माओवादीले चमत्कार नै गर्लान त ?

कामरेड प्रचण्ड र उनका चेलाचपेटाहरूको मुखबाट 'चमत्कार' शब्द निस्कन लागेको धेरै नै भयो । यसमा कुनै शंका नै छैन कि संविधानसभाको निर्वाचनमा सबैभन्दा ठूलो दलको रूपमा स्थापित भएर उसले एउटा चमत्कार गरिनै सकेको छ , भलै यो चमत्कार कसरी भयो भन्ने कुरामा कोही अपरिचित नभएको नै किन नहोस् ।
जनयुद्दले जनतालाई प्रताडित गरेको भनिएको हिंस्रक मिलिसिया मात्र साथमा भएको, तल्लो तहको संगठन र बौद्दिक जमात दुबैको साथ नपाएको नया पार्टी माओवादीले शान्ति प्रकृयाको पछिल्लो समयमा जे भन्यो त्यही पाउन थालेको देखेर उसको राजनीतिमा बार्गेनिङ शक्ति बढेको फाइदा उठाउन राजनीति, प्रशासन, पुलिस,सेना र पूर्व दरबारिया पक्षहरूको ठूलो अवसरवादी समूह माओवादीतर्फ आकर्षित बनेको कुरा नकार्न सकिन्न । यथार्थ पनि त्यस्तै थियो किनभने अन्तरिम समयमा , सत्तामा मुख्य भूमिका निभाइरहेका कांग्रेस र एमाले यति निरिह देखिन्थे कि माओवादीले जे चाय्हो त्यही गर्न सक्ने स्थिति सर्वत्र बनेको प्रतीत हुन्थ्यो । सरकारी सेना र पुलिस कहाँ र कुन संसारमा आराम गर्दै छन् जस्तो भान हुन्थ्यो तर चर्चा देखि सडक अनि घर घरमa माओवादी छापामार र वाइसिएलका गतिबिधिको एकछत्रपन कायम भएको थियो । त्यो समयमा माओवादीले वा वाइसिएलले गरेका ज्यादतिको कुरा गर्‍यो भने , शान्ति प्रकृया खलबलिन्छ भनेर सतर्कता अपनाउन पर्ने बाध्यता छ भनिन्थ्यो । साँच्चै भन्ने हो भने ठूलो स्वरमा हाच्छ्यूँ गर्दा पनि घरघरमा 'नानि उठ्ला है' भनेर हैन 'शान्ति प्रकृया खलबलिएला नि' भन्ने एक खालको जोक नै चलेको थियो । एकपटक त माओवादीहरू सबैले सरकारबाट राजीनामा गरेर बाँकि पक्षहरूलाई आँफूले जे ह्यो त्यही गर्न सक्ने कुराको पाठ पढायो , अनि बर्षे बिदाको गृहकार्य गरेर फेरि सरकारमा फर्कियो पनि । यो घटनाले पनि माओवादीले आफ्नो इशारामा अरूलाई सजिलै चलाउन र नचाउन सकिन्छ भन्ने सोचमा आश्वस्त बनायो ।सायद हिंसात्मक शक्तिलाई शान्ति प्रकृयामा बनाइराख्न यो आवश्यक थियो होला , तर अरूको यो कमजोडीलाई सदैव आफ्नो पक्षमा उपयोग गर्ने बठ्याइँमा उसले अरू शक्तिलाई हाकाहाकी ऊल्लू बनाइरह्यो । अर्कोतिर 'निर्वाचन त हाम्रै हो र भएमा हामीले नै जितिन्छ' भनेर बिना तयारी नै मख्ख परेर माओवादी आतंक र आफ्नै अकर्मण्यतामा र दुष्कर्मयुक्त पात्रको कारण ध्वस्त बनिसकेको स्थानीय सांगठनिकतमा नदारद कांग्रेस एमालेले केवल माओवादीलाई संलग्न गराई चुनाबमा जाने कुरालाई मात्र आफ्नो सफलता देख्न र ठान्न थाले , तर माओवादीले ग्रामीण समाजको अन्तस्तह सम्मको जनमनोविज्ञानमा कुन हस्र र सिर्जना गरेको छ भन्ने कुरा बुझ्न उनीहरूले कहिलै तयारी देखाएनन् । फलत: परिणाम कहाँ पुग्यो देखिएको छ । कांग्रेस र एमाले मात्र हैन यो परिणामले नेपाली उदारवादी लोकतन्त्रका पक्षमा उभिनेहरूलाई समेत हतप्रभ बनाएकोमा शंका छैन ।यो डर र शंका माओवादी एउटा दल विशेषको विजयले मात्र कदापि हैन, यसका प्रवृत्तिगत र
व्यवहारिक कारणहरू छन:

(१) माओवादी पार्टी , मिलिसिया र छापामारहरूमा एकदलीय कम्युनिष्ट अधिनायकवादप्रतिको अगाध मोह हुनु र अरू राजनीतिक पार्टी र तिनका समर्थक वा कार्यकर्ताप्रति चरम असहिष्णुपन विद्यमान हुनु । साथै आँफूलाई एउटा राजनैतिक दल विशेषप्रति लागेको संगठनको रूपमा बुझ्न नचाहने र समग्र मुलुकको एकल मसिहा र सबै जनताको एकल प्रतिनिधि आँफूमात्र हौँ भन्ठान्ने सर्वसत्तावादी सोच र चरित्र ।
(२) एउटा राजनितिक पार्टिको रूपमा सांगठनिक ढाँचा निर्माणबाट रुपान्तरित बन्न नचाहने बरू , सैनिक र अर्धसैनिक संरचना र चरित्रलाई जबर्जस्ति अरूमाथी राजनैतिक नै हो भन्ने ढंगले लादेर बाहुबली शैलिमा हरेक कुरा प्रमाणित गर्न चाहने व्यवहार ।

(३) कार्य र व्यवहारमा एकरूपता देखाउन नचाहने अनि निश्चित उद्देश्यका लागि आँफूलाई नरम देखाए झैँ गर्दै फेरि हामि त त्यस्तो हैनौँ तर निश्चित रणनीतिका लागि त्यसो गरेका थियौँ भन्ने अस्थिर र बेइमान चरित्र । अनि हालका लचकताहरूलाई भोलिको अर्को फड्को मार्ने कामका लागि उपयोग गरेका हौँ भन्ने कार्यव्यवहार ।

( ४) आँफूले अनुकूल ठानको खण्डमा कम्युनिष्ट अधिनायकवादमा जान चाहने उसको खुला घोषणा ।

यी कारणहरूको फेहरिस्त धेरै लामो हुनसक्छ ।

केही प्रमाण स्वरूप कुरा गर्दा गणतन्त्रको लगभग सर्वसम्मत घोषणा भएको भोलिपल्ट नै कामरेड प्रचण्ड र उनका पार्टि शिर्ष्स्थहरूको भनाइ अरू सहकर्मी दलहरूप्रति एकाएक असहिष्णु देखापरेको छ । अरू दलहरू आफ्नो वर्तमान पराजय भन्दा भोलिको सम्भावित माओवादीले शुरू गर्ने तानाशाही पद्दतिका कारणले डराएका छन् भन्ने उसलाई थाहा नभएको हैन। यस्तोमा राजतन्त्रीय सामन्तवादबाट उम्केर नेपाल र नेपाली अर्को एकाधिकारवादी अधिनायकवादको ताड्नामा फँस्न सक्ने सम्बावना उत्तिकै छ । अहिले ब्यारेकमा बसेका पार्टी राजनितिबाट दिक्षित मिलिसिया छापामार र वाइसिएल आतंकको छायाँमा भएको चुनाबले त यस्तो हालत बनायो भने भोलि माओवादि शासनमा , माओवादी सरकार, उसका पार्टी पुलिस र सेना अनि सरकारी सेना र पुलिसमा समेत समाहित गरिएका छापामारहरूको मातहत र निगरानीको निर्वाचनको स्वतन्त्रताका बारेमा अहिले केवल अनुमान मात्र गर्न सकिन्छ, कसका लागि कति पलदायी होला र नेपाली गणन्त्रात्मक लोकतन्त्रको नियति कहाँनेर पुग्ला भनेर ।

कतिपयले नेपाली भूराजनिति र नेपाली जनताको आन्दोलित बन्न सक्ने सामर्थ्यको हवाला दिँदै, यस्ता अधिनायकवाद नटिक्ने आत्मरति राख्ने गरेको पनि पाइन्छ । तर अहिले भारतीय सद्भाव पनि खुल्लमखुल्ला माओवादी टाउकोमा आशीर्वादका हातहरू राख्न व्यग्र देखिन्छ र उसले माओवादीहरूको अचम्म लाग्दो तरफदारी हालैका दिनहरूमा गर्न थालेको देखिन्छ ।अर्कोतिर जनताको आन्दोलित बन्ने उर्जालाई पनि हरेक १० वर्षमा प्रयोग गर्न पर्ने स्थितिको निरन्तरता हेर्‍यो भने २००७ साल यताको राजनैतिक अस्थिरताको नियति हाम्रो दूर्भाग्य बनेर सदा रहिरहने देखिन्छ ।

नेपाली गणतन्त्रको औपचारिक आगमन २४० वर्षको शाह शासनको अन्त्य मात्र हैन बरू नेपालको आधुनिक इतिहासका राजतन्त्रात्मक २००० वर्षहरू जुन लेखोटमा भेट्न सकिन्छ, को अन्त्य पनि हो । सम्भवत: नेपालको राजनीतिमा यति ठूलो यु परिवर्तन भएकै छैन । तर यो परिवर्तनको गूरूतालाई अबका दिनमा दलहरूले कुन जतन अपनाएर काँध र मन थाप्न सक्ने हुन भन्ने कुराले ठूलो महत्व राख्छ भन्ने कुरामा कुनै शंका भने छैन ।

तर पनि म भित्र भने वर्तमानको उत्तेजना भन्दा भोलिको उत्कण्ठा र व्यग्रता छट्पटाएको महशूस मैले गरेको छु । सायद म आशा र निराशाको मझधारमा उभिएको छु, युग परिवर्तनको अनिश्चिततामा ।


यस्तो स्थितिमा कामरेड प्रचण्डले गणतन्त्र आएको खुशियालीमा अस्ति खुलामञ्चमा भनेका दुइटा कुराले भावी नेपालको भाग्य वा दूर्भाग्यका बारेमा बडो महत्वपूर्ण संकेत गरेका छन कि जस्तो लाग्छ :

"(१) खबरदार, कान्तिपुर ( पत्रिकालाई दिएको धम्कि) हाम्रा बारेमा लेख्दा सतर्कता अपनाउनू"
"(२) ...............नत्र भने हामी जनगणतन्त्रतिर गैदिम्ला नि "

कतै कामरेड प्रचन्डको भावुक मनले सत्य कुरा छताछुल्ल बनाएको त हैन ? मेरो कामना छ, सदा झैँ यो पनि कामरेडको अर्को बर्बराहट मात्र साबित बनोस्, सत्य नबनोस् !


भवतु सब्ब मंगलम् !!! - एकलव्य

The Story of Berlin Walls's "Wife"

Most of us may have heard about the historic Berlin Wall, some may have got opportunity to visit and see it, feel it physically and most of us may have read, heard or watched it in books, newspaper and television.

Beside it’s historic aspects and it’s physical structure, we may rarely think any other things related to it. For most of us, it is just a wall, …..a historic wall… and that’s all.

But, a woman told an amazing and interesting story, who fell in love with the Berlin Wall and now believes they are husband and wife.

A Swedish woman with a passion for inanimate objects revealed that she has been married to the Berlin Wall for 29 years. Eija-Riitta Berliner-Mauer, 54, whose surname means Berlin Wall in German, said she fell in love with the Berlin Wall in childhood, when she saw "his" pictures on TV.

She began collecting "his" pictures and saving up for visits. And it is revealed that on her sixth trip in 1979, they tied the knot before a handful of guests.

In an amazing statement, she even claimed that her husband is not only attractive but rather “sexy”. Comparing to the Great Wall of China she said the former is attractive, but it's too thick and her "husband" is sexier than the Great Wall.

While she remains a virgin with humans, she insists she had a full, loving relationship with the wall.

"It's not just pleasuring myself. I want to please my partner when we make love."

While the rest of mankind rejoiced when the Berlin Wall was largely torn down in 1989, its "wife" was horrified.

She's never been back and now has only model to remind her of "his" former glory.

"We all have to live on this earth and the only way to peace, friendship and freedom is accepting and respecting even if one doesn't understand. As long as nobody is injured all is well," said Berliner-Mauer.

Source: Different news agencies/Internet

तातेको नेपाल

नेपाल अहिले ज्वालामुखी भन्दा पनि तातो छ। एका तिर नारा बिरोधको जुलुश छ भने एका तिर अबिर जात्रा छ अनि सुरक्षा निकै कडा छ। जनताको नारा बाहेक उता नेताको बोलिमा देश अल्झिएको छ। गणतन्त्र घोषणा गर्न निकै आतुर नेताहरु कस्ले के लिन भन्नैमा निर्कोल निकालेका छैनन। सायद राजाको अपुताली आफुतिर आएको मा तानातान होला। यदी उनिहरुले यो जनताको नासो भन्ने बुझेनन भने भोलीको दिनमा नेपाल रहेमा ज्ञानेन्द्रको हाल नहोला भन्न सकिन्न। टाटे र पाग्रेंको बिरालाहरुले कथा जस्तै कुराउनी बराबर बाढ्दा तराजुमा ठ्याक्कै बराबर नभएर नाप्न बसेको बांदरलेनै कुराउनी सकाएको थियो। त्यस्तै अहिले भारतले फाइदा नउठाउला भन्न सकिदैन।
हुन त आरोपमाहरुमा भन्ने गरिए जस्तै भित्र कुनै शक्तीको नभएमा आज नभए पनि भोली गणतन्त्र आउने पक्का छ तर नेताहरुको सुज बुज देख्दा चाही गणतन्त्रलाइ जन्मनु अगी नै कुपोषण लागी सकेको छ।
तर पुरा तयारीको साथ बसेको बैठकमा के गर्ने भनेर निर्कोल निकाल्न नसक्नु, स्वागत र बिरोधको नारा,सैनिक शक्ती सहितको राजा थन्किनु अनि साना तिना बम बिस्फोट तथा भोली के हुने हो भन्ने नेपालको स्थित रहेको बेलामा संसारका सबै क्यमरा नेपाल तिर फर्किनुले नेपाल रातो फलाम भन्दा पनि तातेको देखिन्छ।

गजल - खसखस लाग्छ

खसखस लाग्छ आजभोलि कुरा काट्यौ कि
अर्कै राजा मनमा पाली मलाई ढाट्यौ कि

श्रीखन्ड र खुर्पा बिड उस्तै देख्छौ तिमी
भ्रममा पारी चिनी भनी नून चट्यौ कि

विश्वास जोडछु भन्यौ शन्का लाग्छ अचेल
मनभरी कतै घातको दाम्लो बाट्यौ कि

कुरा छल्न सिपालु छौ डर लाग्छ अझै
जुठो माया चोखो भनी भाषाण छाट्यौ कि

अङालोमा बेरिदा नि हराएझै लाग्छ किन
अन्तै खाता खोली कतै माया साट्यौ कि

राम हरि हत्या झिंगा सरह

हिजो प्रचण्डले माओबादी द्वारा हत्या गरिएका राम हरि श्रेष्ठकी पत्नी संग भेट गरेका छन।
ठमेलस्थित होटल बैशालीमा प्रचण्डसँगको भेटपछि मृतक श्रेष्ठकी पत्नी रमिलाले भने आश्वासनभन्दा आफूले माओवादीको काम हेर्ने बताइन्, कारण बिगतमा माओबादीले मार्ने पिट्ने गर्दै यस्तै आश्वासन बाड्दै आएको थियो ।फेरी यि सर्वाहारा पार्टीले जे पनि होटल,रिजोर्टमै गर्नुपर्ने रहेछ? भेटमा माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डले घटनाबारे माफी माग्नुसँगै जनमुक्ति सेना चितवनका डिभिजन कमाण्डर बिबिधलाई कानुनी कारवाहीको दायरामा ल्याउने वचन दिएको बताए । पिट मार गर्दा षडयन्त्रको क्लेबर जब जनता सामु छर्लंग हुन्छ र माओबादी चेपुवामा पर्छ, माओबादीले यसरी नै कारवाही गर्ने बचन दिन्छ तर याद गर्नुहोस माओबादीले माडी देखी पत्रकार शाह सम्म कसलाइ कारबाही गर्यो र कुन जेलमा कोच्यो? के तिनीहरुलाइ माओबादीको पकेटे कानुन लाग्छ? अनि सर्वसाधरणलाइ चाही जेल? प्रचण्डले भेटमा उच्चस्तरीय छानवीन आयोग गठन गर्न सरकारलाई पुन अनुरोध गर्ने पनि वचन दिएछन । देशमा तोड फोडको राजनिती गर्नेले वचन त दिन्छन नि, काम गरेर देखाउन १२ नै बज्छ। मान्छे मार्ने र बक्तब्को भरमा उम्किने पार्टीबाट कोटेश्वरका एक साधरण ब्यपारीको हत्या झिंगा सरह नै हो। अनगिन्ती बिधवा र टुहुरा बनाउनेलाइ सर्वधारण मारीएको भन्दा पनि आफ्नो पुत्ला जलेकोमा चिन्ता छ। बिहानीले दिन देखाउछ भने जस्तै माओबादी सरकार बनाउनु पहिल्यै आफ्नो कार्यकाल कस्तो हुन्छ भनेर देश बिदेशलाइ छनक दिएको छ। यस्ता खाले घटनाले माओबादी प्रती लचिलो निती अपनाउने बाहेक कसैलाइ खुशी बनाउदैन।

अन्धो छ ईश्वर आज पनि !

शिव प्रकाश

बाँचिरहेछन्
शकुनीहरु मान्छेभित्र
फैलाउँदै पासापाजा कुटिलताका
लेखिरहेछन् झूठो कथा महाभारतको
मरेका छैनन् दूर्योधनदुशासनहरु
चिथोर्दै द्रौपदीहरु
हाँसिरहेछन् भारी सभामा
बनाउँदै लाक्षागृहहरु
मान्छेका वस्तीमा
गर्जिरहेछन् आज पनि ।
जिउँदैछन् रावणहरु
नाङ्गो नाचिरहेछन् मान्छेभित्र
किचिरहेछन् निर्धाहरु
अत्याचारका गदाले
निरिह हेरिरहेछन् हनुमानहरु
वैदेही हरण
जटायु मरण
टुलुटुलु आज पनि ।
दुन्दुभि कोहालहको बजाउँदै
घुमिरेहछन् कंशहरु
मरेका छैनन्
मान्छेभित्र हाँसिरहेछन् आज पिन
नदेखेको ईश्वर
ग्रन्थका मिथकहरु
अन्धाधुन्ध मानिरहेछ मान्छे
आज पनि ।
ईश्वर !
किन बाँचिरहेछन् शकुनीहरु !
किन नाचिरहेछन् रावणहरु !
किन हाँसिरहेछन् कंशहरु !
किन गर्जिहरेछन् कौरवहरु !
अदृश्य छ ईश्वर !
कि ईश्वरभित्र भ्रम छ
कि भ्रमभित्र ईश्वर !
कि बाँचेर पनि
अन्धो छ ईश्वर आज पनि ।

बोस्टन अमेरिका
May 12, 2008

निवेदन हराएका कुकुरहरु

-------------------- पुरुशोत्तम सुबेदि -बेल्जियम
(ब्यांगे कथा)
विगत केहि दसक यता बिस्वमा वन्य जन्तु संरक्षण कार्य निकै द्रुत गति मा भएको छ।खास गरि बिकसित रास्ट्र हरु को संलग्नतामा सन्चालित यस कार्यक्रम ले केहि हद् सम्म विस्व बन्य जन्तु तथा पशु पंक्षि संरक्षण ले जस पाएको पनि छ।विकास को तिब्र गति मा विस्वका थुप्रै घर पालुवा जन्तु लाइ पनि असर परेको छ।जस्तो कि मानिसले घर बनाउदा घर भित्र हावा संम पनि नछिर्ने घर बनाउछन ।यस्तो अबस्थामा परेवा गौंथलि आदि पंक्षिले त घर बनाउन सम्म पनि पाउदैनन्। यसको प्रत्यक्ष असर त युरोपियन मुलुकमा निकै परेको पाइन्छ।

मानिसले मानिसलाइ मात्र दुख नदिए सारा प्राणि जगतलाइ नै पिडित बनाएको छ। यहा यसै सन्दर्भमा केहि यथार्थता लाइ केलाउदा यौटा हांस्य ब्यांगे कथा तयार हुन गएको छ। अहिले सारा विस्वमा नारा जुलुस विरोध हुने गर्छ।मानिसले आफ्नो अधिकार प्रप्त गर्न निकै कोशिस गरि बल्ल तल्ल आफ्नो हक प्राप्त गर्छन। यौटा समाज लाइ सेवा गर्ने बहानामा अर्को समाजलाइ दुख दिने -आफ्नो अधिकार प्राप्त गर्दा अरुको अधिकार हनन् गर्ने आदि थुप्रै मानिसका गल्तिले अरु प्राणिको पनि अधिकार हनन् भएको छ।यसै सन्दर्भमा यहा कुकुरलाइ पनि मानिसले अन्यायमा पारेको छर्लंग थाह हुन्छ ।अजकाल कुकुरहरु पनि निकै बाठा भैसके ।अफ्नो अधिकार माग्न अब कुकुरले पनि पछि नहट्ने यौटा ज्वलन्त उदाहरण यहा दर्साइएको छ ।

झन्डै २ दसक पहिले विस्वको कुनै भुमिमा कुकुरहरुको आम भेला भयो।कुकुर समाज मा पनि सबै कुकुर शिक्षित छैनन ।कोहि कुकुर निकै चलाख छन र कोहि त आफ्नो अधिकार के गुमेको र के पाउनु पर्ने केहि थाह नभएका छन बिचरा एक दिन टांठा बाठा कुकुरले सबै कुकुर लाइ भेला गरि हामिले हाम्रो अधिकार संबन्धि लढ्नु पर्ने बताए । कुकुर पनि के के न हुने भयो भनि खुब खुशि भै एक ठाउमा जम्मा भए।तर बिचरा अन्य सबै सोझा कुकुरहरु चकमन्न भयर यौटा भाले कुकुर लाइ सोद्छन -----हैन हजुर ?हामिलाइ के अन्याय परेको छर ? अनि कुकुर मध्यको नेता कुकुरले स्टेज मा गै सबै कुकुर लाइ संबोधन गरि सबै लाइ आफ्नो ठाउबाट आफ्नो अधिकार को लागि लढ्न आग्रह गर्यो ।बिचरा कुकुर हरुलाइ अझै पनि थाह छैन कि हामिले के गर्नु पर्ने हो भनेर ----- नेता कुकुरले स्टेज बाट संखघोस गर्दै भन्यो ---हेर्नुहोस हजुर -------- तपाइ हामि लाइ घोर ठुलो अन्याय भयको छ --- स्रिस्टिकर्ताले हामिलाइ अन्याय गरेका छन ।जब स्रिस्टि कर्ता ले हामिलाइ जन्म दिनु भयो भने हामिलाइ खाने कुरा को बन्दोबस्त गर्नु पनि स्रिस्टि कर्ता कै कर्तब्य हुन आ- उंछ ।यस मानेमा आज तपाइ हामिले स्वर्ग मा रहनु हुने स्रिस्टि कर्ता कहा गएर यौटा निवेदन चढाउनु पर्छ गर्जनका साथ औंला ठडाएर भन्यो ।बिचरा अझै पनि ति सोझा कुकुर ले केको लागि निवेदन दिने ? भन्ने बारे अन्योलमै रहे ।फेरि स्टेज बाट भाषण घन्काउदै भाले कुकुर ले तब आफ्नो मर्का खुलस्त सफा भासामा भुक्न थाल्यो ( भौं- भौं -भौं -भौं - भौं -)यसरि कुकुरले आफ्नै भाषामा आफ्नो अधिकार को लागि उठाइएको आबाज कुकुरहरुलाइ निकै मन पर्यो ।अनि त ---कुकुरहरुले २ खुट्टा टेकेर बडो जोर का साथ तालि बजाए।कुरा के थियो त ? तालि बज्नुमा? कुकुर भाषा लाइ नेपालिमा ट्रान्स्लेट गरेर हेर्दा कुरा यस्तो थियो कि यो कुकुर को समस्या लाइ देखेर मानब जाति पनि पिडित को नहोला र?
कुरा आखिर अन्यायको न पर्यो ? भोटे कुकुर ले शान्त भयर भन्यो ------हेर्नुहोस ? पहिले पहिले मानब जातिले हामि कुकुरहरु लाइ निकै माया गर्थे ---- खाना खाइ सके पछि हात धुने ठाउमा जांदा हात मा कलो लिएर जान्थे ।चे--य----चे ? भन्थे ।क्वाप्प कलो खान पाइन्थ्यो ।यति मात्रै कहां हो र ? उति बेला का मान्छेहरुले जता ततै बारिको कान्ला - बांसको फेद जहां कहिं पनि दिसा गर्थे ।खुब मजाले खान पाइन्थ्यो ।तर अहिले ---------? कुकुर ले बडो गम्भिरताका साथ भन्यो ।अहिलेका मानिस हरु ले पक्कि पाइखाना (चर्पि)मा दिसा गर्छन कहां हो कहां ३ -४ तल्ला माथि लुकेर दिसा गर्छन ।अबत पेट्मा पटुका कस्न पर्ने बेला आइगयो --आसु खसाल्दै भन्यो ।यो कुरा सुन्ने बित्तिकै सबै कुकुरहरु सुंक्क-सुंक्क गर्दै एक अर्को लाइ हेर्दै अब के गर्ने त भन्ने उपायको खोजि गर्न थाले ।उपाए त नेता कुकुरले पहिले नै सोचि सकेको थियो ।या त हाम्रो जिवन फिर्ता ले उ ।नत्र भने हाम्रो गास- बास को ब्यवस्था को ग्यरेन्टि हुनु पर्यो भनि स्वर्ग का स्रिस्टि कर्ता बर्माजि लाइ निबेदन चढाउनु बाहेक अर्को बिकल्प नभएको नेता कुकुरको जिकिर थियो ।

यसै सन्दर्भमा सबै कुकुरको सल्लाह मा यौटा निवेदन लेखेर तयार पारे ।निवेदन निकै सान्दर्भिक र समय सापेक्षित थियो ।निवेदन त तयार भयो तर उक्त निवेदन कहां राखेर स्रिस्टि कर्ता बर्माजि को मा पुग्ने ? कसैको पनि झोला छैन खल्ति छैन ।मुखमा च्याप्नु -पनि कुकुर हिड्दा मुख उक्काउनै पर्यो क्यार -----; त्यस पछि यौटा बुद्दिजिवि कुकुरले दिमाग फुरायो र भन्यो --------मेरै गुद्वार खालि छनि ---मित्र हो के को पिर ? यति जावो सानो निवेदन बोकेर बर्माको मा जान ? सबै को सल्लाह मिल्यो --र वकिल कुकुर को गुद्वार मा निवेदन राखि सबै कुकुरहरु लाम बद्ध तरिकाले बर्मा को निवास तर्फ हिडे ।क्रमस दिन बित्दै गय ---- बाटो मा जे पायो त्यहि खाए बिचरा------- खाए पिए पछि दिसा पिसाब लाग्नेनै भयो क्यार ।मजाले दिसा पिसाब गर्दै स्वर्गका स्रिस्टि कर्ता को घरम पुगे ।भएभरका कुकुर आफु कहां आएको देखेर बर्मा पनि ३ छक पर्नु भयो ।अनि प्रश्न गर्नु भयो ----तिमि कुकुर हरु किन आज यहा आएका भनि हुकुम भयो ।कुकुरहरुले पनि बडो नरम स्वभाब का साथ यौटै जवाफ दिय। हजुर --------------हामि घोर अन्यायमा पर्यौ र हजुर समक्ष यौटा बिन्ति पत्र बुझाउन आयका हौ ं भन्ने जवाफ दिए।बर्माले पनि जुगामा ताउ लागाउदै भने क्या हो त तिमिहरुको माग के छ त तिमिहरुको बिन्ति पत्रमा ? भनि सोझ्दा भय ।तर कुकुरहरु लाइ यो थाह छैन कि हाम्रो निवेदन दिसा गर्दा बाटैमा खस्यो भनेर ।कुकुर ले सुरु गरे निवेदन खोज्न ।खुब खोजे ।यौटा कुकुरले अर्को कुकुरको गुद्वार सुघ्ने ---अर्कोले अर्को को गुद्वार सुघ्ने क्रम जारि रह्यो ।तर निवेदन को अत्तो पत्तो छैन ।बर्मा पनि ३ छक पर्नु भयो कि कुकुरको तालामाला देखेर ।
बर्मा झोक्किदै भन्नु भयो ---छिटो गर? नत्र फिर्ता जाओ ? ----आखिर किन पाइन्थ्यो बाटोमा खसेको निवेदन ? कुकुरले पनि हतपत हराएको निवेदन नखोजि नया निवेदन लेखि पेश गर्नु पर्ने मा पुरानै निवेदनको खोजिमा फेरि मर्त्यलोक फर्कि निवेदन खोजेर ल्याउने प्रस्ताब बर्मा संग गरे पछि बर्माजिले पनि जाओ त तिमिहरुको निवेदन खोजेर ल्याओ भनि कुकुर लाइ फिर्ता गरि दिए ।फर्कने क्रममा पनि कुकुरले खुब खोजे ।भेटिएन ---अझै पनि कुकुरको निवेदन भेटिएको छैन । एक कुकुरले अर्को को गुद्वार सुघ्ने क्रम जारि छ तर निवेदन भेटिएको छैन। कांग्रेस एमाले हारेर हारको समिक्षा को नतिजा पनि निवेदन हराएका कुकुरको जस्तै हो भन्दा फरक नपर्लाकि कसो ?

नया अबसर

-मृदूल

अनगिन्ती सपना ल्याएर मेरो सामू छोडी दियौ।
पत्याउनै नसक्ने गरी आज इतिहास मोडी दियौ।

उही दूख उही पिडा जिवन भरी नै भोगी रहे।
पालो दिएर पूर्खाको पेसामा निरन्तर लागी रहे।
एक दिन यो आगनमा घाम लाग्ला जस्तो थिएन।
भदौमा फालेको काठ काम लाग्ला जस्तो थिएन।

अनगिन्ती चाहाना ल्याएर मेरो सामू छोडी दियौ।
समयले कोल्टे फेर्दा निरंकूस संस्कार तोडी दियौ।

खून पसिना बगाइ खानूमा मलाइ निकै गर्व छ।
नौलो परिवेशमा आमूल परिवर्तनको यो पर्व छ।
जीवनले नया काचूले फेर्ला जस्तो लागेको थिएन।
सर्वभौमिक नागरिक होला जस्तो लागेको थिएन।

अनगिन्ती दायित्व ल्याएर मेरो सामू छोडी दियौं।
सून्दर भबिस्यको तिम्ती नया अबसर जोडी दिया

गजल- खप्परै अभागी

खप्परै अभागी रछ भयो पिरै पिर
तडपाएर राख्नु भन्दा बरु मुटु चिर

आङ कनाई छारो उडायौ गाउ चारी
दुनियाँले कुरा काटे झुक्यो अब शिर

मायामा सन्का कहाँबाट पसायौ तिम्ले
साउन भदौ बगेर जिबन भो भिर

मनै भ्रान्ती भाको'छ शान्ती कहा पाउनु
तिमी सित भेटे देखी छैन मन थिर

फुल्छ्यौ भन्ने लाग्याथ्यो,मन खोल्दिए
तिमी दुखयौ सधैं भरी यही मुटु निर

हप्ता हंगामा - माओबादी आतंककारी कि सरकारी

नेपालमा भर्खर भएको संबिधान सभाको चुनाबमा सबभन्दा बढी मत ल्याएको नेकपा माओबादी सरकारमा जान खुट्टा उचालिरहेको छ। संबिधान बनाउनको लागी गरिएको चुनाब भए पनि हार्नेहरुले सरकारबाट भकाभक खुट्टा खसाल्दैछन। सबै जोगी मरे पछि माओबादीको खप्पर भरिने पक्का छ।
जंगलबाट शहरमा मंगल गर्ने पुगेका माओबादी संबिधान माथी पुगेका छन। जंगलमा हुंदा त तिनीहरुलाइ संबिधान लाग्दैनथ्यो नै अहिले त संबिधान बनेकै छैन तिनलाइ के को संबिधान। चुनाबमै ठुलो दल भएता पनि भुट्ने र लुट्ने काम जारी नै राखेका छन। बन्दुक जती सबै कन्टामेन्टमा थन्केकोले छापामारलाइ वाइ.सि.यालमा परिणत गरी गाउ,शहरमा छोडिएको छ। चुनावको असार सकिएकोले असार पछिको गोरु जस्तै वाइ.सि.याल सिगौंरी खेल्दै हिडेका छन। यसरी सहर,सडक र सदन कब्जा गर्ने रोड म्याप माओबादीले तयार पारेका छ।
बिगतमा लुटेको धनहरु बिभिन्न ठाउमा लुकाएको मध्य १७ लाख कोटेश्वरमा बस्ने माओबादी ब्रिगेड कमान्डर केशब अधीकारीको खल्तीमा सुरक्षित राखिएको रहेछ। तर अचानक पाकेट मारएपछि आफ्नै घरबेटी रामहरी श्रेष्ठलाइ अपहरण गरेर पुरानै शैलिमा मारेछन। पैसा हराएको सांचो पनि हुन सक्छ या जनता ठग्ने एउटा बहाना पनि हुन सक्छ तर मान्छेको हत्या भएको चांही पक्का हो। यसरी माओबादीको खातामा १५०१ मान्छे पुगे भने पुन अर्को घरको खुशि लुटियो। माओबादीबाट यस्ता हत्या दिन दिनै हुने गरे पनि राजधानीमै यस्तो घटना घटाइए पछि यो हत्या काण्डले ठुलो रुप लिएको छ।काठमान्डौमा बिभिन्न ठाउमा प्रदशन गरिएका छन भने थुप्रै पसल बन्द छन। माओबादी शुभचिन्तक हत्या भएको भन्दा पनि अब माओबादीलाइ सरकारमा जान अप्ठ्यारो पर्ने भो भनेर पिरोलिएका छन। उता बोद्धिक बर्ग भने कुकुरको पुछ्छर जस्ता माओबादी सरकारमा पुगेर जंगलकै पारा निकालेर कती सकस कटाउने हुन चिन्तीत भएका छन। अब माओबादीले सरकारी र आतंककारी दुबैको ट्याग पाउने भएका छन।

सुखको पर्याय

शिव प्रकाश
मात्तिएका यौवनहरु
पात्तिएका जीवनहरु
आधुनिकता भित्र
यौनका नवीन सँस्करण
घामजूनको पर्वाह छैन
वसन्तको उन्मादलाई जिस्क्याउँदै
छताछुल्ल पोखिन्छन्
सभ्यताको आडम्बर ओढेको
सभ्य शहरभित्र
समय
आधुनिकतको
उत्ताउलो रहरमा रमाइरहेछ छ ।
आधुनिकताभित्र
जीवनको अर्थ - रोमान्स
यौन साधनामा समाधिस्थ
रहरलाग्दा युवा युवतीहरु
डरलाग्दा मुद्रामा
साधनारत
यौवनको राग
फूलको मदमोहकता जस्तै
मादोन्मात
जीवनलाई साँधिरेहछन्
चाखिरहेछन्
जीवनका क्षणीक स्वादहरुमा
सुखानुभूत बाँचिरहेछन् ।
सयमले उत्ताउलो रहर बोकेको
आधुनिकताभित्र
बाँच्नुको पर्याय - सुख !
सुखको पर्याय - सम्भोग !
भोकभन्दा बढी भोग
आवश्यकताभन्दा अझ बढी
रहर बनेको छ
जीवनयापनभित्र जीवनपान
समय नै यस्तो छ
समयको यो उत्ताउलो रहरसँग
मालाई पनि कताकता
मात्तिन-पात्तिन मन लागेको छ
भोकभन्दा बढी भोग
सुखको पर्याय - सम्भोग !
बोस्टोन अमेरिका
May 09, 2008

समान शिक्षा हैन, बिबिध शिक्षामा समान अवसर

"हामी सवैमा समान क्षमता छैन, तर हामी सवैले आफ्नो क्षमताको विकास गर्न समान अवसर पाउनु पर्छ":- जोन एफ. केनेडि

प्राकृतिक नियम वा अस्तित्वको बिबिधताका कारण कुनै एउटै कक्षा कोठाका बिद्यार्थी, कुनै समाज बिषेशका निवासी वा कुनै पनि निश्चीत स्थानका मानव सन्ततीको सामुहिक चेतनाको स्तर समान हुनु मुश्किलमात्रै हैन असम्भव नै छ ।

एउटै बाबु आमाबाट जन्मेका, यौटै पारिवारीक वातावरण, समान अर्थिक, सामाजिक र सास्कृतिक परिवेशमा हुर्केका जुम्ल्याहा केटाकेटीमा समेत शारीरीक शंरचना वा रुप रंग उस्तै भए पनि सोच्ने तरीका, ज्ञान आर्जन गर्ने क्षमता र बुद्धिको प्रचुरतामा आकाश पातालको भिन्नता हुन्छ भने कुनै यौटा उमेर समुहका सबै केटाकेटीलाई यौटै स्तरको शिक्षा दिनु वा दिन खोज्नु अवैज्ञानिक मात्रै हैन नितान्त अव्यवहारीक र असमझदारीको कार्य हुनसक्छ ।

हाल मुलुकमा बिभिन्न समुह र सरकारमा सामेल केहि पक्षले समेत शिक्षामा समानता ल्याउने र निजी स्कुलहरुलाई राष्ट्रियकरण गरी सबैलाई समान शिक्षा दिने जस्ता कुरा उठाउदैं आएको छ । बास्तबमा यो यौटा अपरिपक्क र हतारको निर्णय हुनेछ र व्यवहारीक रुपमा लागु भएका यो अफाप सिद्ध नै हुनेछ । मानव चेतनाको स्तर स्वभावैले भिन्न छ र भिन्न भिन्न वौद्धिक स्तरका बिद्यार्थीले फरक फरक वा आ-आफ्नो इच्छा र स्तर अनुशारको शिक्षा आर्जन गर्न पाउनु पर्छ ।

हाल नेपालमा साधारणतया दुइ प्रकारका शिक्षालय र दुइ कोटीका शिक्षा उपलब्ध छन् (सरकारी र नीजी) । आन्तरिक कारण र अन्य बिभिन्न बस्तु स्थितीलाई एकैछिन अलग राखेर हेर्दा गुणस्तरको हिसाबले यी दुइ थरी शिक्षालयमा अवश्य पनि प्रष्ट गुणात्मक भिन्नता छन र यसलाई हामीले स्विकार्नै पर्छ । अब प्रश्न उठ्छ अहिलेको समान शिक्षाको लक्ष्य के हो ? ।

यदि सबै बिद्यालय वा कक्षा कोठामा यौटै खालका र एकै गुणस्तरका पाठ्यसामाग्रीको प्रयोगमा जोड दिइने हो भने त्यो अवश्य पनि वैज्ञानिक चिन्तन होईन । किनकी माथी भनेझै सबैजनाको ज्ञान आर्जन गर्ने क्षमता र बुद्धिको प्रचुरतामा प्राकृतिक रुपमै भिन्नता बिद्यमान छन त्यसैले कुनै यौटा बिस जना बिद्यार्थी भएको कक्षा कोठामा शिक्षकले पढाएको कुरा सबैले एकैचोटि र उत्तिकै मात्रामा बुझ्छन् भन्ने कुनै निश्चीतता छैन र हुदैंन पनि । अनि सबैलाई एकै बिषय वा वृतिको शिक्षामा चाख लाग्छ भन्ने कुरा पनि गलत हो ।

यसको मतलव शिक्षामा बिभेद कायम रहनु पर्छ भन्ने चाहिँ पक्कै हौईन । वास्तवमा हाल ऐच्छिक बिषय र चहना अनुशारको बिधा चुन्ने स्वतन्त्र अवसर रहेझै कुनै पनि बिद्यार्थी वा अभिभावकले आ-आफ्ना क्षमता, चाहना र वौद्धिक स्तरको आधारमा भिन्न भिन्न शिक्षा प्रणालीको चुनाव गर्न पाउनु पर्छ र गुणात्मक वा प्रणालीगत भिन्नता भएका यी फरक शिक्षाको चुनावमा आर्थीक व्ययभार भने समान हुनुपर्छ । समष्टिमा प्रणालीगत भिन्नताको आधारमा कुनैपनि समुह वा व्यक्तिको ज्ञान आर्जन गर्ने क्षमता वा चाहनामा तगारो लाग्नु हुदैंन भने सबैले आ-आफ्नो स्तर र क्षमता अनुसार समान शुल्कमा आफ्नो विवेकको उच्चतम बिकासको समान अबसर पाउनुपर्छ ।

माथी बताएझै सरकारको प्रमुख दायित्व सरकारी स्कूलप्रति नभई बिद्यार्थी प्रति हुनुपर्छ त्यसैले सरकारी स्कूललाई मात्रै स्कुल ठान्ने हालको नितीको अन्त भने हुनै पर्छ। समष्टिमा बिद्यार्थी माथी गरीएको लगानीको प्रतिफल कालान्तरमा मुलुकले नै पाउँछ त्यसैले सरकारी स्कूलको लगानीलाई मात्रै उपलब्धीमूलक देख्ने परिपाटिमा आमूल परिवर्तन हुनैपर्छ । स्कूल बिशेषलाई मात्रै हैन समष्टिमा मुलुकका कुना कुनामा रहेका सम्पुर्ण बिद्यार्थीको समानुपातीक र समग्र उत्थानकोलागी राज्यले खर्च गर्नु पर्छ ।

सरकारी र निजि स्कुलको बिबिधता यस अर्थमा हटनु पर्छ की यी दुबैमा देशका कुनै पनि कुनामा रहेका र कुनैपनि आर्थीक स्थिती भएको व्यक्तिको प्रवेश एउटै, समान र न्यूनतम शुल्कमा हुनुपर्छ । तर समानताको नाममा सवैलाई एकै खाले शिक्षा मात्रै दिने सोच भने अवैज्ञानीक मात्रै नभई समाजकै सम्पुर्ण हितको पक्षमा छैन ।

अतः शिक्षामा बिबिधता आवश्यक छ तर सरकारी स्कुललाई मात्रै स्कुल ठानेर त्यसैलाई मात्रै सहयोग गर्ने सरकारी नीतिको अन्त्य हुनुपर्छ जसका कारण निजी स्तरमा खुलेका शिक्षालयले पनि गुणस्तरीय शिक्षा न्यूनतम शुल्कमा उपलब्ध गराउन सकुन ।

यस लेखको शुरुमा जोन एफ. केनेडिको बिचार दिईएको छ र वास्तवमा समानता अवसरकै हुनुपर्छ शिक्षा प्रणालीको हैन । शैक्षीक प्रणालीमा त जति बिबिधता भयो त्यति नै सकारात्मक परिणाम निस्कन सक्छन । तर समानताको कसिको रुपमा कसैले पनि आफूले रोजेको शैक्षीक प्रणालीबाट आफ्नो शिक्षा पुरा गर्न भने अवश्यनै पाउनु पर्छ ।

हप्ता हंगामा - बच्चै बच्चा

दौंतरी सुरु भए देखी यसको रुप पनि परिबर्तन हुदै गएको छ। सुरुमा राजनितिक बिश्लेषणले ठाउ ओगट्थे भने हिजो आज कबिता,गजलले पनि उत्तीकै स्थान लिएका छन। संबिधान चुनाबताका त चुनाबको नतिजा १०-१५ मिनेटको अन्तरमा अपडेट गरेर समाचार साइट जस्तो भएको थियो। समाग्री जे जस्ता प्रस्तुत भए पनि दौंतरीको भावना एउटै हो, सबैको बिचार समेटेर निसन्धेय अनन्तको यात्रा गर्दैरहने । पुष देखी माघको शुक्ल पुर्णिमा सम्म अडियो स्वस्थानी प्रस्तुत गरेर धर्म तथा संस्क्रितीको पहूच संसार भरी पुराएका थियौं।

बेला बेलामा चिया को समय भनेर रमाइला चुट्किला पनि प्रस्तुत गर्दै आएका छौं। मनोरन्जनलाइ एक पाइला अगाडी बढाउन यस हप्ता देखी हप्ता हंगामा लिएर प्रस्तुत हुने प्रयास गरेका छौं।

अंग्रेजी क्यालेनडरमा आउने आइतबार मदर्स डे हो भने नेपाली क्यालेनडरमा गइको सोमबार आमाको मुख हेर्ने दिन हो। जुन देशमा रहे पनि जे भाषा बोले पनि बर्षमा एक दिन त आमाको बारेमा मनाइदो रहेछ। तर कुरो याहा अर्कै छ।

अर्कानसास गणराज्यकी एक जना महिला यस पटक १८औं पटक आमा बन्दैछिन। नया सालकै दिनमा बच्चा पाउने आशा गरेको मिचेल डगरका प्राय बच्चा डिसेम्बर तथा जनवरीमा जन्मेका थिए। जेठोको उमेर २० बर्ष छ भने कान्छी चाही ९ महिने छन। सबैको स्कुल घर नै हो। लगातार ११ बर्ष देखी गर्बभती भइरेहेकी मिचेलका पती बब भन्छन," भगवानले दिए जती हात थाप्दै गएर परिवारमा खुशी बाड्न पाइराखियोस"। सबैको बच्चाको नाम "J" बाट सुरु हुन्छ र यो डगर प‍रिवारको आफ्नै वेब साइट http://www.duggarfamily.com/ पनि रहेको छ। अझै बच्चा पाएर डगर परिवारले कती हंगामा मच्चाउने हुन?

फोटो: एपी

ठुलो को हो ?

हुदैन ठुलो धाक पनि ।
ठुलो हुदैन धक्कु पनि ।।

माधब नेपाल का अगाडि -ठुला कहां हुन र झक्कु पनि ।।

कोहि समयमा ज्ञाने माथि -कहिले माथि गिर्जा ।
कुनै दिनमा मैया दाहल -कहिले मियां मिर्जा ।।

कहिले दाइजो गन्डक को- कहिले टनकपुर को ।
२५ बुंदे पछेउरि को-अल्झियछ फुर्को ।

पहिले मजा दहि खाने लाइ -अहिले गाइ खाने लाइ ।
मजै मजा नपाल का -सधैं माइ खाने लाइ ।।

ढेढु पनि बांदर रहेछ-चम्रि पनि गाइ ।
स्वार्थि पनि कति रहेछन -बि;पि; दाइ का भाइ ।।

पुरुशोत्तम सुबेदि-बेल्जियम

राष्टिय गीत - सून्दर देश बनाउछौ

-हस्त गौतम मृदूल

हे मात्रीभूमी जानकीगाथ अखण्ड बिशाल।
महिमा गाउछौं उठाइ मुन्डा जय जय नेपाल।
हे जन्मभूमीबूद्धको ज्योति प्रभाव अटल।
प्रर्णाम गछौं सर्वभौमिक भै जय जय नेपाल।

अध्यारो हटाइ बिहानी ल्यायौ नेपाली जातीमा।
कसैलाइ अब दिदैनौं टेक्न यो हाम्रो छातीमा।
स्वतन्त्रता कानूनी राज्य मानब अधिकार।
स्थापित गछौं लोकतन्त्रसंगै गरेर प्रतिकार।

मेची र काली तराइ पहाड सर्वच्चो हिमाल।
बन्धना गर्छौ स्वतन्त्र भै जय जय नेपाल।
हे कर्मभूमी प्रकति सून्दर संस्कृति अटल।
प्रणाम गछौं सर्वभौमिक भै जय जय नेपाल।

पूछेर आँशू मेटाइ दर्द मूहार फेर्ने छौं।
सूख र सान्ती समृद्धिशिल नेपाल हेर्ने छौं।
शहिदका सपना जनताको इक्षा साकार गर्ने छौं।
राष्टको शान अक्षूण राखी पौरखले भर्ने छौ।

अनेकता भित्र एक्ताको प्रतिक जातिय कमाल।
महिमा गाउछौं अग्रगामी भै जय जय नेपाल।
हे धर्मभूमी प्रगतीशिल वात्सल्या आँचल।
प्रणाम गछौं सर्वभौमिक भै जय जय नेपाल।

ओलम्पिक कांहा?

ओलम्पिक कांहा? चिनमा?? त्यसो भए किन त ओलम्पिकको लाइट सगरमाथामा? तिम्रो देश कता? नेपाल। कता पर्छ नेपाल? एभ्रेष्ट जांहा छ नि त्यहि हो हाम्रो देश। एभ्रेष्ट जता परे पनि नाम चाही सुनेको छु। त्यती मै चित्त बुझाउनु पर्ने हुन्छ नेपाली भएर बिदेशमा चिनीन। अली समाचार पढ्नेले भन्छ राज खानदानको हत्या भएको थियो नि त्यहीं होइन? टाउको निहुराएर भन्नु पर्छ हो त्यहीं हो। अली बाठाले त तिम्रोमा माओबादीको बहुमत आयो रे नि पनि भनिहाल्छन। संसारमै हराइसकेको कमिनियुष्ट हाम्रोमा फस्टाएको सुइकार्न करै लाग्छ। अब त एभ्रेष्ट भएको देश भन्दा नेपाल चिनको प्रान्त हो भनेर सोध्लान। अहिले सम्म धेरैले नेपाल भारतको प्रान्त हो भनेर दिक्कै पार्थे। एक जना अमेरीकी अधीकारी नेपाल तिब्बतसंग झुक्केको त खबरमा चारै तिर छाएकै हो। अब चिनमा हुन लागेको ओल्मपिकको टर्च सगरमाथैमा बालेपछी नेपाल तिब्बतमै पर्छ भनेर झुक्किन झन सजिलो हुन्छ। हुन त बु्द्दको देश,सगरमाथाको देश भन्दैमा हामीले दशकौं बितायो। देशको अर्थतन्त्र जरजर हुंदा पनि शान्त प्रिय देश भनेर आफुलाइ फुरकाउदै गरिबिमा रमिरहेऔं। बेला बेलमा बुद्द भारतमा जन्मेको भनेर दाबा गर्दै आए पनि अनेक प्रमाण जुटाएर अझ सम्म बुद्द नेपालमै जन्मेको भनेर संसारलाइ बुझाउन सफल भएका छौं। कतिपय भारती किताबले सगरमाथा भारतको उत्तरमा पर्छ भन्न पछि पर्दैनन। तर नेपाली किताबमा सगरमाथा नेपालमा पर्छ भनेर पढ्दै आएकोमा अल्ली बुझ्ने भएपछी सगरमाथाको उत्तरी मोहोडा चिनमा पर्छ भन्दा मन खिस्रिक्क भएको थियो। अब त चिनले हाका हाकी ओल्म्पिकको निहु पारेर ओल्मपिक टर्च सगरमाथाको शिरमा बाल्दा लाजले नेपालकै शिर निहुरिएको अनुभब भएको छ। बेला बेलामा भारतको थिचो मिचो बेहोर्दै आएको नेपाल र नेपालीले यस पटक चिनबाट मिचिए। के अब कुनै समयमा नेपालमा ओल्म्पिक भए ओल्मपिक टर्च धौलागिरीमा बाल्ने त?

खै ……कस्ती भईन् होली मेरी आमा

- राम प्रसाद पन्त

जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरियसी हो आमा आफुलाई ज्ान्म दिने आमा स्वर्ग भन्दा पनि प्यारो हुन्छ । तिमीले पनि मलाई जन्म दियौ हुर्कायौ अनि लायक के बनाएकी थियौ । आज म तिम्रो न्यानो काखबाट धेरै नै टाढा भौतारी रहेको छु । अनि तिमी आजकाल कस्ती छौ सुन्छु आजकाल तिमीले पनि लामो सास फेर्न पाएकी छौ रे । सुन्दै छु विद्रोही जस्ाले तिम्रो छातीमा पल-पल गहिरा चोट दिईरहेका थिए उनीहरु पनि आज भोली त सप्रेका छन् रे आमा सुन्दै थिए चैत्र २८ गते तिम्रो आगनमा संविधान सभा निर्वाचन पनि सम्पन्न भयो रे जनताको त्यसमा उत्साहपूर्वक सहभागीता जनाएका थिए रे जनताले नै आफैले चुनेर पठाएका रे आमा आफ्ना समस्यालाई हेर्ने नेतालाई तर आगामी दिनमा पनि पछिल्ला दिनहरुमा जस्ता नेताहरुलाई जनताले रोजेका त छैनन् होला नी सायद यो वर्ष भने सहि नेतालाई चुनेका होलान् जनताले तर माफ गर यसपाली तिम्रो आँगनमा भएको संविधान सभाको निर्वाचनमा सहभागीता जनाउन सकिन मेरो पनि जिन्दगीमा पहिलो पटक आएको संविधान सभाको निर्वाचनमा भोट हाल्ने रहर त थियो नि सायद समयले साथ दिएन । तर तिम्रौ आगनमा बसेर तिमीलाई नै कति खेर साँ´ पर्ला र यसलाई भोगुला भन्दै कुरिरहने नरपिचासहरुले पनि निर्वाचनमा विजय हासिल गरे रे । तिम्रो छातीमा लात मार्दै हिड्ने ति व्यक्तिहरुलाई आज तिमीले माफी दियौ रे । आज त तिम्रो मन यति कोमल भई सकेछ कि हिजोका सम्पूर्ण परि व्यथाहरुलाई लुकाएर आफ्नो सन्तानको खुशी अनि आफ्नो अस्मिता बचाउनको लागि तिमीले गरेर त्याग सुनौला अक्षरले इतिहासमा लेखिने छ । तिम्रो सपुतहरुले तिम्रो छातीमा कुनै विदेशी गिद्धहरुको नजर पनि लाग्न नदिईकन आज विश्वसामु नमुना संविधानसभा गराएर देखाई दिएका छन् तिम्रा आफ्नै सन्तान सक्षम छन् समस्या समाधान गर्नका लागि अरु कसैसंग हात फैलाएन् तिम्रा सन्तानले तिमीले पनि त थाहा पाए कि छौ होईन । दाजु र भाइहरु एक आपसमा कुटाकुट गर्दै हिड्थे एकले पाए अर्काेलाई मर्दै हिड्थे तिनीहरुलाई थाहा थिएन कि हामी दाजुभाइ लडेको खण्डमा हाम्री आमालाई कस्तो हुन्छ भनेर तर आज त ति दाजूभाइहरु एकआपसमा हातमा हात मिलाएर देश विकासमा जुटेका छन् अब चाहि देशमा शान्ति र विकासको आशा पलाएको मैले ठानेको छु आउँदा दिनमा कुनै पनि तिम्रा सन्तानले अहिलेको जस्तो अभाव असुरक्षा भोग्न नपरोस भन्ने कामना गर्दछु अनि तिमी पनि त खुशी छौ हौलीनी आमा आफ्ना सन्तानले गरेको प्रगति र उन्नति देखेर । तिनै दाजु भाइ मिलेर आज सरकार गठन गरेर देश नै चलाउन समेत कम्मर कसेर लागि परेका छन् उनीहरुलाई हामी सबैको सहयोगको आवश्यकता परेको छ तर सहयोग गर्ने इच्छा र चाहाना हुदा-हुदै पनि सहयोग गर्न पाईरहेको छैन यो दिनहरुमा तर उनीहरु लागि परेका छन् यसैमा खुशी छु अनि तिमीले ति सन्तानहरुलाई प्रगतिको शुभकामना दियौ त । खै सुन्दैछु तराई अ´ै पनि बलेको बलै छ रे तिम्रा सन्तानहरु अ´ै पनि लडिरहेका छन् अरे ति तिम्रा सन्तानहरु त आफ्नै दाजुभाइ बिचमा गोली हानाहान गरि नै रहेका छन् रे । किन हो आमा तिमीले तिनीहरुलाई सम्´ाई बु´ाई शान्ति प्रकि्रयामा ल्याउन सकिनै किन तिमी आज आफ्नै सन्तानका भावनाहरुलाई बु´्न सकिनै । ति पनि त तिम्रै आफ्नै सन्तानहरु हुन् के तिमी आफ्नै सन्तानहरु एक आपसमा लडेको हेरेर बस्न सक्छौ । के तिम्रोलाई ति सन्तान प्रति माया लान्दैन । तिमीले ति सन्तानहरुलाई पनि आफ्नो काखको न्यानो माया दिनेछौ भन्ने आशा गर्दछु । म तिम्रो छोरा आज तिमीबाट धेरै नै टाढा गाली बन्दुक अनि बमले तहस नहस भएको यो भुम्ािमा तिम्रै सम्´नामा बाँचिरहेको छु अनि तिम्रै आर्शिवादले होला आजका दिनसम्म आरामै छु ।
आमा ! खुकुरीको चोट त अचानोलाई मात्र थाहा हुन्छ खुकुरीलाई के थाहा त्यो चोटको बारेमा तिम्रो त्यो न्यायो काखबाट विछोडिदाको पिडाले कति दुखेको छ भन्ने कुरा त त्यसलाई सोध्नु जसले आफुलाई नौ महिना सम्म गर्वमा राखेर जन्म दिने आमालाई आफु जन्मेको केहि समयकाल पछि आमाको त्यो न्यानो काख त्याग गर्नु परेको होस् । त्यसलाई सोध्नु जसले आजसम्म पनि आमाको त्यो न्यानो काखको अनुभव नगरेको होस् । विदेशमा बस्नुको पिडा स्वदेशमा बस्नेलाई के थाहा । आमा म यो मरुभुमि पानीको अभाव बमले बनाएका क्षत विक्षत ठाँऊहरु द्धन्द्धले विचल्ली भएका मानिसहरु बारुदका गन्दहरु अनि बमबारुदका आवाजहरु सुन्न थालेको पनि त आज ४ महिना पो भएछ । यो ४ महिना ४ दशक वितिसकेको जस्तो लाग्दैछ । कति गाह्ोले विताए होला तिमीबाट टाढा रहेर कसरी विताए होला तिम्रो त्यो न्यान्ााे कोखबाट टाढा रहेर ति वितेका दिनहरु अहिले त ति दिनहरु स_िम्´दा त काहाली लागेर आउँछ आमा । म यहाँ केवल एक्लो भएको छु आमा केवल एक्लो । कम्प्युटरमा बस्छु सबैभन्दा पहिले मेरी आमा आज कस्ती छिन् भन्दै विभिन्न पत्रपत्रिकाहरु हेर्छु । कतै आफ्ना दाजुभाइ भेटे भने पनि तिम्रो नै कुराहरु गर्दछु । तिम्रो कोखमा थरीथरिका सन्तानले जन्म लिएका छन् आमा । ति सन्तानहरु यसरी फिजिएर बसेका छन् कि संसारको यस्तो कुनै कुना न होला जहाँ तिम्रो सन्तानले पाईला नटेका होलान् । आमा तिम्रो माया त तिमीबाट जति जति टाढा भयो त्यति नै लाग्दो रहेछ अनि तिम्रा सन्तानहरुसँग भेट हुदा त खुशीले सगरमाथा चुमे जस्तो । अनि आफ्ना दाजुभाई भएर होला आफ्नै राष्ट्रभाषामा बोल्ल थाल्छु यो विरानेा ठाँऊमा आमा । तिम्रा स्ान्तान भेट भएको समय होस् वा घर परिवार छर छिमेकमा फोनमा कुरा हुदाँ होस् अनि साथी भाइसँग इन्टरनेटमा कुरा हुदाँ होस् ती क्षणहरुमा पहिला त तिम्रौ प्रसँगका कुराहरुबाट शुभारम्भ हुन्छ आमा ।
आमा आफ्नै देशमा शान्ति सुरक्षा र रोजगारीको अवसर पाउने भए कोहि तिम्रा सन्तान रहरले विदेशीदैनन् होला । आफ्नो देशको माटो सबैलाई प्यारो लाग्छ तर तिम्रा सन्तानहरु विदेशीनुका पछाडी अनेक वाध्यताहरु छन् त्यसैले होला अहिले त ग्रामिण भेगमा कुनै पनि युवावर्गहरु छैनन् अनि यति वेला त महिला पनि वैदेशीक रोजगारमा प्रशस्त लागेका देखिन थालेको छु खाडी राष्ट्रहरु त हाम्रा चोलीहरुले भरिसकेका छन् खै कहिले त पत्रपत्रिकाबाट तिनीहरुले पाएको दुःख सुन्दा त आफुलाई नै सम्हाल्न सक्दिन त्यसैले होला तिम्रा यिनै सन्तानहरु तिम्रो न्यानो काखबाट बिाचत हुन पुगेका छन् । आज भोलि त संविधान सभाको निर्वाचन पछि भएको परिर्वतनका समाचारहरु अनि उनै दाजुभाइहरुले ल्याएका खबरहरु सुन्दा पनि आनन्दीत हुन्छौ अनि अब देश विकास र उन्नतीको बाटोमा अगाडी लागेको देख्दा त हामी अ´ै उत्साहित भएका छौ शान्ति र विकासका लागि टाढा बसेर भएपनि यहि नै कामना अनि यसैबाट भएपनि शुभकामना दिन सके आमा अहिले २० लाख भन्दा बढी तिम्रा सन्तानहरु तिम्रो न्यानो काखबाट बिाचत हुनु पुगेका छन् । ति सबैलाई तिम्रो माया र चिन्ताले सताउने गरेको छ आमा चाहे त्यो उमेर नपुगेको बालक होस् वा चाहे त्यो बृद्ध भई सकेका तिम्रा ति सन्तान होस् अनि सबैले तिम्रो सम्मान गर्ने गर्दछन् । आर्थिक विपन्नताले गर्दा जन्मभूमि छाडेर बाहिर काम गर्न हामी बाध्य छौ । घर परिवार देखि टाढा यसरी विदेशीएर काम गर्दा आई पर्ने विभिन्न प्रकारका कठिनाई अनि बाधा व्यवधानहरु पनि सहेर इमान्दार कर्तव्यनिष्ठ भएर कार्यहरु गरिनै रहेका छौ हामीले तिम्रो सगरमाथा जस्तो उच्च शिरलाई आजसम्म ´ुगाउने प्रयास गरेका छैनै । हामी तिम्रा सन्तान हुनुमा गर्व गर्दछौ अनि तिम्रो शिरलाई सगरमाथा जस्तै उच्च राख्ने बाचा गर्दछु तिम्रा सन्तान वीर अनि कर्तव्य पालक छन् अनि बाटो विगारेका लागि सहिबाटोमा ल्याउने ति सन्तानहरुको हेरचाह गर्ने जिम्मेदारी भने आज तिमीलाई सुम्पिदैछु आमा …………………………
हालः- इराक बलाद

कोपेर मुटु लडायौ

कोपेर मुटु लडायौ किन माया यो ढलेछ
खोपेर दिल्मा बनाको चिनो कसरी बलेछ

दुई दिन्को सुख दैबले खोसी लगेछ कही
छोपेर खुशी तडपाई त्यही भाग्यले छलेछ

तिर्खाको मन्मा उर्लेका प्यास निभाउन भनी
चोपेर खूनले लेखे थि पत्र नहेर्दै जलेछ

आफ्नो बिरानो भएछन बैरिको भिडमा खै
रोपेर फुल भएछ भुल कडा त्यही फलेछ

निरह थिए बिरह थियो साहरा थिएन
घोपेर छुरा पारी चिरा कुन हासो चलेछ