सारा खुसि बन्दकीमा राखें

- प्रकाश सापकोटा

जसको लागि सारा खुसि बन्दकीमा राखें
कोशी, कैले उर्लिएको गण्डकीमा राखें
उही पर भइदिंदा कस्तो होला मन
देख्नेलाई थाह हुन्न भोग्नेले नै भन

फुल्ने हाँगै सुम्पिएर आफु झर्दा पनि
छाति पुरै ओछ्याएर माया गर्दा पनि
भोग्नु कति गाह्रो हुन्छ फगत एक्लोपन
सुन्नेलाई थाह हुन्न भोग्नेले नै भन

न त वल्लो घाटको भएँ न त पल्लो तीरको
न मसानको हुन सकें, न त मन्दीरको
जिउनु कति गाह्रो हुन्छ भौंतारिई कन
देख्नेलाई थाह हुन्न भोग्नेले नै भन

मार्च- २४, २०११ (त्रोम्सो, नर्वे)

चट्पटे मन

– राजेश नतांश

काया बच्ची भा'की छे । मानौं, उसको बाल्यकाल फेरि फर्किआएको छ । ऊ बाघले झम्टिएझैँ झम्टिन्छे । एकलौटी अडान नछोडि लडीबडी गर्छे । घरमा पालिएको बिरालो जसरी मेरो काखमा बस्न आउँछे । अनि मेरो सर्टको कलर समातेर मलाई
प्रेमालिङ्गनमा कस्छे । त्यसपछि ऊ बच्चीलेझैँ अनुरोध गर्छे– 'ओई ! चट्पटे खान जाम न !'
उसको उमेर बीस कटेको छैन तर लाग्छ ऊ अझै बालिकै छे । लाग्छ, जिस्किने,चल्ने उसको दैनिक कर्म हो । झन् राक्षसी स्वभावले हाँसी भने भने त बित्यास् नै पार्छे ! तर मलाई उसका बालसुलभ क्रियाकलापहरु एकदमै प्रिय लाग्छन् । म उसका अभिलाषाहरुप्रति तत्कालै सहमति जनाइहाल्छु– 'जाऔँ,हिँड् ।'
आकाश आगोको भुग्रोमा परिणत भएको छ । अर्थात रातो–पहेँलो घाम टल्किरहेको छ । गोधूलि साँझ छ । दुर क्षितिजमा बादलका राता धब्बाहरु प्रज्वलित भइरहेका छन् । उड्नपंक्षीहरु दिनभरिको घम्साघम्सीपछि आ–आफ्नो बासस्थान फर्किरहेका
छन् । चरनतिर गएका गाईबस्तुहरु धुलो उडाउँदै पंक्तिबद्ध आफ्नो गोठ फर्कदै छन् । बसन्त ऋतुको पूर्वसन्ध्या छ । वातावरण एकदमै रोमाञ्चक बनेको छ । बरपीपलहरुमा पालुवा अँकुराइरहेको छ । सायद्, चित्रकार हुदोँ हुँ त म यो सौन्दर्यलाई

गाउँखाने कथा ४५

अपडेट: गाउँखाने कथा ४५ को सहीउत्तर हो: सिंगान
उत्तरको प्रयास गर्नुहुने सबैलाई धन्यबाद। उत्तर मिलाउने पूष्पजीले अब गाउं माग्नूहोला।
लुनाजी त गाउंखाने कथामा एक्सपर्टनै पर्नूभयो,क्लू दिनु भएकोमा धन्यबाद।
उत्तरको नाउंमा उत्रीसंखल केमेन्ट लेख्नहुनेलाई न-धन्यबाद।
-------------------------------------------------
सप्ताहान्तको समय पारेर नेपालीलाई मनपर्ने गाउँखाने कथा लिएर हाँजिर भएको छ।



उभिण्डो ठेकीमा लतलते दही, के हो?

यो गाउँखाने कथाको उत्तर पत्ता लगाएर गाऊँ माग्नुहोला। उत्तर जान्न गाह्रो परे अनुमान लगाएर भए पनि रमाईलो लिनुहोला। नेपाली भाषा र सामाजिक जीवनको मौलिकपन झल्काउने अन्य रमाईला सामग्री भए , प्रस्तुत गर्नुहोला।

प्रेरणा लियर आऊ है

नया बर्ष तिमि आयौ- गयौ
सधै झैँ एउटा नियमित प्रक्रिया बनेर
न कुनै खुसीको कोशेली दियर गयौ
न त् आखा मा आँशु नै छल्कायर गयौ
मैले पनि तिम्रो आगमन मा
केहि नुतन गरिन स्पन्दनहीन बनि बसे
न साष्टाङ्ग दण्डवत गरे न स्वास्ती
न टा टा बाई बाई को हात नै हल्लाए
सायद तिमि नेपाली नया बर्ष भएर होला
तिम्रो एस्तो अपमान भएको हगी ?
आयातित हुन्थ्यौ भने शहर भरि रंगी चंगी तोरण हुन्थ्यो
रिसोर्टहरुमा महँगा सिसि रित्तिने थिए तिम्रो स्वागत मा
एउटा अनौठो चहलपहल देख्ने थियौ
हुतिहारा पिछलग्गु हरु ले तिम्रो अपमान गरे
तिमीलाई त् थाहै छ हामी नेपाली हरु कस्ता छौ

जापानको सूनामी-ईतीहांसकै भयानक

टोक्योबाट ४०० किमी ८.९ स्केलको भूंइचालो गयो,जस्ले गर्दा जापानका समूद्री इलाकामा १० मिटर सम्माका अग्ला छाल उतपन्न गरायो। त्यसरी उतपन्न भएका छाल र पटक पटक आएका आफ्टर सक भुइचालोले जनजिबन नै प्रभावित पारेको छ। कतिपयले ज्यान नै गुमाउनु पर्यो भने केही घाइते भए त कोही हराइरहेका छन। धनजनको ठूलै क्षती भएको छ। गाडी,डुवां र घरहरु मात्र होइन एयरपोर्टमा रोकीराखेका हवाइजहाज पनि बगेका छन।

यो भूईंचालो १९०० पछीको ५औं ठुलो हो भने अघिल्लो महिना न्युजल्याण्डमा गएको भन्दा ८००० गुना शक्तीसाली थियो। कैयौं रेल हराइरहेका छन त कतै आगलागी भइरहेको छ। म्यागी भन्ने एउटा सहरको एक तिहाई पानी भित्र डुबेको छ। केही बांध भत्केका छन तथा एउटा न्युक्लियर पावर प्लान्टमा ठुलै क्षती भएको छ। कती क्षती भयो यकीन हुन अझै बांकी छ।

यस्ले जापानमा ठूलै संकट निम्ताएको छ। आशा गरौं जापानले अहिलेको प्रक्रिती बिपतीबाट छिटै मूक्ती पाओस। साथै जापानमा रहेका नेपालीहरु पनि सकुशल रहुन। फेसबुक,टुइटर,ब्लग आदी सामाजीक संजाल या फोनबाट आफन्तको सम्पर्कमा रहनूहोला।

उसको झझल्को

गुरु केदार बराल ओखल्ढुङगा, पोकली

उदा कदा ऐना हेर्दा
उसको मुहार देखेजस्तो लाग्छ
टाढा कतै कोही देखिँदा
एसको झझल्को आईदिन्छ ।

आज उसलाई भेट्दिन
ऊ के गर्दै होली
कुन संसारमा डुबेर
के- के योजना बनाउँदै होली ।
वा मलाई सम्झेर
रोइरहेकी पनि हुन सक्छे
विगतको पे्रम यात्रा सम्झेर
कल्पनामा पनि रम्न सक्छे ।

र पो हुंदोरैछ गृह मन्त्रालयमा हानथाप

छ महिना काम चलाउ सरकारले हल्लाएको देशमा काम गर्ने प्रधान मन्त्री भएको १ महिना भयो। काम गर्ने पनि पक्का काम गर्ने नै परेछन्। १ महिना सम्म मन्त्रीहरू जम्मा नपारी एक्लै काम गरेर सकाए। थप थाप मन्त्री जम्मा पारे पनि मुख्य मन्त्री पद अझै खाली छन। मुख्य को पनि मुख्य गृहमन्त्रालय चाही अझै खाली छ। यही खाली भएको मौका छोपी फाइदा लिए एक भारतीय अपराधीले। त्यो फाइदामा चिट्ठा पारे नेपाली प्रहरीले। भारतीय नक्कली नोट र लागु पदार्थको कारोबारमा संलग्न रहेको अभियोगमा केन्द्रीय कारागार सुनधारामा रहेका युनुस अन्सारीलाई जेल भित्रै गोली हानिएको भनेर पत्रिकामा समाचार आएको छ। कैदी भेट्न भन्दै विहान करिव साढे ११ बजेतिर गएका भारतीय नागरिक जगजित सिंहले चेनगेटभित्र हात घुसाएर युनुसलाई गोली प्रहार गरेको प्रहरीले जनाएको छ । एउटा थ्रिलर चलचित्रसंग मेल खाने यो घटना भारतबाट आएका व्यक्तिले कसरी गर्न सक्छन्?

भनिन्छ नेपालमा एउटा अपराधबाट आएको पैसा हाकिम देखी पिउनसम्म बांडचुड हुन्छ। यस अर्थमा १५ लाख रुपिया लिई नेपाल छिरेका जगजितले केही हिस्सा प्रहरीका हाकिम देखी पिउन सम्म पग्यो। गृह मन्त्री भएको भए तिनको खल्तीमा पनि पूग्थ्योहोला, अहिले त गृह मन्त्री प्रधान मन्त्री नै छन। भने पछि १५ लाखको एक हिस्सा खनालकै खातामा पनि पूग्योहोला।

Indian Bloggers - How are they doing?(भारतीय ब्लगरको चियो चर्चो)

नेपाल,दुई ढुंगाको तरुल। छेउ छाउका बडेमानका ढुंगा खै कस्ता छन तर हाम्रो तरुल आफैंमा नमुना छ। एउटै सामग्री अनेक ठाउँमा किन नआउन,नेपाली ब्लग मौलाउन छोडेका छैनन। तर हरेक ब्लगका सामग्री करिब करिब उस्तै हुनाले एक किसिमको खल्लो लाग्छ। मौका पाए हाम्रा ब्लगर तथा लेखक कपि पेष्ट या एउटै लेख आधा दर्जन बेब साइटमा छाप्न बेर लगाउँदैन। नेपाली मनोरञ्जन क्षेत्र भारतीय स्वादमा भिजेको र नेपाली राजनीति भारतीय राजनीतिमा घुलेको अबस्थामा भारती ब्लगर के गर्दै रहेछन् जान्न मन लाग्यो।

संसारको दोस्रो ठूलो जन संख्या भएको देशमा ब्लगर पनि उति नै फरक होलान् भन्ने ठानेर म भारतीय ब्लगमा सयर गर्न थाले। करिब १० लाख ब्लगर पुगेको भारतमा १०० जना मध्य १ जना ब्लगर रहेछन्।

भारती ब्लगरको खोज गर्ने बितीकै भारतीय ब्लगरको आम्दानी बारे लेखिएको एउटा लेख भेटियो। ब्लगकै विज्ञापनबाट मासिक ४० हजार अमेरिकी डलेर सम्म आमदानी गर्दा रहेछन। अमित अग्रवाल सबै भन्दा अगाडि रहेछन्। उनको ब्लग

मेरी बसन्ती प्यारी बसन्ती

इजरायलमा जाडो अझै घटेको छैन । आजकल अलि फुर्सद त्यति छैन, फेरी बिजी भएको छु, व्यस्तताको सेरोफेरो सधै उस्तै हुने रहेछ, जति मिलाए पनि नहुने । फेसबुक होस् या ब्लग कतै पनि अपडेटेड भइएको छैन ।

कता हरायौ हँ ? इनबक्समा कतै कतै प्रश्नका हरफहरु झुन्डिएका छन । कहिलेकाही कतै पनि केही नगरी त्यतिकै चुपचाप 'बिन्दास' बसे के फरक पर्ला र ? फेरी अलि अलि सन्चो पनि त छैन ।

धेरै दिन पछि दौतरीका नेपालियन भेटिए गुगल च्याटमा । कृष्णपक्षको लेखाइ पातलिदै गएको उनको गुनासो थियो, र यो सही थियो । साहित्यिक कथा, कविता र थोत्रा मोत्रा गन्थन बाहेक म के लेख्छु र नेपालियन जी ? अनि आजकल यस्तो सिर्जना(?) पढेर बस्ने फुर्सद पो कसलाई होला र ? गफ मोडियो, 'हो त नपत्याए हेर्नुस न कसरी ओझेल परे किशुनजीका अगाडी नेपाली भाषा साहित्यका अमुल्य निधि - डायमण्ड समशेर राणा । नेपाली भाषा साहित्यका लागि उनले छाडेर गएका अमुल्य सम्पत्ति र उनको योगदान के नेपाली मिडियाको चर्चाका लागि अपुग थियो त ? पक्कै थिएन । तर सत्य यो पनि हो कि मिडियाले त्यो पस्कन्छ वा पस्कनु पर्छ, जुन पाठक वा दर्शकले ज्यादा रुचाउछ, त्यो उसको व्यवसायिक धर्म पनि हो ।

तर यस्तो राजनीतिको मसला मात्र मन पराउने पारखी किन भयौं त हामी ? कता कता छाती भित्र दुखेझैं प्रश्न उभियो ।

फेस्बुक र ट्वीटर तिर केही मित्रहरुको स्टाटस पढेपछि मलाइ नि यस्तै लाग्यो, श्रष्टाको अवसानपछि पोखिने लोकाचारका झुठा आँसुहरुमा पनि कन्जुस्याइ हुदो रहेछ, भएको देखियो । त्यसो त नेता किशुनजीका महत्ता र सम्मानप्रति कसैको असहमति छैन तर उनका अनगिन्ति समाचार तस्वीर र प्रत्यक्ष प्रसारण समेत गरेर पलपलका खबर प्रकाशन/ प्रसारण भैरहंदा कतिपय वेव साइटले अहिले सम्म मुख पृष्ठमा नै साहित्यकार राणा केवल बिरामी भएको देखि यता उनको देहावसानको खबर अपडेट नै गर्न भ्याएका छैनन् ।

फेसबुकमा मित्र अशोक पार्थिवले लेखेका छन -

• 

  अशोक पार्थिव तामाङ

  डायमण्ड शमसेरको मृत्युमा हामी साहित्य प्रेमीले मनमनै तोप पड्काएर बिदाई गर्यौं । जसलाई राज्यले सम्झिनुँ उचित ठानेन भने किसुनजीको मृत्युमा चाही पशुपतिको जंगल थर्किने गरी नेपाली सेनाले तोप पड्काएर बिदाई गर्यौ । धन्य होस् नेताहरूको बुद्दिलाई जसले यो देश तिनीहरूको मात्र ठानेका छन् । तर यो पनि नबिर्सिनु कि साहित्य, भाषा, संस्कृति ति मूला नेताहरू भन्दा पनि माथीको चिज हो जुन शताव्दियौं सम्म जिवित रहनेछ ।

तिम्रो निष्ठाको राजनिति प्रति असिम श्रद्वा सुमन।

-दौंतरी परिवार

बिदेशमा धनकमाउने सपना

कृष्ण के श्रेष्ठ"काल्स"

धन कमाउने ठूलो सपना देख्दै छु म विदेशमा
थाकेको यो ढाड घाममा सेक्दै छु म विदेशमा

उहाँ छँदा नाम्लो पनि नछोएका हातहरूले
सकी नसकी भारीहरू थेग्दै छु म विदेशमा

सक्दिनँ म हिँड्न पनि दुखिएका पैतालाले
ऐया! आमा भन्दै भुइँ टेक्दै छु म विदेशमा

संघर्षका तिखा तीर मैतिर ताक्दा खेरि
भाग्यलाई ढाल बनाई छेक्दै छु म विदेशमा

आमा ! अब फर्किन्छु हलो जोत्न स्वदेशमै
भनी गजल वेदनाका लेख्दै छु म विदेशमा

कृष्ण के श्रेष्ठ"काल्स"　द्वारा सिर्जित अनाममण्डलीबाट प्रकासित गजलसंग्रह "धन कमाउने सपना"को विमोचन कार्यक्रममा फाल्गुन २८ दिनको २:३०मा मा पद्म कन्या क्याम्पस (डेनिस हल) हुंदैछ। अबश्य पाल्नुहोला।

कृपया, शिक्षा क्षेत्रलाई राजनीति मुक्त पारौँ

हुनत विश्वविद्यालयलाई व्यारेक बनाउनुपर्छ भन्नेहरू संग यस्तो प्रस्ताव गर्नु , मूर्खता हुन सक्छ । तर पनि यो भन्नै पर्छ , अब हाम्रो मुलुकमा राजनीति गर्न विद्यार्थीको प्रयोग नगरे पनि चल्ने भैसकेको छ । निर्दलीय पञ्चायती कलामा , राजनैतिक पार्टीहरू प्रतिबन्धित थिए , पञ्चायती पक्षधरहरूका लागि मात्र मुलुकको राजनीति पेवा थियो । असहमत विचार वर्जित थियो । तर चेतनाको फराकिलो संसारलाई जान्न बुझ्न खोज्ने विद्यार्थी वर्गले स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको नाममा फरक प्रतिपक्षीय राजनीतिको स-सानो प्रयोगका लागि स्थान बनाएका थिए, महाविद्यालय र विश्वविद्यालयहरूमा । विद्यार्थीहरूले आफ्नो संघर्षका कारण विश्वविद्यालय र कलेजलाई बाह्य राजनीतिको ठाडो हस्तक्षेपबाट स्वायत्त राख्न सकेका थिए । फलस्वरूप विद्यार्थी युनियनको रूपमा बहुदलियताको स-सानो अभ्यास सीमित ठाउँमा भएपनि सम्भव भएको थियो । विद्यार्थी युनियनको चुनाबमा भाग लिने बिभिन्न प्रतिबन्धित पार्टीप्रति वफादार विद्यार्थी संगठनहरू थिए र स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको चुनाबकालागि ती विद्यार्थी संगठनहरूका बीच हुने भिडन्तले बहुदलीय राजनीतिक चुनाबको स-सानो झझल्को गराउँथ्यो । तर पनि सबै कुरा राम्रो भने थिएन । कतिपय कलेजमा विद्यार्थी युनियनको नाममा हुने राजनीतिले, पठनपाठन गतिविधिको सम्पूर्ण रूपमा धज्जी उडाउने गरेकोहुन्थ्यो भने कहीँ राजनीतिको नाममा बिभिन्न समूहबीच गुण्डागर्दीका वारदातहरू महिनौसम्म चलिरहेका हुन्थे । यिनै विद्यार्थी राजनीतिका तनाबहरूले कतिपय स्थानमा हुने भिडन्तहरूमा मृत्यू र अङ्गभङ्ग बिच्छिन्न हुने घटनाहरू नभएका पनि हैनन् । थुप्रै व्यवधान, हिंसा र अप्ठ्याराहरूबीच पनि विद्यार्थी राजनीतिले , मुलुकमा रहेको एकदलीयताको राजनीतिक तानाशाहीभित्र, फरक विचार अभिव्यक्ति र क्रियाशिलताको एउटा स-सानो वैकल्पिक प्रयोग स्थल छुट्याइदिएको थियो र विविध विद्यार्थी संगठन र युनियनको चुनाब यसैका लागि थियो भनेर मान्नु पर्छ , त्यतिबेलाको परस्थितिमा विद्यार्थी राजनीति उचित थियो भन्ने मान्ने हो भने पनि ।

थेसिस लेख्ने-किन्नेहरु होशियार ! „Citation needed“

मास्टर थेसिस यहां लेखिन्छ भनेर टांसेका कम्प्युटर प्रिन्ट गरेका कागजहरु अचेल काठमाडौका गल्ली गल्लीमा देखिन्छ भनेर पढेको थिएं त्यो पनि जम्मा जम्मी १०,००० भन्दा कम मुल्यको ग्यारेण्टी सहित । लालू यादवले „हमारे राज्य मे कोइ भी अनपढ नही होना चाहिए“ सबको सर्टिफिकेट दे दो“ भनेर बिहारमा सर्टिफिकेट छ्याप छ्याप्ती पाइन्छ भन्ने जोक सुनिन्थ्यो पहिले । अचेल बिहारमा लालु राज खतम भए पनि नेपालमा लालु राज मौलाउदो छ ।

अब युरोपतिरको कुरा गरौं, जर्मनीमा एक जना अमेरिकी प्राध्यापकले नामको अगाडि डा लेख्दा झण्डै जेल जानु परेको । पुरानो कानुन अनुसार जर्मनि वा युरोप बाहिर पि एच डी गरेको मान्छेले यहां डा. लेख्न नपाउंदोरहेछ । तर एउटा प्रतिष्ठित संस्थाका डाइरेक्टर र हार्वाड युनिभर्सिटिको प्रोफेसर अफर छोडेर जर्मनी हानिएका प्रोफेसरलाई जेल हाल्ने कुरो पनि त भएन त्यसैले तुरुन्त सबै स्टेटका शिक्षा मन्त्रीहरु बसेर कानुन परिमार्जन गरी डा. लेख्न पाउने पारित भएपछि उनी जेल जानु परेन तर उनले त्यस पछि आफ्नो नेम प्लेट बाट डा. हटाएका छन भनेर पढेको थिएं ।

Coffee Chat with Sweta Baniya

Dautari Blog invites various Nepalese bloggers in the section "Blog Bhitra Blog"(Blog inside a blog). It gives our blogger to express their blogging ideology. It also gives other bloggers  an opportunity to learn about our blogger friends. This time we have invited blogger Sweta Baniya from The Coffee House Revival.

1.How did you start your blog writing?
- Well, I had loved writing always and used to write journals in the Hi5 and educationsansar.com and I felt like I need my own space in the web. Something that will be just mine and that’s why I felt like I need a blog for myself.

2. You have called your blog "A Coffee House". Do you really get freedom from a coffee shop?
- Yes, the title says it is not just a "coffee house", but also the revival of the coffee houses that were very much popular during the Eighteen Century in England. The Coffee Houses are regarded as one foundational base for the development of literature in the then time. During that time period people used to gather at the coffee houses and used to hold various kinds of intellectual talks.
Thus, I was trying to do something like that with some kind of freedom of expression.