संविधान सभा चुनावको शुरुवाति परिणामहरु सुन्दा म अन्जान पाराले रोमान्चित थिंए । बभारियाको जंगल र ठूला ठूला कृषी फार्महरुको बिचमा अवस्थित एकान्त ठाउंमा केहि दिनको कार्यक्रममा भाग लिंदा शहरी रमझमबाट टाढा कतै वर्षौं पहिले पुगेको रसुवाको चन्दनबारीतिर त छैन जस्तो अनिभुतिले मन रोमांचित बनेर हो वा कहिले शिशु प्रजातन्त्र त कहिले क्रान्तिकारी र सर्वहाराको कुरा गरेर नथाक्ने पजेरेहरुको एकोहोरो देशमा ब्रम्हलुट मच्चाउने प्रवृतिदेखि आजित भएर हो चुनावी परिणामबाट मन अलिकति परिवर्तिनको अनुभुति गर्दै थियो ।
२०४६ साल पछि प्रजातन्त्रको नाममा गरिएको शासनको बेलामा देशमा अन नोटिसेबल तर महत्वपुर्ण कामहरु नभएका होइनन । असिमित विकासको आकांक्षाका कारणले पनि साना तिना तर महत्वपुर्ण केहि त्यस्ता कामहरु प्रति ध्यान नगएको होला वा महत्व नदेखिएको होला । तर प्रजातान्त्रिक नेपालको मुख्य र जसले पनि औल्याउने समस्या चाहिं लुटाहा प्रवृति प्रत्येक ठाउंमा हावी हुनु र यसले जन्माएका विकृति र वितृष्णाहरु नै थियो । त्यसैले पनि धेरै मान्छे "सौताको रिसले पोइको काखमा ........" भने जस्तै कुनै लेनदेन नभए पनि माओबादीको चुनावी सफलतालाई दंग परेर हेरिरहेका थिए । कतिको सोचाइ चाहिं अब ठाऊंमा पुगिसकेपछि उपद्रो नगर्लान र शान्तिसंग बाच्न पाइएला भन्ने थियो होला । Rahulvaiको साझाको एउटा लेख "जगिया..........." मा पढेको थिए धाराको टुटी चोरलाई पछि त्यहि अफिसको चौकिदार बनाएपछि धारा चोरिन छाडेको घटना । त्यस्तै चोरलाई नै खजानाको सांचो सुम्पे पछि चोरी नहोलाकि भन्ने सोंचाइ पनि धेरैको होला । मेरो बिचारमा बैचारिक, सैद्धान्तिक भन्दा पनि माओबादीप्रति मान्छेहरुको अपेक्षा भनेको बढी मात्रामा यिनै दुई कुराले निर्देशित थिए होलान ।
अन्तरिम सरकार हुदै अब आफ्नै नियंत्रणको सरकार चलाउने अवस्थामा माओबादी आइपुगेको छ । विकासको सुई फनक्कै घुमाउंछ कि भन्ने आशा नै गर्ने हो भने पनि अन्तरिम कालमा उसले नियन्त्रणमा लिएका मन्त्रालयहरुमा कायापलट त हैन पुराना "लुटाहा" भनिने पार्टीका सरकारहरुको शैली र कार्य संग दाज्न मिल्ने स्तरको पनि उत्साहजनक काम वा परिवर्तनको कुरा सुन्न पाइएको छैन । बरु केहि दिन अगाडि एक जना मित्रले भने अनुसार भौतिक योजना लगायतका मन्त्रालयहरुमा चरम भ्रष्टाचार भएका छन, कुन स्रोत हो खुलाएनन तर ७० करोडको हाराहारीमा (७ करोड मात्रै एउटै मन्त्रालय भित्रको मर्मत संभार शिर्षक अन्तर्गत छ रे जबकि केहि पनि मर्मत संभार भएको छैन रे) मन्त्रालयमा अनियमितता भएको छ भन्ने उनको दावी छ । अहिले माओबादीका हिस्सामा जाने मन्त्रालयहरुमा ब्यापारिक लेनदेनको शिलशिला सुरु भैसकेको छ रे । माओबादी र उनका नजिकका मान्छे हरु नै यस धन्दामा लागिसकेका छन रे । अब नपत्याउने पनि कसरि , आफ्नै आंखा अगाडि माओबादि युद्ध पछि व्यवसाय चौपट हुनुका साथै पुलिस वारेन्ट पनि थपिए पछि भएको एउटा सानो ट्राभल एजेन्सी छाडेर भुमिगत भएको मान्छेको २ वर्ष भित्रै ३ तलाको आलिशान भवन ठडिएको छ !
कम्निष्टहरुको घुस वा कमिसन लिने तरिका पनि बेग्लै हुन्छ , आफ्नो लागि नलिएर पार्टी संचालनका लागि भनेर लिइन्छ । हो व्यक्तिगत खातामा नजाला तर यसले कुन प्रवृति विकास गर्छ ? पार्टीको नाममा चोर्ने वा ज्यान मार्नेले भोलि आफ्नै लागि त्यति "जाबो" काम गर्न सक्ला कि नसक्ला ? अपराध जसले गरे पनि र जसका लागि गरे पनि अपराध नै हो भन्ने मान्यता लागु नहुने हो भने देश कता जान्छ भन्ने बुझ्न कम्पासको सुइले कता देखाउंछ भनेर कुरेर बस्न पर्दैन ।
१२ बुंदे समझदारि र त्यस्तै घटनाक्रमले माओबादीलाई भारतको आड छ भन्ने धेरैले शंका गरिरहेका बेला नेपाल सम्बन्धी पटना सम्मेलन पछि माओबादीका केहि मन्त्री-नेता हरुले १० वर्ष भित्र १० हजार मेघावाट बिजुली निकाल्ने विकासे भविष्यवाणि गरेका थिए । बेला बेलामा भारत परस्त गुट र विरोधी गुट भनेर आपसमा नै दोषारोपण भइरहदा पक्कै भित्र केहि छ भन्ने कुरा शंका मात्र नभएर छर्लङ भइसकेको छ । ओलम्पिक समापनका लागि प्रचण्ड चीन जाने कुरा चलिरहंदा अप्रत्यक्ष रुपमा भारतले तिमी पहिले भारत नआइ किन चीन जांदैछौ भनेर खोचे थापिसकेको छ, मिडियामा आइरहेको विभिन्न व्यक्तिका घुमाउरो वाणीको पछाडि यहि सार छ । भारतीय नेताहरुलाई साक्षी राखेर सपथ ग्रहण गरे पनि र गिरीजालाई वा अरु सहयात्री नेतालाइ भेट्न भन्दा पहिले (पुर्व प्रधान मन्त्रि, वयो बृद्ध नेता र अहिलेको परिस्थितिको लागि उनको योगदानको कारण) भारतीय राजदुतलाई भेट्नुलाई सामान्य मान्दा पनि शनिवारसम्म चीन यात्रा कुन रुपले अगाडि बढ्छ त्यसले पनि भारतसंगको संबन्ध वा भारतको दादागिरी कसरी अगाडि बढ्छ देखिने पुर्वानुमान लगाउन सकिने छ ।
अर्को मुख्य कुरा सरकारमा सामेल "पाहुना" हरुलाई कसरि व्यवहार गरिन्छ र पाहुनाहरुले कुन व्यवहार गर्छन भन्ने कुरा । सरकारमा सामेल एमाले र फोरमहरुलाई सहयात्री मान्नु भन्दा पनि "पाहुना" को रुपमा लिनु ऊपयुक्त हुन्छ जस्तो लाग्छ मेरो बिचारमा । फोरमले सरकारमा बसेर सकेको उपद्रो गर्न खोज्नेछ , एमालेले राम्रा काम गरेर जनतालाई आकर्षित गर्न खोज्नेछ । त्यसैले फोरम माओबादिको ऊपियां रुपि पाहुना हुनेछ , जसलाई माओबादिले एमालेलाई तर्साउने कार्डको रुपमा राखिराख्नेछ । अर्कोतिर यदि एमालेको केहि तप्का माओबादिमा रुपान्तरित भएन भने एमाले अहिले भन्दा बढि शक्तिशाली बन्ने छ जुन माओबादिले चाहने छैन । खुलेआम संसदबाट सत्ता कब्जा गर्ने सिद्धान्त बोकेको र त्यहि अनुसार गर्दै आइरहेको माओबादिले यी दुवै पाहुनालाई समय आउनासाथ ठेगान लगाउन खोज्ला कि भन्ने सोच्न जायज नै होला । अर्कोतिर प्रजातान्त्रिक र दक्षिणपन्थी भनिने शक्तिहरु पनि समयसंगै आफ्नो अस्तित्व र शक्तिकालागि संभव सवै कुरा अपनाउदै जानेछन भने देशमा रहेको द्वैध सैनिक संरचना मुलुकको हित चाहनेहरुका लागि अर्को दुर्भाग्य बनेर तेर्सिने छ ।
सबै चालामालाबाट देखिइरहेको छ , नियत विकसित र समृद्द नेपाल बनाउने भन्दा पनि कुनै बाद र बिचारधारा लादिने नेपाल बनाउने पट्टि ढल्केको छ । त्यसैले धेरै दिन लाग्ने छैन देशको दिशा निर्देश गर्ने कम्पासको सुइ कतातिर घुम्नेछ भन्ने देखिनकोलागि ।
२०४६ साल पछि प्रजातन्त्रको नाममा गरिएको शासनको बेलामा देशमा अन नोटिसेबल तर महत्वपुर्ण कामहरु नभएका होइनन । असिमित विकासको आकांक्षाका कारणले पनि साना तिना तर महत्वपुर्ण केहि त्यस्ता कामहरु प्रति ध्यान नगएको होला वा महत्व नदेखिएको होला । तर प्रजातान्त्रिक नेपालको मुख्य र जसले पनि औल्याउने समस्या चाहिं लुटाहा प्रवृति प्रत्येक ठाउंमा हावी हुनु र यसले जन्माएका विकृति र वितृष्णाहरु नै थियो । त्यसैले पनि धेरै मान्छे "सौताको रिसले पोइको काखमा ........" भने जस्तै कुनै लेनदेन नभए पनि माओबादीको चुनावी सफलतालाई दंग परेर हेरिरहेका थिए । कतिको सोचाइ चाहिं अब ठाऊंमा पुगिसकेपछि उपद्रो नगर्लान र शान्तिसंग बाच्न पाइएला भन्ने थियो होला । Rahulvaiको साझाको एउटा लेख "जगिया..........." मा पढेको थिए धाराको टुटी चोरलाई पछि त्यहि अफिसको चौकिदार बनाएपछि धारा चोरिन छाडेको घटना । त्यस्तै चोरलाई नै खजानाको सांचो सुम्पे पछि चोरी नहोलाकि भन्ने सोंचाइ पनि धेरैको होला । मेरो बिचारमा बैचारिक, सैद्धान्तिक भन्दा पनि माओबादीप्रति मान्छेहरुको अपेक्षा भनेको बढी मात्रामा यिनै दुई कुराले निर्देशित थिए होलान ।
अन्तरिम सरकार हुदै अब आफ्नै नियंत्रणको सरकार चलाउने अवस्थामा माओबादी आइपुगेको छ । विकासको सुई फनक्कै घुमाउंछ कि भन्ने आशा नै गर्ने हो भने पनि अन्तरिम कालमा उसले नियन्त्रणमा लिएका मन्त्रालयहरुमा कायापलट त हैन पुराना "लुटाहा" भनिने पार्टीका सरकारहरुको शैली र कार्य संग दाज्न मिल्ने स्तरको पनि उत्साहजनक काम वा परिवर्तनको कुरा सुन्न पाइएको छैन । बरु केहि दिन अगाडि एक जना मित्रले भने अनुसार भौतिक योजना लगायतका मन्त्रालयहरुमा चरम भ्रष्टाचार भएका छन, कुन स्रोत हो खुलाएनन तर ७० करोडको हाराहारीमा (७ करोड मात्रै एउटै मन्त्रालय भित्रको मर्मत संभार शिर्षक अन्तर्गत छ रे जबकि केहि पनि मर्मत संभार भएको छैन रे) मन्त्रालयमा अनियमितता भएको छ भन्ने उनको दावी छ । अहिले माओबादीका हिस्सामा जाने मन्त्रालयहरुमा ब्यापारिक लेनदेनको शिलशिला सुरु भैसकेको छ रे । माओबादी र उनका नजिकका मान्छे हरु नै यस धन्दामा लागिसकेका छन रे । अब नपत्याउने पनि कसरि , आफ्नै आंखा अगाडि माओबादि युद्ध पछि व्यवसाय चौपट हुनुका साथै पुलिस वारेन्ट पनि थपिए पछि भएको एउटा सानो ट्राभल एजेन्सी छाडेर भुमिगत भएको मान्छेको २ वर्ष भित्रै ३ तलाको आलिशान भवन ठडिएको छ !
कम्निष्टहरुको घुस वा कमिसन लिने तरिका पनि बेग्लै हुन्छ , आफ्नो लागि नलिएर पार्टी संचालनका लागि भनेर लिइन्छ । हो व्यक्तिगत खातामा नजाला तर यसले कुन प्रवृति विकास गर्छ ? पार्टीको नाममा चोर्ने वा ज्यान मार्नेले भोलि आफ्नै लागि त्यति "जाबो" काम गर्न सक्ला कि नसक्ला ? अपराध जसले गरे पनि र जसका लागि गरे पनि अपराध नै हो भन्ने मान्यता लागु नहुने हो भने देश कता जान्छ भन्ने बुझ्न कम्पासको सुइले कता देखाउंछ भनेर कुरेर बस्न पर्दैन ।
१२ बुंदे समझदारि र त्यस्तै घटनाक्रमले माओबादीलाई भारतको आड छ भन्ने धेरैले शंका गरिरहेका बेला नेपाल सम्बन्धी पटना सम्मेलन पछि माओबादीका केहि मन्त्री-नेता हरुले १० वर्ष भित्र १० हजार मेघावाट बिजुली निकाल्ने विकासे भविष्यवाणि गरेका थिए । बेला बेलामा भारत परस्त गुट र विरोधी गुट भनेर आपसमा नै दोषारोपण भइरहदा पक्कै भित्र केहि छ भन्ने कुरा शंका मात्र नभएर छर्लङ भइसकेको छ । ओलम्पिक समापनका लागि प्रचण्ड चीन जाने कुरा चलिरहंदा अप्रत्यक्ष रुपमा भारतले तिमी पहिले भारत नआइ किन चीन जांदैछौ भनेर खोचे थापिसकेको छ, मिडियामा आइरहेको विभिन्न व्यक्तिका घुमाउरो वाणीको पछाडि यहि सार छ । भारतीय नेताहरुलाई साक्षी राखेर सपथ ग्रहण गरे पनि र गिरीजालाई वा अरु सहयात्री नेतालाइ भेट्न भन्दा पहिले (पुर्व प्रधान मन्त्रि, वयो बृद्ध नेता र अहिलेको परिस्थितिको लागि उनको योगदानको कारण) भारतीय राजदुतलाई भेट्नुलाई सामान्य मान्दा पनि शनिवारसम्म चीन यात्रा कुन रुपले अगाडि बढ्छ त्यसले पनि भारतसंगको संबन्ध वा भारतको दादागिरी कसरी अगाडि बढ्छ देखिने पुर्वानुमान लगाउन सकिने छ ।
अर्को मुख्य कुरा सरकारमा सामेल "पाहुना" हरुलाई कसरि व्यवहार गरिन्छ र पाहुनाहरुले कुन व्यवहार गर्छन भन्ने कुरा । सरकारमा सामेल एमाले र फोरमहरुलाई सहयात्री मान्नु भन्दा पनि "पाहुना" को रुपमा लिनु ऊपयुक्त हुन्छ जस्तो लाग्छ मेरो बिचारमा । फोरमले सरकारमा बसेर सकेको उपद्रो गर्न खोज्नेछ , एमालेले राम्रा काम गरेर जनतालाई आकर्षित गर्न खोज्नेछ । त्यसैले फोरम माओबादिको ऊपियां रुपि पाहुना हुनेछ , जसलाई माओबादिले एमालेलाई तर्साउने कार्डको रुपमा राखिराख्नेछ । अर्कोतिर यदि एमालेको केहि तप्का माओबादिमा रुपान्तरित भएन भने एमाले अहिले भन्दा बढि शक्तिशाली बन्ने छ जुन माओबादिले चाहने छैन । खुलेआम संसदबाट सत्ता कब्जा गर्ने सिद्धान्त बोकेको र त्यहि अनुसार गर्दै आइरहेको माओबादिले यी दुवै पाहुनालाई समय आउनासाथ ठेगान लगाउन खोज्ला कि भन्ने सोच्न जायज नै होला । अर्कोतिर प्रजातान्त्रिक र दक्षिणपन्थी भनिने शक्तिहरु पनि समयसंगै आफ्नो अस्तित्व र शक्तिकालागि संभव सवै कुरा अपनाउदै जानेछन भने देशमा रहेको द्वैध सैनिक संरचना मुलुकको हित चाहनेहरुका लागि अर्को दुर्भाग्य बनेर तेर्सिने छ ।
सबै चालामालाबाट देखिइरहेको छ , नियत विकसित र समृद्द नेपाल बनाउने भन्दा पनि कुनै बाद र बिचारधारा लादिने नेपाल बनाउने पट्टि ढल्केको छ । त्यसैले धेरै दिन लाग्ने छैन देशको दिशा निर्देश गर्ने कम्पासको सुइ कतातिर घुम्नेछ भन्ने देखिनकोलागि ।
-------------------------------------------------------------------------------
(फेरि पनि हामी सबैको चाहना हो विकसित र समृद्ध नेपाल बनोस, नराम्रा कुराहरु पन्छाएर पार्टीहरु देश बनाउन पट्टि लागुन )
2 Comments:
फोरमले सरकारमा बसेर सकेको उपद्रो गर्न खोज्नेछ , एमालेले राम्रा काम गरेर जनतालाई आकर्षित गर्न खोज्नेछ ।
==> Nice one Panda sir. Vastavma yehi nai huncha, herdai jau.
नेपालको नयां सरकार : कम्पासको सूईले कुन दिशा देखाउदै छ ?
What does the compass says?
Made in China.
Same like prachanda's government. haaaaaa.
Post a Comment
>>> कमेन्टको लागि धन्यवाद !