Kangaroos fight like boxers

Kangaroos are marsupials from the family Macropodidae. Kangaroos are indigenous to Australia and New Guinea. Kangaroos have large, powerful hind legs, large feet adapted for leaping, a long muscular tail for balance, and a small head. Like most marsupials, female kangaroos have a pouch called a marsupium in which joeys complete postnatal development. Kangaroos are the only large mammals to use hopping on two legs as their primary means of locomotion. The comfortable hopping speed for a red kangaroo is about 20–25 km/h (12–16 mph), but speeds of up to 70 km/h (43 mph)  can be attained over short distances, while it can sustain a speed of 40 km/h (25 mph) for nearly 2 km (1.2 mi).

Because of their hopping body structure, their fight looks similar to human fight, pouncing and kicking. Fighting has been described in all species of kangaroos. Fights between kangaroos can be brief or long and ritualised. In highly competitive situations, such as males fighting for access to oestrous females or at limited drinking spots,  the fights are brief. Both sexes will fight for drinking spots, but long, ritualised fighting or "boxing" is largely done by males. Smaller males fight more often near females in oestrus, while the large males in consorts do not seem to get involved. Ritualised fights can arise suddenly  when males are grazing together. However, most fights are preceded by two males scratching and grooming each other. 

Like a street fight, these two kangaroos got into street fight and showed their coolest moves. One move requires tail standing. Even it can fight with a human. No wonder they behave like bipedal human.

मेरी बसन्ती प्यारी बसन्ती

इजरायलमा जाडो अझै घटेको छैन । आजकल अलि फुर्सद त्यति छैन, फेरी बिजी भएको छु, व्यस्तताको सेरोफेरो सधै उस्तै हुने रहेछ, जति मिलाए पनि नहुने । फेसबुक होस् या ब्लग कतै पनि अपडेटेड भइएको छैन ।

कता हरायौ हँ ? इनबक्समा कतै कतै प्रश्नका हरफहरु झुन्डिएका छन । कहिलेकाही कतै पनि केही नगरी त्यतिकै चुपचाप 'बिन्दास' बसे के फरक पर्ला र ? फेरी अलि अलि सन्चो पनि त छैन ।

धेरै दिन पछि दौतरीका नेपालियन भेटिए गुगल च्याटमा । कृष्णपक्षको लेखाइ पातलिदै गएको उनको गुनासो थियो, र यो सही थियो । साहित्यिक कथा, कविता र थोत्रा मोत्रा गन्थन बाहेक म के लेख्छु र नेपालियन जी ? अनि आजकल यस्तो सिर्जना(?) पढेर बस्ने फुर्सद पो कसलाई होला र ? गफ मोडियो, 'हो त नपत्याए हेर्नुस न कसरी ओझेल परे किशुनजीका अगाडी नेपाली भाषा साहित्यका अमुल्य निधि - डायमण्ड समशेर राणा । नेपाली भाषा साहित्यका लागि उनले छाडेर गएका अमुल्य सम्पत्ति र उनको योगदान के नेपाली मिडियाको चर्चाका लागि अपुग थियो त ? पक्कै थिएन । तर सत्य यो पनि हो कि मिडियाले त्यो पस्कन्छ वा पस्कनु पर्छ, जुन पाठक वा दर्शकले ज्यादा रुचाउछ, त्यो उसको व्यवसायिक धर्म पनि हो ।

तर यस्तो राजनीतिको मसला मात्र मन पराउने पारखी किन भयौं त हामी ? कता कता छाती भित्र दुखेझैं प्रश्न उभियो ।

फेस्बुक र ट्वीटर तिर केही मित्रहरुको स्टाटस पढेपछि मलाइ नि यस्तै लाग्यो, श्रष्टाको अवसानपछि पोखिने लोकाचारका झुठा आँसुहरुमा पनि कन्जुस्याइ हुदो रहेछ, भएको देखियो । त्यसो त नेता किशुनजीका महत्ता र सम्मानप्रति कसैको असहमति छैन तर उनका अनगिन्ति समाचार तस्वीर र प्रत्यक्ष प्रसारण समेत गरेर पलपलका खबर प्रकाशन/ प्रसारण भैरहंदा कतिपय वेव साइटले अहिले सम्म मुख पृष्ठमा नै साहित्यकार राणा केवल बिरामी भएको देखि यता उनको देहावसानको खबर अपडेट नै गर्न भ्याएका छैनन् ।

फेसबुकमा मित्र अशोक पार्थिवले लेखेका छन -

• 

  अशोक पार्थिव तामाङ

  डायमण्ड शमसेरको मृत्युमा हामी साहित्य प्रेमीले मनमनै तोप पड्काएर बिदाई गर्यौं । जसलाई राज्यले सम्झिनुँ उचित ठानेन भने किसुनजीको मृत्युमा चाही पशुपतिको जंगल थर्किने गरी नेपाली सेनाले तोप पड्काएर बिदाई गर्यौ । धन्य होस् नेताहरूको बुद्दिलाई जसले यो देश तिनीहरूको मात्र ठानेका छन् । तर यो पनि नबिर्सिनु कि साहित्य, भाषा, संस्कृति ति मूला नेताहरू भन्दा पनि माथीको चिज हो जुन शताव्दियौं सम्म जिवित रहनेछ ।

थेसिस लेख्ने-किन्नेहरु होशियार ! „Citation needed“

मास्टर थेसिस यहां लेखिन्छ भनेर टांसेका कम्प्युटर प्रिन्ट गरेका कागजहरु अचेल काठमाडौका गल्ली गल्लीमा देखिन्छ भनेर पढेको थिएं त्यो पनि जम्मा जम्मी १०,००० भन्दा कम मुल्यको ग्यारेण्टी सहित । लालू यादवले „हमारे राज्य मे कोइ भी अनपढ नही होना चाहिए“ सबको सर्टिफिकेट दे दो“ भनेर बिहारमा सर्टिफिकेट छ्याप छ्याप्ती पाइन्छ भन्ने जोक सुनिन्थ्यो पहिले । अचेल बिहारमा लालु राज खतम भए पनि नेपालमा लालु राज मौलाउदो छ ।

अब युरोपतिरको कुरा गरौं, जर्मनीमा एक जना अमेरिकी प्राध्यापकले नामको अगाडि डा लेख्दा झण्डै जेल जानु परेको । पुरानो कानुन अनुसार जर्मनि वा युरोप बाहिर पि एच डी गरेको मान्छेले यहां डा. लेख्न नपाउंदोरहेछ । तर एउटा प्रतिष्ठित संस्थाका डाइरेक्टर र हार्वाड युनिभर्सिटिको प्रोफेसर अफर छोडेर जर्मनी हानिएका प्रोफेसरलाई जेल हाल्ने कुरो पनि त भएन त्यसैले तुरुन्त सबै स्टेटका शिक्षा मन्त्रीहरु बसेर कानुन परिमार्जन गरी डा. लेख्न पाउने पारित भएपछि उनी जेल जानु परेन तर उनले त्यस पछि आफ्नो नेम प्लेट बाट डा. हटाएका छन भनेर पढेको थिएं ।

टिपन टापन: लोभीपापी देखि अघोरीसम्म

धेरै दिन देखि केहि कुरा लेखौं भन्दा भन्दै पनि औंला चलाउन सकिएन। देशमा लोभीपापीहरुको खेल अझै टुंगिएको छैन। चुनाव-हरुवा प्रधानमन्त्री भयो भनेर कुर्लिनेहरु आंफै पांच पटक हार्दा पनि नपुगेर अझै पनि हार्न तम्सिदैछन। बेलाका नालायक माधव नेपाल र त्यो कुर्सीमा कि आंफु नत्र अर्कै जंगे वा हर्के आओस तर आफ्नै पार्टीको अर्कोले छुन पनि नपाओस भनेर जालो बुन्न खप्पिस प्रचण्डको लोभीपापी रुपी एक्टिङका चुट्किलाले दैनिक पत्रिका रंगिएकै थिए। यस्तो चहल पहलमा हामी जस्ता चक्रव्युहमा फसेका प्राणी रुमलिनु बाहेक अरु के नै गर्न सकिन्छ र! न त कमल हसनको “हिन्दुस्तानी” लाई व्यवहारमा उतार्न सकिन्छ न त “रंग दे वसन्ती” को आमिर खान लाई नै। वास्तवमा भन्दा नेपाल र नेपालीको नियति “पिपली लाईभ” को नत्थु रामको जस्तै छ। भारतमा मिडियाहरुले “पिपली लाईभ” लाई जन्म दिन्छन तर नेपालमा मिडियाहरुमा यति दम पलाइसकेको छैन। बरु नेपालमा त “पिपली लाईभ” पार्टी र नेताहरुको पेवा हो, र यो पेवा रुपी ब्यापार अझै वर्षौं फस्टाइरहनेछ। किनकि कोरा सपना देखाइदिनुस सयौं “नत्थुराम”हरु तयार छन बन्दुक बोक्न र अन्जानमा आहुति दिन। भाषा मात्र फरक छ, “पिपली”मा यसलाई “आत्महत्या” भनिन्छ भने नेपालमा “बलिदान”।

अन्धविश्वास माथिको विश्वास ।

“Superstition is a credulous belief or notion, not based on reason or knowledge.”

अन्धविश्वास के हो ? भनेर विकिपेडिया हेर्ने हो भने सुरुमै यही वाक्य भेटिने छ । तर कुनै कारण वा ज्ञानमा आधारित नभएपनि यो अन्धविश्वासको जालो भने संसारभर नै फैलिएको छ।

बेलावखत अविकसित देश, गाँउघरका बासिन्दा वा कम शिक्षितवर्गलाई यसको ‘अनुयाई’ भनिने गरे पनि विश्वका अत्यन्तै विकसित देश, अन्तन्तै साक्षर वा विद्वत वर्ग वा प्रसीद्धि पाएका व्यक्ति विशेषहरु समेत कुनै न कुनै रुपमा केही न केही अन्धविश्वासको पकडमा आएको कुरा सुनिएको छ र सायद सुनिई रहने नै छ ।

कतै सानो अनुपातमा त कतै ठूलो अनुपातमा हुने मात्रै हो, तर खोजी गर्दै हिँडेमा धर्मभिरु राजाले खुर्सानीको धुप हालेर सत्ता जोगाउन खोजेको देखि धर्मै नमान्ने आधुनिक कम्युनिष्टहरु समेत भैंसी दोहन र यज्ञ यज्ञादी गरेर आ-आफ्नो परिचय दिएको हामीले देखेको धेरै भएको छैन ।

भौगोलिक आधारमा हेर्ने हो भने पनि लमजुङ देखि लण्डन सम्म, सींगापुर देखि जनकपुरसम्म सबैतिर यसको जड मज्जाले विस्तार भएको छ। भन्नलाइ गाउँले, निरक्षर वा साधारण मानिसहरु बढी अन्धविश्वासी हुने भनिए पनि प्राय: सहरमा बस्ने, विद्वान र विश्वकै चर्चित नेताहरू झनै यस मामिलामा बढी संलग्न रहेको समेत पाइएको छ । नेपालका जोगी र सन्यासीका पछिलाग्ने र हातमा नानाथरि औठीं धारण गरेर हिँड्ने आत्मविश्वासहिन नेताहरु मात्रै हैन्, हिटलर देखि रोनाल्ड रेगन जस्ता नेताहरु समेत आ-आफ्ना ज्योतिषहरुसंग सल्लाह गरेर मात्रै कुनै काम गर्थे भन्ने कुरा धेरै अगाडि नै प्रकाशीत भैसकेका छन् ।

तिम्रो गाउं कुन हो?

भेट घाट हुन्छ,हाल खबारका कुरा गरिन्छ,बस्ने ठाउं सोधिन्छ,गाउं कुन हो भनिन्छ। सायद गाउं खाने कथा पनि यसरी नै सुरु भएको होला। यो गज्जबको नेपाली खेल हो। नेपालीको मौलिकपन जोगाउन र दौंतरीमा नेपालीपन झल्काउन एक बर्ष भन्दा बढी देखी गाउं कथा राख्दै आएको छु। यो अत्याधुनिक बिधुत्तिय जालोमा नेपाली परम्परा संबन्धी कुरा गर्दा निकै रोमान्चित भइन्छ। आखिर यो बिधुत्तिय जालो अर्धबस्त्र मोडललाई मात्र सुम्पिनु पर्छ भन्ने त छैन नी?

अहिलेको नेपाल अलिक अप्ठ्यारो समयमा गुज्रिएको छ। लोकतान्त्रिक गणतन्त्र आउंदा पनि जनतालाइ उही सास्ती छ। अझ डर मर्दो कुरा त के छ भने देशलाइ कसरी बांडफांड गरेर राज्य गर्ने त्यसलै सबैलाइ तर्साएको छ। सायद यसैले होला दौंतरीमा गाउं खाने कथामा उत्तर मिलाए पनि गाउं लिन धेरै हिच्काउनुहुन्छ।

देशमा अहिले जति अप्ठ्यारो परोस,नेपाल र नेपालीले एक दिन सहज रुपमा बस्न पाउन। स्वर्गको टुक्रा,जांहा हामी स्वनत्रता पूर्वक पाइला टेक्छौं त्यही नै हाम्रो गाउं रहोस। हाम्रा आंखाबाट अरुले नदेखुन,हाम्रो कलमबाट अरुले नलेखुन,हाम्रो गाउंमा अरु आएर नबसुन:हाम्रो जिवनमा अरुलाइ आएर खेल्न नदिउ हामी आफै आफ्नो जिबनमा रमाऔं - जय नेपाल।

माईसंसारकी सुमिना बुझाइ ठाउंमा ल्याउने हो की?

सर्बप्रथम त कुकुरले आची खानु भन्दा पहिले डिस्को गएर समाचारमा छाएको मा बधाइ। सानै उमेरमा सेलीब्रिटी भएछौं,पत्रपत्रीकमा फोटो छापियो,११,१२ गन्दै गरे,अहिलेलाइ पत्रिकाकै थोपडामै गर्ब गरे। सरकाले अनुमती दिएको डिस्कोमा सबेरै पूगेकोमा स्विकार गर्यो। आखिर मान्छे नै उपस्थित भएपछी स्कुले ड्रेसको के कुरा भो र? बंक पार्टीमा
भेला भएकोमा गर्भ या हिनताबोध लिनु महत्ब होइन,खाने बेलामा हग्ने हग्ने बेलामा खाने त्यसमै कुरो टुंगियो,सायद त्यसैले लाज लाग्यो होला।

म त भन्छु एक दुइ जना बंक गरेर कुनै झुण्डमा नझ्याम्मिय कमसल नागरिक कसरी जन्मिन्छ। सबै असल नागरिक भए त जेलका कर्मचारीको भोली नै जागिर चट। यो हिनमय नौटंकी बर्तमान समयको नया आयाम हो भनेर सोच्नु बेकार हो। पौराणीक कालमा पनि दैत्य भएको कस्लाइ थाहा छैन? तिम्रा जेल नेलका टाइटुइ माइसंसारमा देखेको थिए। संसारै सांगुरो भएको अबस्थामा हलिउड स्टाइलका कथा दिनानु दिन पत्रपत्रिकमा आइरहन्छन। अमेरिकमा ११ बर्षको बच्चाले रक्सी पियो, नेपालमा ११ कक्षामा पढ्नेले बोतल समाते,यसमा संसारले नौलो मान्दैन। तिम्रो आपत्ती जनक अबस्थाको माने नबुझेकोमा ११-१० मा पुग्नु पर्ने भो। मान्छेको उमेर फरक हुन्छ त्यसै अनुसार उसको दिमागको बिकास हुन्छ। ११-१०मा पढ्नेले कती पय बयस्कका कुरा बुझाइको दायरा भन्दा पर हुन्छन। बिकसित देशमा ११-१०का लागी ब्यसकका संसारबाट कानुनले नै नजिक आउन अनुमती दिंदैन। तर १०+१मा पूगेकाले आफूले बयस्क ठान्दा ठान्दै बुझाइ बयस्कमा नआउनुमा मलाइ छक्क परू परू लाग्यो।

प्रहरी नायब उपरीक्षक राधिका खड्का को हुन परिचय चाहिएन,सरकारी बर्दीमा उनी आउछिन त उनको बोलीनै कानुन हो। कानुनको खिलाफमा जानु म उचित ठान्दीन। उनी कसरी जन्मिन?उनका बुवाले हलो जोतेर पक्कै उनलाइ भेटाएका होइनन,नत न‍-सुमिनालाइ? सुमिना तिम्रो बुझाइ सोझाउन माथीका पाठ उपपाठ बाचन गरेको होइन। तर सार्बजनिक अबस्थामा योनजन्य क्रियक्रलापमा प्रहरीले हात किन लगायो भनेर प्रश्न सोध्यौ। यसमै हांसो उठ्यो। हास्न पनि ठिक होइन कि, म पाइला पछाडी हटाउंदै छु। प्रहरीले बटौलीको डांका समात्ने मात्र होइन समाजमा असान्धर्भिक हर कुरा प्रहरीको चासोको बिषय हुन्छ। आफ्नो अधिकारमा जे गर्न पनि सकिन्छ तर समाजमा कानुन छ,त्यसको हेक्का प्रशासनले गर्छ। बाटोमा नांगै हिन्नु आफ्नो अधिकार होला तर त्यसमा अरुलाइ असर पर्छ कि पर्दैन त्यो प्रहरीले बिचार गर्छ,अरुलाइ असर पारे पुलिस हत्कडी लिएर जाइ लागे कामी गाली नबर्साउनु,बरु आफ्नो बुझाइ ठाउंमा ल्याउनु।

(यो ब्लग सुमिनाको ब्लगमा आधारित)

कहिले बाढी कहिले खाली

कहिले बाढी कहिले खाली। जिमेल,फेसबुक च्याटमा भेटींदा प्राय साथीहरुले भन्ने कुरा हो यो। हुन पनि कहिले कांही दौंतरीमा यस्तै हुन पूग्छ। कहिले एकै दिनमा ३-४ वटा लेख आउंछन कहिले भने ३-४ दिनसम्म एउटा ब्लग पनि आउंदैनन। हुन त साथीहरुले ठिकै भन्नुभएको हो,एकैनासमा लेख आए पो मज्जा आउंछ। कहिले पढ्न नै नभ्याइने गरी आउने कहिले पढ्न खोज्दा पनि नपाइने,उहांहरुको गुनासो एक मानेमा ठिक पनि हो।

दौंतरी पाठक माझ आएको करिब साढे दुई बर्ष भयो। नामै दौंतरी कामै दौंतरी भने जस्तो साथी भाइहरु जस्जस्लाइ फूर्सत या लेख्न समय हुन्छ उहांहुरले नै यो ब्लग ओगट्दै आउनुभएको छ। दौंतरीकै लेखक बाहेक अन्य मित्रहरुले पनि फाट्टफुट्ट दौंतरीमा लेख्ने गर्नुहुन्छ। पाहुना लेखकका लेख कतिपय डुब्लीकेट त्रिप्लीकेट आदी हुने तथा केहीमा क्वालीटीमा कमी हुने गर्दा पाहुनाका लेख बिगतमा ह्वात्तै घटेको छ। असल र राम्रा लेख आए पाहुनाका लेखले दौंतरीमा पक्कै पनि स्थान पाउनेछन।

दौंतरी लेखकहरु भने केहीलाइ ब्यस्तता लागेको छ केही लेख्नै अस्ताउनु भएको छ। केही भने फाट्ट फुट्ट लेखीरहुनु भएको छ। खासमा पाना भर्नकै लागी लेख्न भन्दा पढ्ने खाले लेख आउनु नै राम्रो हुन्छ्। फेरी कतिलाइ त लेख्न मुढ या समय चाहिन्छ। मलाइ लेख्न भने कुनै मनमा खाएको बिषय आयो भने मात्र ब्लगका लागी सामाग्री टाइप गर्छु। हुन त केही बिषयमा ब्लग लेख्ने भनेर सामाग्री पनि तयार पारेको छु। कतीपय केही समय पछी असान्धर्भिक हुने र कतीपय आफूलाइ यस्तोमा पनि के लेख्ने भन्ने महशुस हुनेहुनाले डिलीट गरेको छु। कहिले भने लौ अब लेख भएन केही त लेख्नु पर्यो भनेर लेख्दा लेख्दा फुत्त अर्कै साथीको लेख आइसकेको हुन्छ। अनी १-२ दिन लेखलाइ यता उता मिलाउंदै पर्खन्छु।

लेख्दै जांदा अचम्मको बानी पर्दोरहेछ। कुन राख्दा लेखमा बेमेल खाने हो कुन लेख्दा क्रम मिल्ने या नमिल्ने हो आदी हेक्का राख्ने थालिंदो रहेछ। समग्रमा के लाग्यो भने ब्लग लेख्दा आफ्नो प्रस्तुती कलामा निकै सुधार आउंदो रहेछ। ब्लग लेखनीले ब्लगमा मात्रै होइन आफ्नो अन्य फांटमा पनि सहि तरिकाले प्रश्तुत गर्न सहयोग गर्दो रहेछ। तसर्थ नया,पूराना तथा पाहुना लेखकहरु लेखन जारी राख्नुहोस। लेखाइका राम्रा आयाम अनगिन्ती छन। पाठकहरुले पनि आफ्ना चोटीला तथा गहकिला बहस कायम नै राख्नुहोला। ब्लग लेखाइ र पढाइको मज्जा नै यसैमा छ।

Mankato Level Examination

केही समय पहिले अमेरिकाको म्यान्केटो स्थित Minnesota State University, Mankato मा नेपाली प्रोग्राम हेर्न जाने मौका मिलेको थियो। प्राय नेपाली प्रोग्राममा जांदा कुनै रमाइलो कुरा भिडियोमा कैद गरेर पाठक समक्ष बाढ्ने प्रयास गर्दछु। कार्यक्रम तालीकामा दोहोरी गित पनि थियो। यही रमाइलो प्रस्तुतीलाइ कैद गर्न समय कुरेर बसें। दोहोरी गित कैद त गरें तर दोहोरी गितको प्रस्तुती सार्है कमसल भएकोले तपाइको समय बर्बाद गर्न उचित ठानिन। दोहोरीमा महिला समुहले भने पुरुषहरुको तुलनामा राम्रो नै गरेका थिए है। हुन त उक्त कार्यक्रममा अन्य राम्रा प्रस्तुती नभएका भने होइनन। उदाहरणको रुपमा यांहा प्रस्तुत मण्डलालाई नै हरौं। तर त्रुटीपूर्ण र फितलो प्रस्तुतीले सबै रमाइला कुरा खल्लो बनाइदियो। यसो र उसो भनेर MSUका बिध्धार्थीको मनोबल गिराउन भने मेरो उदेष्य होइन,अर्को साल राम्रो प्रस्तुती गर्नुहोला,तपाईहरुको बखान गरेर पक्कै दौंतरीमा केही कोर्ने छु।

अहिलेलाइ भने उक्त प्रोग्रममा सोधिएका प्रश्न र कार्यक्रम तालिकामा लेखिएका सामाग्री तपाइहरु समक्ष राख्दैछु। तपाइले उक्त कार्यक्रममा भनिएका उत्तरसंग उत्तर मिलाए तपाइ पनि Minnesota State University, Mankatoबाट दिक्षान्त हुनुहुनेछ।

नेपाललाइ कुन कुन देशका सिमानाले छोएका छन?

नेपालको राष्ट्रिय रंग के हो?

नेपाली राष्ट्रिय झण्डामा कतिबटा त्रिभुज छन?

काठमाण्डौ हिउं पर्ने स्थान हो कि होइन?

अनेसास यूएई च्याप्टरका अध्यक्ष बालचन्द्र पोख्रेलको बिदाई

गत हप्ता अनेसास यूएई च्याप्टरका संस्थापक अध्यक्ष बालचन्द्र पोख्रेललाई दुबईको नेपाली रेष्टुरेण्टमा एक समारोहका बिच अनेसास यूएई च्याप्टरले दोसल्ला ओडाई बिदाई गर्यो ।
कार्यरत कम्पनीले यूएईबाट अर्को देशमा सरुवा गरेको कारण उनी यूएई छोडी जान लागेका हुन् । नेपाल पत्रकार महासँघ सम्पर्क शाखा यूएई तथा विश्व पत्रकार साजालका संयोजक मोहम्मद जाकिर हुसैनको प्रमुख आथित्य तथा अनेसास यूएई च्याप्टरका का।वा अध्यक्ष पर्शुराम खरालको सभापतित्वमा सम्पन्न विदाई कार्यक्रम संस्थाका महासचिव प्रकाश भट्राईले साचालन गरेका थिए ।
विभिन्न संघसंस्थाका प्रतिनिधी पत्रकार साहित्यकार तथा अन्य प्रवासी नेपालीहरुको उपस्थिति रहेको उक्त विदाई कार्यक्रममा एनआरएनए एन सि सिका प्रवक्ता तथा पत्रकार लोकनाथ सुवेदीले यूएईमा रहेका साहित्यिक संस्थाहरुलाई एक हुन अनुरोध गर्दै वालचन्द्र पोख्रेलको कार्यकालमा यूएईमा भएका साहित्यिक गतिविधीहरुको प्रशंसा गरेका थिए । संस्थागत रुपमा मात्र नभएर हामी ब्यक्तिगतमा पनि नजिकका साथीहरु थियौ । हामी एकै ठाउँमा नभए पनि विभिन्न ठाउँबाट विभिन्न तरिकाले नजिक हुन सक्छौ । संस्था स्थापना गर्न मात्र नभएर यसलाई अगाडी बढाउन संस्थाको प्रमुखको अति आवश्यक रहने छ । उहाँ यहाँबाट जुनसुकै ठाउँमा गए पनि यहाँको प्रगति होस् र यहाँ भन्दा पनि अझै प्रगतिहोस भनेका थिए । नेपाली समाज यूएईका महासचिव नारायण अधिकारीले विदाई आफैमा दुखद भएता पनि उहाँ यसबाट अर्को देशमा जाँदै हुनुहुन्छ दुवईमा उहाँले सस्था तथा सामाजिक कार्यमा जसरी लाग्नु भएको थियो अर्को देशमा पनि यसरीनै लाग्नको लागि अनुरोघ गरेका थिए ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि तथा पत्रकार महासँघ यूएई सम्पर्क शाखाका अध्यक्ष जाकिर हुसेनले आज हामी बालचन्द्र पोख्रेललाई विदाई गर्दै छौ । आज उहाँकै अगाडी उहाँले गरेका कार्यको प्रशंसा गर्न पाएका छौ । मैले बालचन्द्र पोख्रेलको ३ वटा कार्यको प्रशंसा गर्दै छु । पहिलो त यूएईमा पहिलो अन्तराष्टिृय स्तरको संस्था अनेसासको स्थापना काममा उहाँको पहल यॊ योगदान कसैले भुल्न सक्दैन । अर्को कुरा यूएईमा नेपाली पत्रकारितालाई समाचार मूलक पत्रकारिताको सूरुवात पहिलो पटक पि्रन्ट पाक्षिक पत्रिका देउरली पत्रिका निकालेर। अर्को कुरा अनलाईन पत्रिका नेपाल दुवई डट् कमको थालनी केही दिनकै फरकमा आएका दुई वटा अनलाईन पत्रिकामा नेपाल दुवई डट् कम अगाडी आएको थियो । सायद यो ३ कुरा यूएईमा बालचनद्र पोख्रेलले मात्र गरेका थिए । यस्तो ब्यक्तित्वोलाई यूएईबाट विदाई गर्दा दुख लागेको छ । कुनै पनि साथीहरुबाट कुनै गुनासाहरु भएमा यहीनै भुलेर जान भन्दै आगामी दिनहरुमा यि तिन कुराहरुमात्र नभएर अरु कुराहरु पनि यूएईलाई दिन अनुरोध गरे ।
कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि जाकिर हुसैनले दोसल्ला तथा अनेसासका सल्लाहकार खेमनाथ पौडेलले फुलको माला पहिराई विदाई सम्मान गरिएको थियो भने अनेसास यूएई च्याप्टरले संस्थालाई अहिले सम्म पुराएको योगदानको कदर गर्दै सम्मान पत्र प्रदान गरेको थियो ।
विदाई कार्यक्रमको अन्त्यमा विदा हुँदै जान लागेका अनेसासका संस्थापक सभापति बालचन्द्र पोख्रेलले साथीहरुलाई छोडेर जान मन त नलागेको तर पनि स्वदेश फर्कनै पर्ने भएको बताए । आफुले यति करिव ४ बर्षको अवधिमा यति धेरै कार्य गरेको जस्तो अनुभव नभएको तर मलाई यतिका साथीहरुले यसरी सम्मान गरी माला लगाई दिदा यो माला यही राखी बसौ कि जस्तो भएको बताए । मैले यहाँबाट जाँदा तपाईहरु सबैको मायाँ छातीभीत्र लिएर जाँदैछु । जहाँ गए पनि जहाँ रहे पनि यो संस्था तथा तपाईहरु मेरो नजिक हुनुहुने छ । यो संस्था यो अवस्थामा ल्याउन म एक्लैको मात्र देन छैन । बुद्धिजीवी सल्लाहकार साथीहरु यस संस्थामा स्थापना काल देखीनै कार्यरत पदाधिकारीहरु यहाँ रहेका साहित्यिक ब्यक्तिहरु तथा केन्द्रका पदाधिकारीहरुको साथलेनै यो संस्था यहाँ सम्म पुगेको बताए । स्थापना कालदेखी अहिले सम्म यस साहित्यिक संस्थाले आयोजना गरेको कार्यक्रममा यहाँ स्थापना भएका संघसंस्थाहरुको सहयोग र प्रतिनिधीहरुको उपस्थिति रहि रहयो । अहिले सम्म यस संस्थाले विभिन्न साहित्यिक कार्यक्रम लगायत विभिन्न विधाका साहित्यिक पुस्तकहरु प्रकाशन गर्न सफल भयो यो निरन्तर रहिरहोस भन्ने अनुरोघ गर्दै आफु यस देश छोडेर देश विदेशको जुनसुकै कुनामा गएता पनि जुनसुकै माध्ययमबाट पनि म यो संस्थालाई निरन्तर सहयोग गर्ने छु । यहाँ रहेका साथीहरुले आफु एक्लो भएको महसुस नगर्न अनुरोध गछु । पोख्रेलले यूएईमा रहदा साथीहरुसँग घुलमेल हुँदा तिता मिठा केही भएका होलान् तितालाई भुलेर मिठालाई मात्र सम्झन उपस्थित साथीहरुलाई भने ।
अनेसास यूएई च्याप्टरका कावा सभापति पर्शुराम खरालले विदाई सम्मानको अन्त्यमा अनेसास यूएई च्याप्टरले संस्थाको अभिभावक साथी निस्वार्थी एक योद्धालाई यहाँबाट हामीले विदाई गर्नु परेको छ । विदेशमा रहेर पनि पोख्रेलले नेपाली भाषा कला साहित्य तथा नेपाली पत्रकारिता क्षेत्रमा पुराउनु भएको योगदान अति प्रशंसनिय छ । जहा रहेपनि उहाँबाट सल्लाह सुझाव पाउने आशामा हामी छौ । संस्थालाई जन्माउनु ठुलो कुरा होईन तर हुर्काउन बढाउन अती गाह्रो हुन्छ । यस सस्थालाई यहाँ सम्म ल्याउन उहाँले जुन ठुलो दुख भोग्नु भयो सायद हामीले त्यो दुख भोक्न त पर्दैन होला तर पनि हामीले यस अवस्थामा चुनौतिपूर्णनै लिनु पर्ने हुन्छ । उहाँले संस्थालाई दिनु भएको योगदान सदैव रहिरहने छ । संस्थालाई देखाउनु भएको बाटोमा हामी लाग्ने प्रतिवद्धता गर्दछौ उहाँको कार्यकालमा बाँकी रहेका कार्यहरु अवस्य हामीले पुरा गर्ने छौ भन्दै कार्यक्रम समाप्त गरिएको घोषणा गरिएका थिए ।

यूएईमा रहेका एनेकपा माओवदीका भातृसंगठन एकिकृत

गत डिसेन्वर ११ तारिक शुक्रवारका दिन अबुधावीको केरला सेन्टरमा विगत लामो समयदेखि यूएईमा दुई खेमामा देखिएका एनेकपा माओवादीका भातृसंगठन नेपाली जन प्रगतीशील मञ्च र एकिकृत प्रवासी नेपाली प्रगतीशील मञ्च एकिकृत भएको घोषणा गरेका छन् ।

गत अक्टोवरमा यूएईको भ्रमणमा आएका ऐनेकपा माओवादीका प्रवक्ता दिनानाथ शर्माको पहलमा दुवै संगठनका कार्यकर्ताहरुबिच वार्ता भई एक भएका हुन् । गत अक्टोवरमा नै एक भए पनि समय अभावको कारण उक्त समयमा घोषणा गर्न नसकिएको र केन्दि्रय स्तरका नेताको उपस्थितिमा मात्र एकिकृत भएको घोषणा गर्ने भनेर आजको समय सम्म पर्खेको उक्त कार्यक्रमका सभापतित्व गरेका उक्तम अधिकारीले बताए ।

कतार, बहरायन, साउदी अरबको भ्रमण सकी यूएईको भ्रमणमा आएका एकीकृत नेकपा माओवादीका केन्दि्रय सदस्य तथा विदेश विभाग राज्य समिति इन्चार्ज इन्द्रमोहन सिग्देलको प्रमुख आतिथ्यतामा सम्पन्न उक्त भेलामा नयां कार्यसमितीको घोषणा गरिएको थियो ।

नेपाली जनाप्रगतिशील मञ्च र एकिकृत प्रवासी नेपाली प्रगतिशील मञ्चले स्थापना भएदेखी हालसम्म गरेका कार्यहरुको बारेमा क्रमश रमेश बेलवासे र बसन्तराज पोख्रेलले प्रस्तुत गरेका थिए ।

नेपाली जनप्रगतिशील मञ्च गत केही महिना पहिला दुवईमा ईराक काण्डबाट अति प्रख्यात भएको थियो । विभिन्न समस्यामा परेका नेपालीहरुको उद्धारदेखी लिएर यूएईका विभिन्न स्थानमा आफ्नो संगठन विस्तार गरेको थियो भने केन्दि्रय स्तरका नेताहरुलाई यूएईमा निम्त्याई आफ्ना कार्यकर्ताहरुलाई सैदान्तिक प्रशिक्षण दिलाएको थियो । साथै नेपालमा बेला बेलामा घट्ने घटनाहरुको बारेमा यूएईबाट पनि ऐक्यबद्धता जनाउदै आएको थियो भने अर्को एनेकपा माओवादीको भातृसंगठन एकिकृत प्रवासी नेपाली प्रगतिशील मञ्चले विभिन्न समयमा सास्कृतिक कार्यक्रमहरु मात्र गर्दै आएको देखिएको थियो । विभन्न कार्यक्रमहरु तथा केन्दि्रय स्तरका नेताहरु आउंदा यहांका पत्रकार तथा समाजसेवीहरुले एउटै पार्टीका दुईवटा भातृसंगठन किन भनी बारम्बार प्रस्नहरु सोध्ने गर्दथे । अब भने दुवै एकिकृत भएपछि सबैको प्रश्नको हल भएको छ ।

कं दुर्गादत्त पोखरेलको अध्यक्षतामा २७ सदस्य केन्दि्रय समितीका पदाधिकारीहरको उक्त सभामा घोषणा गरिएको थियो जसमा , उपाध्यक्ष उत्तम अधिकारी, महासचिव स्याम परियार, सचिव तारानाथ न्यौपाने, कोषाध्यक्ष मधुरकर वेलवासे र सदस्यहरुमा क्रमश रविरवण अधिकारी, कृष्ण भाट, ऐकेन्द्र थापा, जगत खनाल, मिलन लिम्बु, गणेश बेलबासे, निल प्रसाद लामिछाने, धर्मदत्त ढकाल, राजेश खडका , रमेश जिसी, बशन्तराज पोख्रेल, हेमन्त पौडेल, राजु रोका, शम्भु बाईबा, निमकान्त पाण्डे, प्रकाश रायमाझी, कृष्ण अधीकारी, दान बहादुर राजकोटी, राजाराम लामिछाने, कमल लम्साल, रमेस बेल्बासे, समर बहादुर खत्रि रहेका छन् भने ५ सदस्यीय सल्लाहकार समितिमा सम्योजक पिताम्वर पोख्रेल, सह सम्योजक चन्द्र बहादुर रोकाय सदस्यहरुमा भिम, के.बि ग्वाड., र सुर्यकान्त सेडाई रहेका छन् । महासचिव स्याम परियारले सञ्चालन गरेको उक्त कार्यक्रममा संगठनको प्रतिवेदन रमेश बेलवासेले प्रस्तुत गरेका थिए ।

नयां कार्य समितीको घोषणा लगत्तै प्रमुख अतिथि तथा एनेकपा माओवादीका नेता बसन्त मोहन सिक्देलले नयां कार्यसमितीलाई बधाई तथा शुभकामना दिदै नेपालमा चलिरहेको आन्दोलनलाई कुनै न कुनै माध्ययमबाट सहयोग गर्न अनुरोध गरे । सभामा उपस्थित पार्टीका कार्यकर्ताहरुलाई भर्खरै बसेको केन्दि्र्रय समितिको बैठकले गरेका निर्णयहरु साथै भावी दिनमा पार्टीका रणनिती तथा योजनाहरुको बारेमा प्रस्टाएका थिए भने अहिले भईरहेको क्रान्ति जोखिममा रहेको बताउदै उनले कार्यकर्ताहरुलाई सजग पनि गराए । विदेशी प्रभूहरुले हाम्रो क्रान्ति सफल हुन चाहिरहेका छ्रैनन् । अहिले नेपालको राजनिती विजयको प्रवल सम्भावना को नजिक छ हामी सामन्तहरुको घेराबन्दीमा छौ हाम्रा रणनिती योजनाहरुलाई ठिक ढंगले सञ्चालन गर्न सकेनौ भने हामी ठुलो पराजयको संघारमा पनि पुग्न सक्छौ । नेपालको अहिलेको राजनितीलाई विश्वका ठुला ठुला राष्ट्हरुले हेरीरहेका छन् । उनले क्रान्ति खतरामा रहेको पनि संकेत गर्दै विपक्षीहरुले हामीलाई सिद्धाउन पनि कोशिष गरेका छन् । उनले अहिले भईरहेको क्रान्तिको उदाहरण दिदै हामी सुरीलो रुखको टुप्पोमा रहेको फल टिप्न लागी रहेका छौ र हामी टुप्पोमा पुग्नै लागेका पनि छौ । रुखको अली तलैबाट खस्दा धेरै नोक्सान हुंदैन तर टुप्पोबाट खस्नेहो भने हामी खतम हुन्छौ टुप्पोमा रहेको फल टिप्ने हो भने हामी सफल हुन्छौ भन्दै अहिलको अवस्थाको बारेमा उदाहरण दिए । विश्वका विभिन्न देशमा कम्यूनिष्टहरुका आन्दोलनहरुलाई उदाहरण लिन पनि सकिन्छ उनिहरुलाई प्रतिक्रृयाबादीले कसरी खतम पारे त्यसरीनै हामीलाई प्रतिकृयाबादीले सिद्धाउन खोज्दैछन् । पहिला पनि हामीलाई सिद्धाउन खोजेका थिए । हाम्रो पार्टीको सही कार्यनिती, रणनिती र कार्यलाई अगाडी बढाउन सक्यौ भने सफल हुन सक्छौ । हाम्रो क्रान्तिलाई कता मोड्ने कता तिर लाग्ने हामी अत्यन्त संवेदनशिल, जोखिमपूर्ण र सम्भावनाको अवस्थामा रहेको कार्यकर्ताहरुलाई जानकारी गराए ।

अन्त्यमा उक्त सभाका सभापतित्व गरिरहेका उत्तम अधिकारीले हिजोका दिनमा हामी त्यताको र यताको भन्दै हिड्ने गरेका थियौ भने आजदेखि हामी एक भएका छौ । हामीले यूएईको सन्दर्भमा अझै महत्वपूर्ण कामहरु गर्न बांकीनै रहेको बताउदै कार्यक्रम समापन गरेको घोषणा गरे ।

नेपाली जनप्रगतिशील मञ्चले आयोजना गरेका विगतका कार्यक्रमहरु भन्दा यो कार्यक्रम अलि भिन्न प्रकारको थियो । पहिला गर्ने कार्यक्रमहरुमा कार्यकर्ताहरुको उपस्थिती अतिनै बाक्लो हुने गर्दथ्यो भने भने नयां घोषणा सभा भएता पनि कार्यकर्ताहरुको उपस्थिति अति न्यून थियो । उक्त सभामा एक जना महिलाको पनि उपस्थिति देखिएन ताकि क्रान्तिकारी महिलासंघ घोषणा गर्ने योजना रहेको प्रतिवेदनमा बताईएको थियो । उक्त घोषणा सभा बिहान १२ बजे देखि सुरु भई दिनको साढे ४ बजे समाप्त भएको थियो ।

सहमति

अनुप गुरुगं

अहिले माओवादीहरुले आन्दोलन गरी रहेका छन् र सहमतिको कुरा पनि गरी रहेका छन् । यता नेपाल सरकार तथा बाइस दल पनि माओवादीसगँ सहमति गर्ने कुरा दैनिक पत्रपत्रिका रेडियॊ टेलिभिजन तथा बिभिन्न संचार माध्यममा आएका छन् ।

कहिले भोज भतेरमा त कहिले चियापानमा उनीहरुको सवैको सहमति छ भन्छन् र भोली सहमति हुन्छ जस्तो गरेर भन्छन् र प्रमुख तीन दल माओवादी काग्रेसं र एमालेका शीर्ष नेताहरुले शान्ति प्रकि्रयालाई निष्कर्षमा पुर्याएर तोकिएको समय भित्रै सविधान निर्माण गर्नको लागि नयाँ उचाइको सहमति गरी अघि बढने कुरा व्यक्त गर्न पछि पदैनन् । तर त्यसैको भोली पल्ट एकले अर्कालाई दोष देखाईरहेको हुन्छ । किन यस्तो हुन्छ जव शीर्ष नेताहरु सगै हुन्छन् उनीहरु अहिले नै सहमति भएको जस्तो कुरा गर्छ र एक्लै हुने साथै यो सहमति हुन सक्दैन भन्छन् । किन हामीले देशको लागि केही गर्न खोजेको हो कि आफनै लागि मात्र केही गर्न खोजेको हो । के हामी आफनो माग अलि कम गरेर सहमति गर्न सक्दैनौ र के मेरो गोरुको बाहै्र टक्का गर्नु पर्छ र के हामीले आफनो दलीय स्वार्थको लागि राजनिति गरेको हो र यता सरकारले पनि आन्दोलनले िहंसात्मक रुप लिए आफनो पुरा बल लगाउने बताएका छन र सम्पूर्ण शक्तिलाई फेरी पनि गृह युद्ध तथा अन्दोलन िहंसात्मक हुने डरले सुरक्षाको कारण देखाई तयारी अवस्थामा

बसन्त जीलाइ भूंडी उत्तर

चाइन्जोकालाइ ह्यां भुडीको रमिता भइराको बेलां म के नरमिते कुरा गरौं। ए म त दौंतरीमा पो रहेछु। खास त बसन्त जी कै ब्लगमा उत्तर दिन लाग्या हो। तर प्रश्न भन्दा उत्तरै लामो हुने हो कि भनेर फेरी यै दौंतरीमा आइपुगें। बल्ल बल्ल हिजो बांदर कथा लेख्ने भ्याको थिएं। अब एक हप्तालाइ ब्लग लेख्ने कोटा पुग्यो भनेको यो भूंडीको उत्तर भने नलेखि रहन सकिन।एक मन त बसन्त जी को भुंडी ले गती छाडेछ म पनि त्यी भूंडी पूराणमा रंगियु कि जस्तो लाग्यो। तर भन्छन नि असल साथिले नाका फोहोरलाको तुरुन्त भनिहाल्छ रे। अरु भने मुसुमुसु हांसेर मात्र बस्छन् रे। यसो भुमिका बांधेको आफ्नै कुथुरो पोख्न हो के। खै कुरा बुज्या?

स्कुल पढ्दा दिनमै २-३ घण्टा पढिन्थ्यो। खै धेरै हिंडेर हो कि के हो स्कुल क्यामपस पढ्दा सम्म हात खुट्टा सधै खिरीला भए। मोटा साथी देख्यो कि खुब डाहा लागेर आउने। कक्षा १० मा एक जना मोटी साथी थिइन। ज्यान मात्रै आलू जस्तो थिएन पढाइ पनि करिब करिब आलु नै थियो। सारै दिक्क लागेर होला तिनकी आमा स्कुलमै आएर माडसाब सं गुनासो गरिछिन - खाना खाए पछी सुत्छे,स्कुल जाने बेलामा बल्ल उठ्छे। बल्ल मोटोपनको रहस्य खुल्यो। मोटाउने फर्मुला थाहा पाएर म त्यसै दंग थिएं। मलाइ पनि लाग्यो एस.एल.सी त सकियोस अनि मैले जान्या छु। दिन,महिना गर्दै एस.एल.सी पनि सकियो। अब भने म मोटाउनको लागी एकाग्र भएको थिए। कम्तिमा पनि म १३-१४ घण्टा सुत्न थालें। मोटाउने भइयो भनेर म त्यसै फुलेल थिएं। हिउंद मासा,गाउं घरमा काम पनि नहुने,एस.एल.सी पनि सकयो पढ्ने त कुरै भएन। कि खाने कि सुत्ने मेरो दिनचर्या त्यही हुन थाल्यो। खै के कुरा मिलेनछ म त २ हप्ताको लामो सुताइ पछि बिरामी पो भएं। अलि अलि ज्वरो आउने र ज्यान दुखेर चलाउनै नहुने भयो। मलाइ यकिन भयो यो मोटाउने फर्मुला गलत पर्यो भनेर। त्यस पछी भने मोटाउने रहर कहिल्यै लागेन।

अमेरीका आएपछि भने यै खिरीलो शिरर आकर्षक भयो। ह्यां त कुरो उल्टो पो रहेछ - जती दुब्लो उती राम्रो। मन मनै सोचें धन्न त्यती बेला बिरामी भइएछ नत्र भने त यो अमेरीमा बिजोग नै हुनेरहेछ। पहिलो त कालो कपाल देख्ने बितिक्कै मान्छेहरु मुन्टो उता फर्काइहाल्छन। झन मोटो भए त कुरै नगरौं। एक दुइ जना मोटे साथीहरु गुनासो पोख्थे जे खाए पनि घटिंदैन। मन मनै सोच्थे आफु त दुब्लै छु के रे तिमीहरु जे सुकै खाऔ। तर जब जागिर खान लागियो त्यस पछी भने आफुलाइ पनि त्यही दशा सुरु भयो। २-३ महिना भयो म मोटोपन घटाउने अध्ययन तिर लागेको छु। तर आफ्नो तौल भने घट्ने तरखर देखिदैन। तौल भन्दा पनि ठुलो समस्या त्यही भूंडीमा गएर अड्किएको छ। फेरी बसन्तजीको ब्लगमा पनि त्यही भूडीको महात्मा जांदै रहेछ। अब भने बसन्त गुरुको गणेश बनेर महात्मामा भाग लिने निधो गरें।

मुल मन्त्र त अल्छीको कुरो जैसीले जान्दैन। त्यो मन्त्र यी हड्डी मात्रै भएका हातमा मासु थपिए पछी खुलस्त भयो। जब लाउने गरेका पाइन्टहरु पेटी नगाउनु पर्ने भयो त्यती बेला सम्म त हाइसन्चो भएको थियो। पेटी लगाउन भुले पनि खासै फरक नपर्ने भो। जब पाइन्टका टाक नै लगाउन नमिल्ने भो त्यस पछी भने केही गडबढ भहेको महशुस भयो। आफ्नै शरिरको जांच आफैंले गरें। एउटा साथीले प्वाक्क बोलीहाल्यो - जिउ त ठिकै छ भुंडी भने अलि घटा है। अब जांचबुझ गर्नै नपर्ने भो। कुरो आएर अड्कियो यही भूंडिमा। कहिल्यै जिउ घटाउन नपर्ने सोच भएको मान्छेलाइ परेन अब समस्या? यही भुडी घटाउने धुनमा भोगेका अनुभव एकै हरफमा लेख्दै छु है।

ब्याम गर्दैमा भूंडी घट्दैन। नपत्ताए यो नक्शा हेरौं एउटा पाउरोटी पचाउन कती उफ्रनु पर्नेरहेछ। जिउ मात्र होइन भूंडी घटाउन खानाको मात्रा घटाउनै पर्दछ। त्यसमा पनि चिल्लो,गुलियो निमीट्यान्न नै पार्नुपर्दछ, मासू पनि कम गरेकै बेस। एकै पटक भन्दा एक दिन दुइ दिन गरेर खाना घटाउंदा सघाउ पूग्दछ। सुत्नु भन्दा ३,४ घण्टा पहिलै खाएको निकै उत्तम। खाजामा सलाद खांदा भुंडीलाइ मात्र असर पर्ने होइन की जिउ नै चंगा हुन्छ। ब्याम गर्दा तौल तथा भूडी घटाउन सहयोग गर्दछ र जिउ फूर्तीलोको साथै तनाब मुक्त बनाउंछ। भुडींमा जोड पर्ने खालको ब्याम गरेर अझ सुनमा सुगन्ध। छोटो तर मलाइ प्रभावकारी भएको अनुभव थाहा भए पनि नभए पनि भुडीं घटाउने कार्ययोजनामा समाबेश गर्नुहोला,यस्ले कस्तो ल्याउंछ परिणाम अर्को पटक ब्लगमा भलाकुसारी गरौंला।
फोटो स्रोत: टाइम पत्रीका

आज बांदरको कुरा गरौं

मान्छे चकचक गरे कस्तो बांदर जस्तो रैछ भन्नेगर्छौं। बांदरको करामत सर्बसाधरणले त रमाइलो मानेर हेर्छन नै, पत्रकारले पनि भेटे भने क्यामरा सोजाइहाल्छन। अनि पुग्छ बांदरको करामत राष्ट्रिय पत्रिकामा। हिजो मात्रै यो छेउको फोटो दैनिकी पत्रिकामा आएको थियो। मान्छे मात्रै कोक कती खाने, समाबेशी नेपालमा बांदरले पनि त मौका पाउनु पर्यो नि। आखिर यि बांदर जाती पनि मानिसकै नजिकका पुस्ता पर्छन क्यार। त्यसैले होला यो बांदरले पनि लोकतन्त्रको उपभोग गरेको।

मेरो गाउंमा प्रसस्तै बांदर पाइने हुंदा बांदरको कार्यतालिकसित म निकै परिचित छु। हरेक दिनमा बांदरसंग कतै न कतै जम्काभेट भइरहन्थ्यो। कहिले कांहि त बाटोमा होइन घरमै आउंथे। घरमा भेटघाट गर्न त के हुन्थ्यो र उही कांक्रा,घिरौंला के के छन तिनै खान आउथे। कांक्रो ठुलो भएपछि खाउंला भन्दै हेर्दै बस्यो मान्छे नभएको बेला पारेर बांदरले लगिसक्थे। कांक्रो मात्रै खाए पनि हुन्थ्यो नि कांक्राको झ्यालनै चुडालेर जान्थे। एक पटक हाम्रोमा मादले कांक्रो रोपेका थियौं। हुन पनि मादले कांक्रो पाक्ने बेलासम्म मादल जत्रै ठुलो हुन्छ। दशैंलाइ भनेर राखेको मादले कांक्रोमा बांदरको आंखा लागेछ। बोट बाट त झार्यो उसलाइ बोक्न गार्हो भएछ। यसो कान्लो मुनी हेरको त बांदरले ठेला ठेले जस्तै गरी त्यो कांक्रो ठेलेर जंगल तिर लांदै पो रहेछ।

यस्ता बांदरका कथा हजारौं त नभनौं २,४ सयवटा भन्ने पक्कैछन। कहिले कांही काममा दिक्क लाग्दा सहपाठीहरुलाइ यिनै बांदरका कथा भनेर रमाइलो गर्छु। जनावरको नाममा कुकुर र बिरालासित मात्रै परिचित अमिरीकीहरु बांदरको कथा निकै रमाइलो मानी मानी सुन्थे। नेपाल जांदा भिडियो खिचेर ले है भनेका थिए। पोहोर साल नेपाल जांदा क्यामरा बोकेर जंगल जंगल घुमे मरी गए भेटिएनन बांदर। चाहिने बेलामा त कांहा आउछन र यि बांदर पनि। सायद हिउंद लागेर होला खानाको खोजमा अन्तै लागेछन। हिउंद भने बांदरको लागी निकै कष्टपूर्ण हुन्छ। जाडोले होइन, खानाले। कपडा सपडा नलाउने बांदरलाइ जाडोको त कुरै भएन तर हिउंदमा खेती नगरिने हुंदा बांदरको आयस्रोत न्युन नै हुन्छ। केही बाठा बांदर भने मान्छेको घरमै छिर्छन। यिनीहरुको मुख्य निशाना भनेको मकै नै हो। धान मकै राखिने ठाउं अध्यारो हुंदा केही बांदर भने घर भित्र नै आफ्नो बास बनाउंछन। हाम्रो घरमा एक पटक एउटा बांदरले हप्तै बिताएको थियो।

झट्ट हेर्दा बांदर मान्छे जस्ता मात्र हुंदैनन सोच्ने क्षमता पनि करिब करिब मान्छे जत्तीकै हुन्छ। आइमाई केटा केटीलाइ भने पटक्कै टेर्दैनन। बुढा बुढीलाइ त के टेर्नु? चाइनिज ठुलो छाता पछाडी भिरेर एक पटक नाताले हजुरबा पर्ने बजार जांदै रहेछन। बाटोमा बांदरहरुसंग भेट भएछ। बन्दुक भने पछि बांदरको सातो जान्छ। उनले पनि बन्दुक जस्तै गरि छाता बांदरतिर तेर्ससाएछन। बन्दुक ठानेर बांदर भाग्लान भनेको तिनीहरु के को लाटा हुनु नी उल्टै जाइलागेछन। कता कता बाट स्कुले केटा केटी आइपुगेछन र ति हजुरबाको उद्दार गरेछन। त्यो दिन त टर्यो तर त्यो बर्षैभरी ति हजुरबालाइ देख्यो की बांदरहरु जाइलागिहाल्दा रहेछन। बांदरहरु करिब किरब हरेक गाउंलाइ हेक्का राख्दारहेछन।

बांदरको मेलमिलाप पनि गज्जबकै हुन्छ। एउटालाइ अप्ठ्यारो पर्यो कि अरु बांदरहरु साथ दिन आइहाल्छन। बगालको कुनै बांदर अप्ठ्यारोमा पर्यो भने जोडले कराउंछ त्यसपछी समस्याको प्रकार हेरेर बांदरहरु त्यो समस्या समाधान गर्नतिर लाग्छन। तर जब कुनै बांदरले बदमासी गर्छ त्यस पछी भने त्यसले बगालबाटै सजाय पाउंछ। बांदरले बगालबाट सजाएं पाउने भनेको एउटै कारण हो , त्यो हो अल्पबायु छोड्नु। जब बांदरले अल्पबायु छोड्छ त्यसपछी भने सबै बांदर त्यसै माथी खनिन्छ। खनिनु पनि जयाज नै हो तपाइ पनि त्यो बेला वरीपरी हुनुभयो भने बांदरको अल्पबायु कती घातक हुन्छ थाहापाउनुहुनेछ।

बांदरका कथा जम्मा गर्ने हो भने सानो तिनो उपन्यास नै तयार हुन्छ। फेरी समय मिले बांदरको कथा बाडौंला अहिलेलाइ भने बिट मारौं।

अकथा

दुई वर्षअघि:
ऊ नेपालमै थियो। सहरको कुनै साइबर क्याफेबाट दिनको समयमा विदेशिएको साथीसँगै कुरा गर्दै थियो:
ऊ:         के छ, मस्ती होला नि तेरो त ?
उताबाट: मस्ती कि सास्ती ?
ऊ:         विदेश गएपछि के को सास्ती ?, सास्ती त हामी यहाँ बस्नेलाई पो हुन्छ !
उताबाट: हैन त्यस्तो हैन..., यहाँ पनि समस्या उही हो… ।
ऊ:         अनि कमाइ कति हुन्छ त ?
उताबाट:  ......., …
ऊ:          ...ओहो !..... त्यसो भए त मलाई पनि बोलाऊ न हो !...
उताबाट:  ...हैन कुरा त्यस्तो हैन ..., .... ....
नेपालमा अचानक बत्ती निभ्छ र  इन्टरनेट डिस्कनेक्ट हुन्छ । उताबाट लेखिएको सबै मेसेज उसले पढ्न सक्दैन ।

दुनियाँ हल्लाउन खोज्दा

केहि दिन अघि पढेको ठरकिजीको दुई लाइनले गजबसंग मनमा प्रभाव पारेको थियो । अनि एकलव्यजीले टांसेको स्कोलार ट्याक्सी ड्राइभर डा. काइको ब्लगले (http://www.dautari.org/2009/08/blog-post_29.html) पनि मथिंगल खल्बल्याइरहेको थियो । यसै मेसोमा आज आफ्नो काम गर्ने अड्डामा पनि सानो तिनो बोतल सकाउने कार्यक्रम थियो र बोतलसंगै ठरकिजीको दुइ लाइन सम्झे :

साहस छ भने तिमी यो दुनियाँ हल्लाएर हेर ,
हैन भने एक बोतल रित्याएर, दुनीयाँ हल्लीएको हेर ।

बोतलहरु सकिए तर मेरो दुनिया हल्लाउने र हल्लिएको हेर्ने प्रयास यसरी सकियो :

न त दुनियाँ हल्लाउन सके,
न त दुनियाँ हल्लिएको नै देखें,

दुई तीन बोतल सिध्याएपछि अरुलाई हल्लाउने त कुरै छाडौं,
फगत आंफै हल्लिन थालें ।

संभवत नेपाली या भारतियहरुले जस्तै चाइनिजहरुले कम्पलेन (वा शिकायत) गर्ने गर्दैनन र पृष्ठभुमीका धेरै कुराहरु बाहिर आउने गर्दैनन । त्यसैले किन र कसरी डा. काइ मिङले आफ्नो कामबाट हात धुनु पर्यो भन्ने कुराहरु धेरैलाई थाहा हुन सक्दैन ।

संगै काम गर्ने २-३ जना चिनिया मित्रहरुसंग बोतल शुरु भए पछि यस विषयमा कुरा भयो । उनिहरुलाई यसबारेमा धेरै थाहा रहेछ , किनकि उनको विषयमा चिनिया ब्लग र समाचारहरुमा समेत प्रशस्त चर्चा रहेछ ।

सिंगापुरको मोलेकुलर बायोलोजी सम्वन्धी संस्थाहरुमा केहि वर्षदेखि पश्चिमा (अंग्रेजी मातृभाषा भएकाहरु) लाई धमाधम जागिर दिइएको रहेछ । अंग्रेजी मातृभाषा भएकाहरुको लेख र प्रकाशनको रेकर्ड अरुको भन्दा कैयौं गुणा बढि छ यो धेरैले मानि आएको र जग जाहेर कुरो हो । किनकि तपाईको लेखन शैली भड्काउ अर्थात “ग्ल्यामरस” छैन भने अचेल साइन्टिफिक जर्नलहरुले समेत तपाइका लेखहरु पहिलो पटकमै रिजेक्ट गरिदिन्छन । मेरो आफ्नै फिल्डमा पनि देखेको कुरा हो नेचर र साइन्सहरु समेत “इम्प्याक्ट राख्ने लेखको” बहानामा भारतीय न्युज च्यानल "आजतक" र "एनडिटीभी"को स्तरमा ओर्लन्छन भने “अनुसन्धान” भन्ने विषय पनि “ग्ल्यामर” को दुनियासंग दाज्न मिल्ने भइसकेको छ । हैन भने नेचर र साइन्सका प्रकाशनहरुमा किन अमेरिकि र बेलायतिहरुको वर्चस्व हुन्छ ?

साइन्स र नेचरले छापेका प्रोपागाण्डा आर्टिकलहरुको थुप्रो मैले पनि उदाहरणको रुपमा देखाउन सक्छु ।

हो चिनिया मित्रले प्रा. डा. काइ मिङको विषयमा त्यहि भने । उनी एउटा सफल वैज्ञानिक रहेछन र उनको सिंगापुरको हिसाबले वार्षिक औसत रुपमा वैज्ञानिक अनुसन्धानका लेखहरु प्रकाशित हुंदारहेछन । तर पश्चिमी “बोस”हरुको प्रवेश पछि पहिले देखि काम गर्दै आएकाहरुको जागिर खोसिने क्रम शुरु भएछ । त्यसै क्रममा प्रा. डा. काइभन्दा अगाडि पनि धेरै जनाको जागिर खोसिइसकेको रहेछ त्यसैले उनिहरु चिन वा अन्य देशतर्फ लागेका रहेछन । तर डा. काइका बच्चाहरु सिंगापुरको स्कुलमै पढ्ने भएका कारण उनी सिंगापुर छोड्न नसक्ने वाध्यात्मक परिस्थितिमा रहेछन । त्यसैले अन्तिम बिकल्पका रुपमा ट्याक्सी चलाउन लागेका रहेछन ।

अहिले सिंगापुरका अन्य रिसर्च संस्थाहरुमा पनि त्यहि हाल देख्न सकिन्छ । यसलाई “कन्सपिरेसी थ्योरीका” रुपमा लिनुस वा “प्रतिस्पर्धा”मा फेल भएको हिसाबले लिनुस वा सिंगापुर सरकारको “फितलो भिजन”का रुपमा लिनुस तर विज्ञान यहां असफल भएको छ । दर्जनौं अनुसन्धानका लेखहरुले अरुलाई बाटो देखाउने वैज्ञानिक आज आंफै बाटो बिराएर बांच्ने बाटो खोज्दैछ , के यो बिडम्वना हैन ?

बेलायतमा कुनैबेला एनएचएसका मेनेजर भएर बसेका एक जना नेपाली भलाद्मी दाइ हुनुहुन्छ, उहांले ५५ वर्षको उमेरमा अथाह बायो डाटा र एप्पलिकेसन फाल्दै “निर्वाणा”को जीवन बिताइरहेको पनि नजीकबाट देखेको छु । मैले देखेको र बुझेको कुरा धेरै देशका आप्रवासीहरुको लागि पश्चिमा देशहरुमा उनिहरुको छालाको रंग र मातृभाषाको एक्सेन्टले एउटा हैन धेरै पुस्तासम्म पक्कै पनि पीडा दिइरहनेछ ।

एकजना विद्वानको भनाइ थियो :

"In a lot of the research institutes now, performance is assessed a huge part by how much intellectual property churned out, as well as how much industry dollars brought in." यो भनाइलाई वैज्ञानिक साम्राज्यबादको रुपमा लिनुस या व्यापार तर नियत छर्लङ छ ।

सिंगापुर मात्रै हैन मलेशियादेखि मध्य एशियाका स्कुल युनिभर्सिटिहरु पनि अंग्रेजी भाषाका आयातित “गुरु”हरुका लागि सुम्पिएका छन । हुन त नेपाली पनि विर्सेर पुरानै युगतिर फर्किन थालेको नेपाली समाजमा यस्ता कुराले अर्थ नराख्लान तर दुनियाँको अगाडि आफ्नो पनि अस्तित्व छ भनेर केहि गर्न खोज्ने नेपाल या चिन या अन्य एशिया देखि अफ्रिकासम्मका मान्छेहरुका लागि अंग्रेजी भाषाको दासत्व आफ्नै भूमीमा समेत लोप्पा ख्वाउन पछि पर्दैन भन्ने कुरा हेर्न डा. काईकै उदाहरण काफी छ । नेपालीहरु नाक, रौं र आंफैले नजान्ने “मातृभाषा”को विवादमा रुमल्लिएको बेला "मेरो सहानुभुति र प्रोफेशनल भातृत्व" नेपाल भन्दा धेरै टाढासम्म फैलिएर डा. काइ मिङसंगै रहनेछ ।

यो विषयमा धेरै कुरा लेख्न मन थियो तर कति शब्द वा भावहरु अपाच्य हुन सक्लान भनेर आफ्नो कलमलाई थांती राख्नमै उचित ठाने र दुनिया हल्लिएको हेर्ने चक्करमा आंफै हल्लिन थाले । बांकी हल्लिन छाडे पछि भोलि तपाइहरुसंगको भेटमा !

ल जा, …अर्कोपाली चुनावमा तँलाई भोट नै दिन्न् !

साहस छ भने तिमी यो दुनियाँ हल्लाएर हेर ,
हैन भने एक बोतल रित्याएर, दुनीयाँ हल्लीएको हेर ।

केही दिन देखी देशमा घटिरहेका घटनाहरु र झन् झन जीर्ण हुँदै गएको कानून व्यबस्था देखेर अचानक मनमा यो दुई लाईन जन्म्यो ।

कुरा सुरु गर्नलाई भन्दा पनि कहाँबाट र कतीवटा समस्याबाट सुरु गर्ने भन्ने बिषय अब प्रमुख भएको छ । दिनदिनै हुने गरेका झडप‍-बन्द, तोडफोड अनि नयाँ, नयाँ आन्दोलन र ‘जागरण’को समाचार बिद्युतिय माध्यमबाट आउनेक्रम पछिल्लो समयमा झनै बढेको महशुस हुन थालेको छ मलाई ।

देशको संबिधान वा कानूनले जतीसुकै सार्वभौम सम्पन वा अधिकार सम्पन भने पनि, एकचोटी कुनै झण्डा, चुनाव चिन्ह वा कुनै आश्वासन देखाउने नेतालाई भोट हालेपछी ४ बर्ष (कहिलेकाही त्यो भन्दा बढी पनि) को लागि कर्तव्यमुक्त हुने र केही गर्न नै चाहे वा खोजे पनि सामान्य हालतमा गर्न नसक्ने व्यक्ति नै अहिलेको अबस्थामा नेपाली नागरिकक हो ।

एकजना नागरिक, जो आफ्नै देशमा आफ्नै खर्चमा एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा जान चाहेको बेलमा जान सक्दैन, आफूले चाहेको पेशा वा व्यापार गरेर खान पाउँदैन र चौतर्फि हींसा र शोषणबाट पिडीत भएर “भोली त केही होला नि वा यस्तो अबस्था कत्ति दिन चल्ला र? ” भनेर बस्न बाध्य छ त्यो कसरी अधिकार सम्पन्न हुनसक्छ? । पटक-पटक सरकार र व्यबस्था नै परिवर्तन हुँदा पनि आफ्नो पौरख र पेशा गरी खान नपाउने जनता कसरी सर्बभौम सम्पन्न हुन सक्छन ?।

प्रश्नै मात्र गर्न थाले यहाँ यस्ता प्रश्नको अनगिन्ती सूची बन्नेछन, तर जबाफ छैन। साँच्चै चार पर्षमा एक पटक भोट हालेर अनि बिश्राम पाएका जनताले चारबर्षको बीचमा आफ्नो अधिकरा खोज्न कहाँ जाने त ? ।

उ बोल्न सक्छ, लेख्‍न सक्छ, २-४ जनालाई आफ्नो समस्या र सरोकारको बिषयमा जानकारी दिन, अनुनय बिनय गर्न सक्छ । तर हाम्रो देशमा साधारण नागरिकको पहुँच त्यो भन्दा बढी कहिल्यै थिएन र छैन पनि । आफ्नो ईच्छा, आकांक्षा पुरा नभएकोमा मात्रै हैन आफ्नो सामान्य नागरिक अधिकार र पेशा गरी खान पाउने अख्तियारी समेत खोसीएपछि सायद एकजना साधारण नागरिकले गर्न सक्ने भनेको के हो त?। कि त पहिला नै अराजक भैसकेको देशलाई अझ अराजक बनाउन तोड-फोड र बन्द- विरोधमा सामेल हुनु, कि त ‘भोलि त केही होला नि…’ भनेर पून अनन्त पर्खाईमा बस्नु ।

म सानै हुँदा मेरो घर नजिक एउटा अलिक सुस्त मस्तिष्कको व्यक्ति बस्थ्यो, एक पटक कुनै कामकोलागि वडा कार्यालयमा गएको बेला उसको काम हुन नसकेपछि उसले वडा अध्यक्षलाई भनेको थीयो “....ल जा, अर्कोपाली चुनावमा तँलाई भोट नै दिन्न् !”

मैले देखेको पनि सामान्य हालतमा हामी सबैको अधिकार र सार्वभौम त्यत्तीमै सिमीत छ ।

नेतृत्व तह वा उपल्लो तप्काबाटै शुद्धिकरण वा सुधार नथालीने हो भने हामीकहाँ झन् झन् नयाँ नयाँ आन्दोलन र नयाँ नयाँ समस्या मात्रै थपिने छन । अनि हाम्रो हालत पनि दुनियाँ हल्लाउने हैन २-४ पेग तन्काएर दुनियाँ हल्लेको हेर्ने बाहेक केहि हुने छैन । अन्तमा हामी पनि सायद आफ्नो परम उच्च नागरिक अधिकारको प्रयोग यसरी नै गर्ने छौं “....ल जा, अर्कोपाली चुनावमा तँलाई भोट नै दिन्न् !” ।

के हामी सार्वभौम हुनुको अर्थ यत्ति नै हो त ?

तातो आलुको करामत

ब्लग लेख्ने भनेर अरु साथीहरु संगै म पनि जोश्सिएं। कती साथीहरु एक दुइ ब्लगमै हराउनु भयो, कती अझै जाग्दै हुनुहुन्छ। म भने बिस्तारै ओल्साएछु। लेख्न मन नलाग्ने होइन, लेख्ने बिषय नभएर पनि होइन। बिषय भेट्यो अब यस्लाइ यस्तरी लेख्छु उस्तरी लेख्छु भन्दा भन्दै त्यो दिन जान्छ भोली पल्ट एकादेशको काहानी भइहाल्छ। कहिले कांही लाग्छ नलेखेको धेरै भयो अब आउने ब्लग यस्तो दामी लेख्छु कि अहिले सम्म आफूले लेखेको मध्य सबैभन्दा उत्क्रिष्ठ होस। अनि खेस्रा लेख्छु, काममा गएर प्रिन्ट गर्छु। त्यसलाइ घरमा गएर प्रूफ गर्छु भन्दै भुलिने डरले घर्रामा पनि नराखी लन्चबक्समा राख्छू। अस्ती हेरेको लन्च बक्समै ३-४ वटै ब्लग जम्मा भइसकेछन। तातो खाना र फ्रिजको चिसो खांदै बसेका ति लेख कामै नलाग्ने बासी भैसकेछन। पहिला पहिला दौंतरीमा आउने कबिता कथा राख्दा र तिनलाइ यता उता मिलाउदा फुर्सतै हुदैनथ्यो। तर त्यस्तरी आउने सामाग्री धेरै डुब्लीकेट हुने र पाठकहरुले तिनीहरुको चर्को बिरोध गरेको हुंदा तिनै लेखकहरुनै आएर अब देखी दौंतरीमा लेख नपठाउने कसम खाए देखी अन्य लेख कपि पेस्ट गर्नुपरेको छैन। अब भने लेख्ने अल्ली फुर्सतहोला भनेको छेपाराकै उखान जस्तो भाछ। झन दौंतरीमा ब्लगर भेला भए देखी त ब्लगर ग्रुपको काममा यता उता गर्दा गर्दै ब्लग लेख्ने भनेको गफै मात्र भएको छ।

छेपाराका कहानी धेरै छन। कहानी भन्न थाले तातो आलुको कहानी खतम हुन बेरछैन। ब्लग नलेख्ने बहानामा कहिले कमेन्टमै भुल्ने गर्छु कहिले यता उती ब्लग चाहार्ने गर्छू। यस्तै बहानामा सपना संसारमा पूगें। सपना संसारसंगको भेटघाट पनि एउटा छुट्टै कहानी छ। दौंतरीको इमेलमा सपना संसारको इमेल आइराख्थ्यो। दौंतरीको इमेलमा प्राय नेपाली साइटहरुको इमेल आइरहन्छन। सपना संसारमा बेला बखत गए पनि इमेल त्यती चासोले भने पढ्दिनथे। पोहोर साल मिनीसोटामा नेपालीहरुको पिकनीक थियो। नेपालीको रमझम हेर्न म पनि पुगेको थिएं त्याहां। पिकनिकको रमझमसंगै भलेबल पनि चलिरहेको थियो। भलेबल हेर्दै गर्दा परिचयकै क्रममा आफ्नै गाउं पल्लो पट्टीका अंकलसंग चिनापर्ची भयो। उहांको छोरा भलेबल खेल्दै हुनुहुंदोरहेछ। भलीबल पछी उहांसंग पनि परिचय भयो। हामी टाढाको नाता पर्दा रहेछौं। अमेरिकामा पनि नातेदार भेट्टीदा दंग भएर फोन आदान प्रदान गर्यों। त्यस पछी भेटघाट भइरह्यो। धेरै पछि पो थाहा भयो बेला बेलामा सपना संसारबाट इमेल पठाउने तिनै भलिबल खेलाडी बिश्व पौडेल पो रहेछन। एकछिन दुबै खुब हांस्यौं। बिश्वजीसंग आजकाल पनि नियमित भेट भइरहन्छ।

अगिल्लो हप्ता बिश्वजीले फोन गर्नुभयो। भोली नेपाली भलिबल प्रतियोगिता छ आउनु पर्यो। सधै दौंतरीमा राजनिती, कथामा मात्रै भुलेर भएन यसो आफ्नो वरीपरी हुने कुरा पनि लेख्नुपर्यो। उहांलाइ आउछु त भनिहालें तर अब भलिबलको के पो लेख्ने? त्यही पनि क्यामेरा बोकेर भलिबल मैदानतिर लागें। मैदानमा ६ वटा टिम बललाइ नेट कटाउंदै आफ्ना प्रतिपक्षीसंग जुध्दै रहेछन। त्याहां सानो तिनो नेपाली मेला नै लागेको थियो। खेल हेर्न त रमाइलो भयो तर त्यो खेलको लेख्ने पो के? लेख्ने कुरा गर्दै गरौंला यसो भिडियो खिचौं भनेर सानो क्लिप लिएं। त्यस बखत लिग गेम भइरहेको थियो। सपना संसारका बिश्व जी तातो आलुको टोली नेता हुनुहुन्थ्यो भने उहांहरुसंग जुध्ने बारुलो समुह थियो। १-१ को बराबरी पछि अघी बढेको खेल अन्त्यमा तातो आलु सेलायो। बारुलोले तातो आलुलाइ पराजय गर्दै सेमी फाइनलमा प्रबेश गर्यो। अघिल्लो समुहसंग खेल जितेकोले तातो आलु पनि अर्को समुहको बिजेता भोलेनाथसंग सेमी फाइनलमा खेल्ने मौका पायो। प्रतियोगिताकै शसक्त मानिएको भोलेनाथसंग सेमीफाइनलमा जुध्नु पर्ने भएकोले तातो आलुका सबै खेलाडी चिसा भएका थिए। चर्को घाम र आफूले सपोर्ट गरेको समुह ओरालो लागेपछि म खेल मैदानबाट हिंडे। हारेको खेलको के लेख्नु,भिडियो पनि क्यमाराकै डिस्कमा थन्कियो।

एक हप्ता कामको सिलसिलामा बहिर जानूपरेकोले खेल कता पूग्यो पत्तो नै भएन। एक हप्ता पछि बिश्वजीलाइ फोन गरेर खेल के भयो भनेको त खेल जितियो पो भन्नुभयो। सेमीफाइनलमा प्रतियोगिताको शसक्त समूह भोलेनाथलाइ भित्ता लगाए पछि फाइनलमा नया नेपाल समूहलाइ सजिलै पराजित गर्दै आफ्नो करामत देखाएर २००९ को नेपाली मिनिसोटा कप तातो आलुले हात पारेछ। उहांलाइ बधाइ दिन सपना संसार छिरेको त ओहो पिकनिकका टन्नै फोटो राख्नुभएको रहेछ। खेलको भिडियो भने कतै देखिन। मैले पनि सोचे अब भने ब्लग लेख्ने पक्कै बहाना मिल्यो। १-२ लाइन लेखेर भए पनि यो भिडियो त राख्छु राख्छु भनेर टाइप गर्न थालेको टन्नै पो भएछ। बिश्व जी लगायत उहांको समुहलाइ बधाइ दिंदै लिग चरणमा खेलिएको तातो आलु र बारुलो बिचको सानो क्लिप पस्किएको छु। क्लिपमा अन्य समुहहरु खेलेको पनि देख्न सकिन्छ।

हजारिया पुरस्कार र दुई शब्द :

पानी पधेंरो, उकाली ओराली र भञ्ज्याङ पार गर्दै आएको अनि सबैको मनमा छाएको 'दौतरि'मा मैले लेखेको शिर्शक 'साझा, माइसन्सार र दौतरिं' १०००औं पोस्टको पुरस्कार स्वरुप नेपालीयनजीले यो सुन्दर टि-शर्ट उपहार पठाइदिनुभएको रहेछ । आज बिहान हुलाक बाकसमा क्वांइक्क चाबी घुमाएको त बाक्सां एउटा पोको रहेछ । हत्त न पत्त खोलेर हेरें, दगुर्दै कोठामा गएं, पोको खोल्दा त 'दौतरि'को सम्झनाको उपहार भनौं या पुरस्कार पो रहेछ । धन्यवाद दौतरीं । सोचें मैले, मेरो ज्यानमा मात्र त्यो उपहार पहिरिनु भन्दा किन प्रख्यात 'दौतरिं'मा नटांस्ने ?
नेपालीयनजीले पहिले नै अनुमती दिनुभएको थियो र आग्रह गर्नुभएको थियो, 'यो उपहार दौतरिंमा टांस्नुहोला ।' त्यसैले सर्टको चित्र मात्रै खिचेर टांस्नुभन्दा ज्यानमै लगाएर खिच्नु राम्रो होला भन्ने ठानेर यो भित्तामा टांसेको छु । भुल भए माफ चाहन्छु ।
साथमा क्यामेरा बोकेर माथि कोठामा उक्लिएं, साथीलाई किलिक्क पार्न लगाए, क्यामेरा । साथीले खिच्नुभयो । रमाइलो लाग्यो, फोटो हेर्दा आँफैलाई । दौतरिमा आफ्नो अनुहार टांसे वाहियातको प्रचार हुने जस्तो पनि लाग्यो, तर सफा नियतले सोच्दा आखिर ठिकै होला भन्ने ठानेर यो जमर्को गरेको छु । अतयब: यो तस्विर यही दौतरिंको भित्तामा टांसें । नमिठो लागे पनि ल है मैले त राखें । पून: धन्यवाद दौतरीं ।उत्तरोत्तर प्रगतिको लाखौं शुभकामना ।

(ल है यता उती गरेर मैले पो टिसर्टको अली ठुलो तस्विर फेला पारे। टिसर्टमा के लेखेकको छ भन्ने कौतहुलता मेटाउन यो फोटो राखे है गोकुल जि? - नेपालियन)

ब्ल्गर भेलाको बारेमा

नेपालको प्रथम अन्तराष्टिय अनलाइन ब्लगर भेलामा अफ्ठ्यारो समयका कारण सार्है दु:खबस भाग लिन पाइन, त्यसको लागि सर्वप्रथम क्षमाप्रार्थी छु । तर यो नौलो प्रयोगलाई सफल रुपमा समापन गर्न लागिपर्ने र सहभागि हुने सबै धन्यवादका पात्र छन, इतिहासले संधै यो भेला तर्फ फर्केर नयाँ सुरुवातका लागि आभार प्रकट गरिरहन्छ भन्ने मलाई विश्वाश लागेको छ ।

भेलामा भाग नलिए पनि दौंतरिमा राखिएको archives खुब चाख लाएर पढें । यो पढ्दा खुशी लाग्यो, हांस उठ्यो, रिस पनि उठ्यो । कहिले कंही मनमा "हरे हामी नेपाली" भन्ने पनि आए, कहिले "वहा हामी नेपाली" । तर अनलाइन सबै एकैचोटी बोल्न खोज्दा बेला-बेला कुरा छेउ न पुच्छर जस्तो हुन्छ भन्ने कुरो भने प्रष्ट भयो । सबैको आ-आफ्नो बिचार हुन्छन, यो भेलाको सिमित समयमा चित्त बुझ्दो रुपमा सबैमा बहस हुने त कुरै भएन । तर एउटा सुचना आदन प्रदान गर्ने गुगल ग्रुप बनाउने कुरो सार्है राम्रो लाग्यो । करले हैने रहरले जो कोही पनि त्यो ग्रुपमा सामेल हुन सक्छन, अनि केही objective सुचना बांडन यो ससक्त माध्यम हुन सक्छ । जस्तै पहिलो अन्तराष्ट्रिय अनलाइन ब्लगर भेलाको जानकारी सबैलाई प्रदान गर्ने ।

अर्को मलाई मन परेको कुरो भने: आफ्नो बिचार टांसोको रुपमा बहसका लागि राख्ने । दौंतरी सो टांसोका लागि उपयुक्त्त स्थान हुन सक्छ । जस्तै ब्लगान किन राम्रो हो वा होइन, वा अरु नै कुनै बिषयमा । यसमा आ-आफ्नो धारणा chat का दुई लाइनमा पोख्न गर्हो होला तर पुरै टांसोमा पोख्न र क्रमबद्ध रुपमा कमेन्टमा वा छुट्टै टांसोमा बहस गर्दा सहमति खोज्न सजिलो होला । केही त्यस्तो टांसोमा बहस पछी आगामी भेलामा छलफल अगाडि बढाउन अलि सुलभ होला की ?

समग्रमा भन्नु पर्दा यो भेलाले भविश्यका लागि धेरै अरु ढोका खोलिदिएको छ । यो एउटा नया प्रयोग थियो, त्यसैले निश्चित रुपमा सुधारका धेरै ठांउहरु छन । यो एउटा सुरुवात हो, अन्त होइन ।









Remaining Portion