नु अपरिपक्वता हो । बजारमा देखिने सबै पहेलो धातु सुन हुदैन । सबै मानिस खराब हुदैनन् सुनको शुद्धता र मानिसको इमान्दारी नबुझी छनोट गर्नु छनोट गर्नेकै कमजोरी हो । विकृत वर्ण र नस्ल पाल्ने अनि उत्पादन सही भएन भनेर के गर्नु कांग्रेस र एमालेका भातृ संगठन सडकमा गएर दुनियाँ हसाइ पनि राखेका छन् । तर नेतृत्वसँग किन सोद्धैनन् किन म त हाल्यौ भने । एउटा भ्रष्टाचारमा पदमुक्त भएका व्यक्तिलाई राष्ट्रको सर्वोच्च पदमा आसीन गराउन उनलाई जिताउने पक्षले गरेको जनताको संविधानको अपेक्षाको मूल्यांकन र विरोध किन हुदैन कि यो पनि गिरिजाको सत्तामा टिकिरहने अर्को प्रपाच हो ।

वर्तमानले संकेत गर्दैछ नयाँ नेपालको कथा उखान छ नि खाए पनि पछुताउने नखाएपनि पछुताउनेु को अवस्थामा पुगेको छ । सपना कति देखिन्छ कहिले राजा भएको कहिले संसार ढलेको त कहिले मृतक पनि बाँचेको महान व्यक्तिसँग भेटेको कहिले उडेको कहिले भीरबाट खसेको कहिले हात्तीले त कहिले सर्पले लखेटेको आदि । भनाइको अर्थ के भने देखेको र देखाइएको सबै सपना राम्रा र फलदायी हुदैनन् । दुष्परिणाम ल्याउन पनि सक्तछ- देश त्यै बाटोमा लम्किएको छ । देश एउटा चङ्खे विरालोको खेलमा फसेको छ । एकदिन एउटा बिरालोले अरु बिरालालाई भनेछ- हेर साथी हो घरका मानिसलाई निकाल्न वा भगाउन सकियो भने तातो चुल्होमाथि सुत्न पाइन्छ त्यसैल यसो गरौं उसो गरौं । सल्लाह बमोजिम बिरालाहरु घरघरमा दूधका भाँडा फोर्ने लत्ताकपडा च्यात्ने गर्न थालेछन् । यस्तो अस्वाभाविक विरालोको गतिविधिले अशुभ सङ्केत देखी घरका मानिसहरु तीर्थगर्न निस्केछन् । भोलिपल्टसम्म त तातो चुल्हो पाइयो भनेर बिरालाहरु उप्रुेछन् रमाएछन् । सल्लाह दिने बिरालोलाई बोकेर घुमाएछन् । भए भरका मुसा मारेर खुवाएछन् । तेस्रो चौथो दिनपछि न त चुल्हो तातो पाए न त पेटमा हाल्ने चारो । हुँदाहुँदा एक छाक खान छिमेकीको झ्याल ढोका चहार्नु पर्ने भएछ । त्यसैगरी आज एउटाले सबैलाई रैतीबाट राजा बनाइ दिन्छु भनी हुइयाँ गर् यो सबैको सहमति भयो । हो हो राजा फ्याल्नुपर्छ धेरै मोज गरे । हामीले पनि पाउनु पर्दछ यसले हाम्रो पुर्खाको राज्य खोस्यो फिर्ता पाउनुपर्छ । हो हो फिर्ता पाउनुपर्छ । सबै नयाँ राजा बन्ने दौडमा निस्के । कोही पूर्वका कोही पश्चिमका कोही उत्तरका त कोही दक्षिणका राजा बन्न केही आफ्नै बलमा त कोही ख्वामितको बलमा एकले अर्काको खुट्टामा बाचरो तेस्र्याई राखेका छन् ।

देशमा आगो लागि रहेको छ । अपुरणीय क्षति भैराखेको छ नेताहरुको गैरजिम्मेवारी पनको रबैया देख्दा लाग्छ मीठो फलको खेती भैराखेको छ । राम्रो फसलको लागि समयकै बर्वाद भएको छ । नेताहरुको लागि अपराध वृति वरदान हुने नालायकीपन पुरस्कृत हुने भ्रष्ट अराष्ट्रिय कार्य गर्ने सम्मानित हुने प्रशासक सुरक्षा निकाय अपहेलित हुने गरिवी र बेरोजगारी बढ्दै जाने काम नयाँ नेपालको विहानीजस्तो भएको छ । यसो हो भने नयाँ नेपालको सपना देखाएर पुरानो नेपाललाई खुम्च्याउँदै गरेको भान हुन्छ । आफ्नै भाषा नबुझने र आफ्नो भेष नसुहाउँने भन्नुपर्ने वातावरणमा देशलाई डोर् याइँदैछ धकेलिंदैछ ।

राष्ट्र भनेको चारतिर रेखांकित सीमा भित्रको भूभाग होइन । उसको मौलिक भाषा भेष सँस्कृति सामाजिक विशिष्टता एवं धार्मिक विशेषताको पहिचान हो । आफ्नो मौलिक अस्तित्व र पहिचान एवं आत्मसम्मानकै लागि विश्वमा धेरै रगत बगिसकेको छ र फेरि पनि बग्नेछ । यस्ता संवेदनशील विषयमा समझदारी एवं एकताको वातावरण तयार गर्न नेताहरु चुकिसकेका छन् ।

सतहमा यो विषाक्त फल यसलाई पनि चाहिएको छैन उसलाई पनि चाहिएको छैन । बन्द कोठाको खेलमा त्यो फल उसलाई पनि नखाइ भाुछैन त्यसलाई पनि नखाइ भा छैन- अदृश्य हातमा फलु अड्केको छ । हामी उसको इशारामा दौडिराखेका छौं । जनता रमिते भै यो दुर्दशा हेरिराखेका छौं । लोकतन्त्रको नाममा राष्ट्र राष्ट्रिय अस्मिता आत्मसम्मानको बलि चडाउँदै छौं- परिणाम एकपछि अर्को दिन पछुतो बन्दै गएको छ । ६० बर्षे लोकतान्त्रिक संघर्षको पूर्णविराम लाग्नुको साटो राष्ट्रिय अस्मितासमेत नजोगिने गरी खतरनाक वातावरण तयार हुँदैछ । त्यसैले संविधानसभा निर्वाचन पछिको नेपाल र नेपालको लोकतन्त्रको बारेमा वर्तमान परिस्थिति देख्दा भन्नु पर्दछ- एउटा बुडो थियो ६० बर्षे संघर्षको लोकतन्त्र जो बच्चैमा मर् यो ।

Shekhar1962@gmail.com

नेपाली भाषा जिन्दावाद ! चरेषानन्द मुर्दावाद ।

नेपालका उपराष्ट्रपतिले भारतको भाषामा सपथ लिए । त्यसको बारेमा पत्र-पत्रिका, अनलाईन मडिया र अहिलेको विश्‍वमा विचार संप्रेशणको सशक्त माध्यम बनेको ब्लगहरु पनि भरिई सकेकाछन र त्यसको पृष्टभूमि, घटना र घटना पछिका आरोह-अबरोहले अहिले पनि नेपाल तात्तीएको छ ।

त्यसो त य अघिको एकलव्यको डायरीको पोष्ट काम कुरो एकातिर कुम्लो बोकी ठिमीतिर भीत्र यस बारेम केहि उल्लेख भै सकेको छ र उहाकै शब्दमा “हलेदो भनेर चिनिसके पछि के कोट्याएर सुँघ्नु ?” भनेर म पनि चुप बसको थिएँ। तर नेपाल र स्वाभिमानि नेपालीको मान-मर्दन गर्ने यो कार्य र त्यसको व्यापक बिरोधका भईसक्दा पनि चरेषानन्द र तिनका दलहरु अझै यस बारेमा माफी माग्ने वा सच्याउने तर्फ नलागी यस कुरालाई जायज ठहर्‍याउने तर्फ कसरत गर्न थालेपछि भने केहि नलेखी बस्न सकिन र नेपालि हुनुको कर्तव्यबोधले दिएन पनि ।

हिन्दिमा सपथको समर्थमा व्यक्त गरीएका झा र उनका विदेश भक्त देश फोर्ने दल (जसको नाम नै “फोरम!” छ) को बढो उदेक लाग्ने तर्कहरु छन ।

१) नेपालमा हिन्दि सबैले बोल्छन रे :

अनि महोदय! नेपाली चाहि कसैले बोल्दैनन? कि, तपाईलाई नेपाली भाषा बोल्दा चाहि नसुन्ने बहिरो रोग लाग्या छ?

२) सबैले बुझुन भनेर हिन्दिमा बोलेको रे :

चरेषानन्द ज्यू ! सपथ जनतालाई सुनाउन लिने पनि होईन। सपथ भनेको खुवाउने, खाने र २-४ जना औपचारिकता र मर्यादाक्रमका कारण बस्नै पर्ने मानिसको अगाडी गरिने कुरा हो, तपाईलाई “मालिक” ले त्यस्तै आदेश दिए होलान तर यि बचकाना तर्क बेक्कारका छन । हिन्दि भाषा नेपालमा त के कुरा भारतमै पनि आधि भन्दा बढी भारतीयहरुले पनि बुझ्दैनन् (दिल्लीलाई मात्रै भारत ठान्ने चरेषानन्दलाई चेतना भया!)

३) हिन्दि चलचित्र चाहि हेर्न हुने, हिन्दिमा सपथ चाहि किन लिन नहुने रे:

चलचित्र त हामि संसारभरी कै हेर्छौं नि, अनि के त हिन्दि चलचित्र हेर्दैमा हिन्दिमा सपथ लिने? हिन्दि चलचित्र हेरेपछि हिन्दिमा सपथ गर्ने भए हिन्दि चलचित्रनै हेरौं भारतकै राष्ट्रपति र उपराष्ट्रपतिलाई लाई नै हाम्रो राष्ट्रपति अनि उपराष्ट्रपति मानौं सक्कीहाल्यो नि ! (तपाईको अन्तिम लक्ष त त्यहि नै होला नि हैन)

समष्टीमा यि चरेषानन्द झा र यिनका गुट नेपालको राष्ट्र र राष्ट्रीयता र अखण्डतामा ठाडै प्रहार गरेर नेपाली जनताको नाडी छाम्ने र मालिकलाई खुशि पार्ने कार्यमा लागेकाछन्, तर खुशिको कुरा के भने यि किस्ताबस्तिमा देश बेच्नेहरुको यो प्रयोगको लगत्तै नेपालमा राष्ट्रियताको भाव उर्लीएर देखा परेको छ ।

आज सम्म पनि देशका कुना कुनाबाट यि नेपाली माना खाएर भारतको दलाली गर्ने गद्दारको बिरोध भै रहेको छ ।

म मेरो देशको मर्ममा प्रहार गर्ने यी भारतिय दलालको निन्दा गर्दै यिनलाई जनता सामुन्ने माफि मगाएर पदच्यूत नगराएसम्म आन्दोलन नरोकियोस र आन्दोलनको लागी नेपाली जनतालाई उर्जा मिलोस भन्ने कामना गर्छु ।

संसारभरि हामि जहा बसे पनि हामि सबै नेपालि हौं र नेपाली भाषा प्रति हामिलाई गर्व छ । कसैलाई हिन्दि भाषा प्रति अगाध मोह छ भने तिनले आ-आफनो घरमा बसेर सो भाषाको प्रयोग गरुन मलाई आपत्ती छैन, तर मेरो देश नेपालको उच्चतम पदमा आशीन हुने गद्दारले आफ्नो मातृ भाषा समेत नभएको यो विदेशि भाषामा सपथ खाएर उनका मालिकलाई खुशी पारे पनि अढाई करोड नेपालीको स्वाभिमानमा आँच पुर्‍याएका छन म त्यसको घोर बिरोध गर्छु ।

चरेशानन्द मुर्दावाद!

जय नेपाल!!!

काम कुरो एकातिर कुम्लो बोकी ठिमीतिर

संविधानसबाको चुनाब भएको पनि तीन चार महिना पूरा हुनलागिसके , तर यस्तो लाग्छ नेपालका राजनैतिक पार्टीहरूलाई यो सभाले गर्ने काम के हो भन्ने कुराको सम्झना समेत हराउन थालिसक्यो । सरकार बनाउने र बन्न पुग्ने सरकालाई कसरी परेको बेलामा पल्टाउने भन्ने नीति र कुटनीति तय गर्न लाग्दा नै पार्टीहरूको लगभग चार महिना बितिसक्यो जबकि यो सभाको कूल आयू २ वर्षबाट घटेर हामीले कुरा गरिरहँदा २० महिनामा झरि सक्यो र यो घट्ने क्रम जारी छ , हुने नै भयो ।

युग परिवर्तनपछि , राजतन्त्र रहित नेपालको पहिलो सरेमोनियल राष्ट्रपति जन्माउन तीन महिनासम्ममको जोड घटाउ चाहिने रहेछ , देखियो । यस्तो राष्ट्रपति बनाउँदा माओवादीमा 'र' काण्ड नै मच्चियो र माओवादीका शीर्षस्थहरूमा को कति भारतपन्थी रहेछ भन्ने कुराको गाँड कोराकोरको स्थिति पैदा भयो । अब सत्ताको सर्वेसर्वा हुने कार्यकारी प्रधानमन्त्री र उनको मण्डली चुननै बाँकि छ । एउटा शक्तिबिहीन सेरेमोनियल राष्ट्रपतिको 'पुत्ला' उठाउन यति बिघ्न बबण्डर मच्चाउन पर्ने रहेछ भने शक्तिशाली प्रधानमन्त्री र मन्त्रालयको बाँडफाँडमा कुन बिजोगका घटनाहरू घटित होलान केवल कल्पना मात्र गर्दा हुन्छ । उता , कुख्यात चरेशकाण्डका कारण न्यायसेवाबाट निवृत्त बन्दै कागतालीमा उपराष्ट्रपति बन्न पुगेका परमानन्द झा ( हुनत आजकल चरेशानन्द नामबाट बढी चिनिन पुगेका छन्) को हिन्दी शपथ ग्रहणपछि देशको माझ बर्खे आन्दोलन गड्गडएको छ । लाग्छ, नेपालीहरूमा आन्दोलनको उर्जा प्रचूर छ र यो सकिएको वा सकिने छाँट छैन । काम सम्पन्न गर्ने र अगाडिको बाटो खोज्न भन्दा , भएकोलाई भत्काएर रिस पोख्दै चाहिँदो नचाहिँदो मुद्दामा आन्दोलनको आगो फुक्नु हाम्रो चरित्र बनिसक्यो । मलुक नै हिन्दी भाषीको अधिनस्थ: बनिसकेको सन्दर्भमा अनि त्यो मुलुकका महान भन्दा महान क्रान्तिरीहरूका शयनकक्षमा जब बिदेशी गुप्तचरहरू नेपाली राजनीतिलाई बनाउन, भत्काउन वा जिर्णोद्दार गर्न डेरा कसेर बसेको कुराहरू जगजाहेर भैसकेका छन भने , कुनै बिदेशीले खडा गरेको प्यादाले कुनै भाषामा शपथ ग्रहण गर्‍यो भन्ने कुराले कति ठूलो महत्व राख्छ र ? प्रचण्डको शयनकक्षबाट बाहिर निस्कँदै गर्दा भेटिएका आलोक जोशी जसले बनिसकेको माओवादी-एमाले समीकरण भत्काइदिए भन्ने कुरा मिडियामा छायो , साँचो अर्थमा झाको हिन्दी प्रकरणले ठूलो महत्व नखोज्नु पर्ने हो कि ! हलेदो भनेर चिनिसके पछि के कोट्याएर सुँघ्नु ?


अहिलेको संविधान फेरि सजिलै बसेर लेखोट जम्मा पारेर बहिदारहरूलाई टाइप गर्न दिने खालको पनि हैन । यसले त मुलुकको पुनर्संरचना र पुनर्गठन अनि संघीय प्रदेशहरूको नक्शा पनि कोर्ने हो रे भन्ने कुराहरूको कथा पनि हामीले सुनिँदै आइएको हो । यसो हो भने त दलहरू र दलहरू भित्रका उपदल, जात, भाषाभाषी र क्षेत्रका प्रतिनिधिहरू बीचमा जानी नजानी धेरै कुरामा माथापच्ची, झै -झगडा, वादविवाद र परेका खण्डमा कुर्चि हानाहानको नौबत आउन बाँकि नै छ । महिनौँ अमूक पार्टीको तर्फबाट अनि अर्कोबाट क्रमश: सभाको बहिष्कारको प्रपञ्च पनि आउने कुराको कल्पना गर्न सकिने कुरा हो । एउटा तराई वा मधेश वा धेरै मधेश, पहाड पहाडियाका जातजाति प्रदेश अनि हिमाल सम्मका क्षेत्रफल जसंख्या र तिनको बिभाजनसंग गाँसिएका मुद्दा निरूपण गरी तिनको चित्र बुझाउनु कुनै दल विशेषको सामर्थ्यले भ्याउने कुरा पनि हुन सक्ने देखिन्न । यस्तोमा दुई तिहाइ मतबाट अनुमोदित बनेर मात्र जन्मिन सक्ने संविधान अनि संविधानसभाको संख्यात्मक खिचातानी र यही बीचमा देशी बिदेशी शक्तिहरूले खेल्न सक्ने
घाती खेलहरूको बारेमा सोच्दा , नेपालको निकट भविष्यको बारेमा केवल टिठ लाग्दो अनुहार लगाएर उभिन मात्र सकिने हविगत बन्ने देखिन्छ हामी नेपालीको ।

संविधानसभाको दयित्व नया संविधान मुलुक र मुलुकवासीलाई दिने भन्ने नै, सामान्य बुझाइमा । यो महान र विषेसज्ञीय दायित्व निभाउन भनेर , चुनिएका सभासदले त राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा मत हाल्दा पनि ३०,४० वटा मत बदर गराएछन् र माओवादी पार्टीले त दोस्रो चुनाबका लागि आफ्ना सभासदलाई प्रशिक्षण दिनै पर्ने भएछ , बरा !

अस्ति जनधारणा भन्ने पत्रिका पढेको थिएँ ( हालको अंक, तपाईँ पनि पढ्न सक्नुहुन्छ नेपालन्यूज डट कममा - जनधारणा साप्ताहिकमा -सभासदका बिजोगका दिनहरू:http://www.nepalnews.com/contents/2008/nepaliweekly/janadharana/jul/jul24/view.php#9

त्यहाँ दुईजना युवा महिला र पुरूष संविधानसभाको एकदिनको बसिबियाँलो चर्तिकला पढ्दा लाग्यो , यो ठाउँ त तन्नेरी तरुनी भेट हुने कलेजको क्याफ्टेरिया भन्दा सस्तो भैसकेछ । सभासदहरू काम नपाएर , भट्टमास र लसुनका पोटी खोज्दै रक्सीको तलतल मेट्न पो हिँड्दा रहेछन् , काम नपाएर । पढ्नुस है ।

यस्तो छ , नेपालको संविधान लेख्ने सभाको रामकहानी ।

के अरु दलहरु सबै लाटा हुन र माओबादीहरु मात्र बाठा हुन्?

नेपाली कांग्रेसको राष्ट्रपति, एमालेको संबिधान सभाध्यक्ष र मोर्चाको उपराष्ट्रपति भैसकेकोले अब बन्ने सरकारको नेत्रित्वचांहि माओबादीको नै होस भन्ने सबैले चाहेको हो तर माओबादीको हालैको नया तीन् शर्त सुन्दा सबैलाई निराश पार्ने देखिन्छ:

१) हामीले सरकारको नेत्रित्व गर्ने भए कांग्रेस्-एमाले-फोरम अपवित्र गठबन्धन् टुट्नु पर्छ।

२) अब बन्ने सरकारको साझा कार्यक्रममा माओबादीको सुधारको कार्यक्रम् बढी झल्किन पर्छ।

३) २ बर्ष सम्म सरकार बनाउने गिराउने खेल नहुने ग्यारन्टी हुन पर्छ।

सरकारको नेत्रित्व गर्न तम्सिने दललाई अन्य दलहरुले शर्त थोपर्न खोज्नु बुझिने कुरा हो तर अन्य दलहरुले माओबादीलाई सरकार बनाउने पहल गर्न आह्वान गर्दा उल्टै आफ्नो शर्त राख्नु अचम्म होइन त? माओबादी संसदमा सबै भन्दा ठूलो दल भएको र अन्य दोस्रा, तेस्रा र चौथा ठूला दलहरुको भागमा क्रमस: राष्ट्रपति, संबिधान सभाध्यक्ष र उपराष्ट्रपति पद परिसकेकोले अब प्रधानमन्त्री माओबादीले पाउनु पर्छ र तेसो भएमा शक्ति सन्तुलन होला, पार्टीहरुमा बैमनष्यता नहोला र संबिधान निर्माण गर्ने काममा कुनै भांजो नआउला भन्ने आम नेपालीको आशा हो तर माओबादीको शर्त मानेर उसैलाई टाउकोमा टेकाउन अरु दलहरुलाई के को खांचो छ र? संबिधान सभामा सबै भन्दा ठूलो दल बने पछि भूंईमा न भांडामा भएर अन्य दलहरुलाई होच्याउदै हिंडेका माओबादीहरुले राष्ट्रपतिको निर्वाचनमा पछारिएपछि वास्तवमा हामी अल्पमतमा रहेछौं भनेर चेत पाउनु पर्ने हो -तर त्यस्तो अझै देखिएन।

आफू वास्तवमा कुन हैसियतमा छौं भनेर हेक्का नराखी आफूले संसारै जितेको जस्तो दम्भ राखी अरुदलहरुको नेता समेत आफै छान्दै हिंड्नु माओबादीको ठूलो भूल् थियो।सरकार बनाउन आफ्नो पुर्ण बहुमत नभएको अवस्थामा अन्य दलको बिश्वास जितेर बहुमत् सिद्ध गर्नतिर लाग्न पर्नेमा उल्टो कांग्रेस एमाले जस्ता दलहरुलाई बिच्काएर एक झटका खाइसकेको छ तर अझै चेत खुलेको देखिदैन र अन्य दलहरुको सदासयतालाई कमजोरी ठानी उल्टै शर्तहरु थोपर्नुले माओबादीलाई फेरि अर्को झटका दिनेछ। अब कुरा गरूं माओबादीको शर्तहरु बारे। अहिलेको कांग्रेस-एमाले-फोरम गठबन्धन बारे। कुनै पनि गठबन्धन कुनै स्थितिमा जरुरतबस् बनेको हुन्छ नकि कुनै रहर र इच्छाले। राजा बीरेन्द्रको शासनकालमा-डा भट्टराईकैले नै भनेको कुरा-राजा र माओबादीहरु बिच् अघोषित गठबन्धन थियो।लोकतंत्रको स्थापना पछि माओबादी र कांग्रेस बिच् त्यस्तै गठबन्धन थियो र एमालेलाई चेप्नु सम्म चेपेको थियो।प्रचन्ड र गिरिजा बिच सहमती भैसके पछि सहिछाप गर्न मात्र माधव कुमार नेपाललाई खबर् गरिन्थ्यो र माधव कुमारले आनाकानी गर्दा सहमतीमा नआउनेलाई छोडेर अघि बढिन्छ भनेर गिरिजाले धम्काउथे।गिरिजाले आफूहरुलाई समेत अति पेल्न थालेपछि "गणतन्त्रको तत्काल् घोषणा" गर्नु पर्ने अत्तो थापी संबिधान सभाको चुनावनै पर सार्न पर्ने स्थितिपारेर अझै जंगलनै पस्ने धम्की दिई सरकार बाट हटेका माओबादीहरुलाई त्यति बेला अन्तरिम संसदमा गणतंत्रको मुद्धामा एमालेले नै साथ दिएको थियो। त्यो पनि त एउटा गठबन्धन नै थियो।निर्वाचनमा ठूलो दलको रुपमा आईसकेपछि सर्बसत्ताबादी चरित्र देखाउन थालेकोले बाध्य भएर अन्यदलहरु माओबादीको बिरोधमा उत्रिएका थिए। पछि कांग्रेस-माओबादी बिच राष्ट्रपतिको बिषयमा कुरा नमिलेपछि एमालेसंग गठबन्धन बनेको थियो जुन तोडने काम माओहरु आफैले गरे र वास्तवमा भन्नु पर्दा कांग्रेस-फोरम्-एमाले गठबन्धनको निर्माणनै माओबादीले गराइदिएका हुन् भने पनि हुन्छ।

आफ्नो सर्बसत्ताबादी चरित्रले गर्दा कसैसंग सहमतीमा नजाने, कसैसंग गठबन्धन बनाउन नसक्ने तर अरुले बनाएको गठबन्धन तोड भनेर भन्न मिल्छ? शर्त नम्बर् २-अब बन्ने सरकारको साझा कार्यक्रममा माओबादीको कार्यक्रम् "बढी" झल्किन पर्छ रे? साझा पनि भन्ने फेरि आफ्नो कार्यक्रमको बाहुल्यता खोज्नु यो कस्तो सहमती हो? संयुक्त सरकार भने पछि सरकारको भावी कार्यक्रमनै संयुक्त हुन्छ नि। यति नम्बरको बूंदा यसको, यति नमबर्को बूंदा फलानाको भन्ने हुन्छ? सबै पार्टीले आफ्नो आफ्नो कार्यक्रम् जरुर पेश् गर्लान तर त्यसमा बिचार, मन्थन भएर अन्त्यमा निस्कदा सयुंक्तको भएर निस्कने होइन?

रह्यो तेस्रो शर्त।सरकार ढाल्ने काम दुई बर्षसम्म कसैले गर्न पाउदैन रे। यो झन सबै भन्दा हांसो उठदो शर्त हो।राम्रो काम गरे, सबैलाई समेटेर लान सके सरकार किन ढाल्न पर्यो? सरकारलाई राष्ट्रिय स्वरुप दिने, आफ्नो मैमत्तापन् छोड्ने अनि सरकार टिकि हाल्छ नि। आफ्नो सरकार टिक्ने कुरामा आफैलाई बिश्वास नभएर अन्य दलहरुसंग ग्यारेन्टी खोज्ने यो कस्तो नालायकीपन हो?

एउटा आफ्नै सेना भएको अनि वाइसीएल जस्तो अर्धसैनिक संरचना भएको दललाई सरकारको नेत्रित्व गर्न दिनुछ, उल्टै दुई बर्षको कागज गरेर-के अरु दलहरु सबै लाटा हुन र माओबादीहरु मात्र बाठा हुन्?